اول از همه، عفونت کلیه چیست؟
عفونت کلیه که با نام علمی پیلونفریت (Pyelonephritis) هم شناخته می‌شود، معمولاً زمانی رخ می‌دهد که عفونت دستگاه ادراری به یک یا دو کلیه شما سرایت می‌کند.
کلیه‌ها مواد زائد را از خون و ادرار فیلتر می‌کنند و وظیفه تنظیم الکترولیت خون و محتوای آب را برعهده دارند که برای سلامتی بدن ضروری است. این نوع عفونت معمولاً به‌وسیله باکتری‌هایی ایجاد می‌شود که از طریق دستگاه ادراری وارد کلیه و مثانه می‌شود.
ممکن است عفونت کلی از عفونت قسمت‌های دیگر بدن، جراحی مثانه یا کلیه، انسداد جریان ادرار به‌وسیله سنگ کلیه و حتی بزرگ شدن پروستات هم رخ دهد. جالب است بدانید که زنان بیشتر از زنان در عمرشان درگیر عفونت‌های کلیوی می‌شوند، چون مجرای ادرار کوتاه‌تری دارند.
این موضوع باعث می‌شود تا باکتری‌ها راحت‌تر به دستگاه ادراری وارد شوند، به‌خصوص که این دستگاه به واژن و مقعد نزدیک‌تر است.
بیشتر بخوانید:
چه عواملی خطر ابتلا به عفونت کلیه را افزایش می‌دهد؟
در بالا به این اشاره کردیم که زنان با احتمال بیش‌تری در مقایسه با مردان به عفونت کلیه مبتلا می‌شوند. اما عوامل دیگری هم وجود دارد که احتمال ابتلا به این بیماری را بیشتر می‌کند، مثل:
- داشتن انسداد مجرای ادرار: هر چیزی که جریان ادرار را کند کند و باعث سخت‌تر شدن فرایند تخلیه از مثانه شود، می‌تواند خطر عفونت کلیه را افزایش دهد. به عنوان مثال، سنگ کلیه در این دست از عوامل قرار می‌گیرد.
- داشتن سیستم ایمنی ضعیف: شرایط پزشکی مختلف مثل دیابت و HIV می‌تواند سیستم ایمنی بدن را تضعیف کند. جدا از این، مصرف بعضی داروها روی ضعیف‌تر شدن سیستم ایمنی نقش دارد که به همان میزان، خطر ابتلا به عفونت کلیه را افزایش می‌دهد.
- آسیب به اعصاب اطراف مثانه: آسیب عصبی نه‌تنها احتمال عفونت کلیه را بیشتر می‌کند، بلکه احساسِ درد و علائم این بیماری را هم از بین می‌برد. به همین خاطر هم تشخیص این‌که چه زمانی عفونت به کلیه می‌رسد، دشوارتر می‌شود.
- استفاده از سوند ادراری: به لوله‌هایی که برای تخلیه ادرار از مثانه استفاده می‌شوند، سوند ادراری می‌گوییم. این سوندها گاهی اوقات بعد از یک عمل جراحی یا آزمایش مورد استفاده قرار می‌گیرند و کلیه‌ها را بیشتر در معرض باکتری و عفونت قرار می‌دهند.
- رفلاکس مثانه: مقدار کمی از ادرار از مثانه به لوله‌های بین مثانه و کلیه جریان پیدا می‌کند. افرادی که با رفلاکس مثانه دست‌وپنجه نرم می‌کنند، در سنین کودکی و بزرگ‌سالی بیشتر از دیگر افراد در معرض عفونت کلیه قرار می‌گیرند.
علائم عفونت کلیه چیست؟
علائم این بیماری معمولاً ۲ روز بعد از عفونت کردن، ظاهر می‌شود و بین کودکان و بزرگ‌سالان متفاوت است. در بزرگ‌سالان، رایج‌ترین علائم عفونت كليه عبارت‌اند از:
- درد در شکم، پشت، کشاله ران یا پهلو
- تکرر ادرار یا احساس نیاز شدید به ادرار کردن
- سوزش یا درد هنگام ادرار کردن
- وجود خون در ادرار
- ادرار کدر یا بدبو
- حالت تهوع و استفراغ
- تب
- لرز
در کودکان زیر ۲ سال، علائم عفونت كليه به تب بالا خلاصه می‌شود. اگر عفونت کلیه به‌سرعت درمان نشود، علائم‌اش تشدید می‌شوند و علائم سپتیسمی (Septicemia) را برای بیمار به‌همراه دارد که یک وضعیت تهدید کننده و خطرناک برای زندگی است . علائم سپتیسمی می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- لرز
- تب
- تنفس سریع و افزایش ضربان قلب
- گیجی
- کهیر زدن
اگر عفونت کلیه درمان نشود، چه اتفاقی می‌افتد؟
اگر تحت درمان قرار نگیرید، علائم عفونت كليه تشدید می‌شود و می‌تواند مشکلات جدی‌تری را برای شما به‌همراه داشته باشد، از جمله:
- آسیب به کلیه: عفونت کلیه و چرک آن بعد از تجمع در داخل بافت‌های کلیه، می‌توانند به بخش‌های دیگر از بدن‌تان وارد شوند و فشار خون بالا، بیماری‌های مزمن کلیه و نارسایی کلیه را برای شما رقم بزنند.
- عفونت‌های شدید: عفونت‌هایی مثل پیلونفریت آمفیزماتو می‌تواند بافت کلیه را به‌شکل کامل از بین ببرد و گاز سمی ایجاد کند. این نوع از عفونت معمولاً در افرادی که دیابت دارند، رخ می‌دهد.
- مشکلات در بارداری: زنانی که در دوران بارداری دچار عفونت کلیه می‌شوند، نوزادانی زودرس یا کم‌وزن را به دنیا می‌آورند و احتمالاً ابتلا به بیماری‌های کلیوی مختلف در نوزادان‌شان هم افزایش پیدا می‌کند.
بیشتر بخوانید:
چه‌روش‌هایی برای درمان عفونت کلیه وجود دارد؟
زمانی که با علائم عفونت كليه مواجه شدید، باید سریعاً به پزشک مراجعه کنید تا وضعیت این بیماری مورد بررسی قرار بگیرد. آنتی‌بیوتیک‌ها عموماً اولین روش دفاعی برای مقابله با عفونت کلیه هستند.
پزشکان معمولاً آنتی‌بیوتیک خوراکی را برای شما تجویز می‌کند که یک یا دو بار در روز به مدت دو هفته باید مصرف کنید. نکته مهم این است که باید این دوره را به‌شکل کامل پشت سر بگذارید، حتی اگر در عرض چند روز احساس بهبودی کردید.
توقف زودهنگام فرایند درمان می‌تواند منجر به مقاومت آنتی‌بیوتیکی و عفونت مجدد شود. در برخی از موارد هم عفونت کلیه به حدی گسترده است که باید به بیمارستان مراجعه کنید تا مایعات و آنتی‌بیوتیک به‌صورت تزریق وریدی وارد بدن‌تان شود.
جدا از این موضوع، تغییر در رژیم غذایی و سبک زندگی هم می‌تواند از بروز علائم عفونت كليه و ابتلا به این بیماری جلوگیری کند و باعث تسریع فرایند درمان شود. در ادامه به برخی از این موارد اشاره می‌کنیم:
۱- آب زیاد بنوشید
نوشیدن آب می‌تواند به دفع باکتری‌ها در بدن کمک کند و فرایند از بین بردن عفونت را تسریع ببخشد. به همین خاطر هم، پیشنهاد می‌کنیم که برای پیش‌گیری از انواع عفونت‌های مجاری ادراری و کلیه، روزانه حداقل ۸ لیوان مایعات بنوشید.
بیشتر بخوانید:
۲- پروبیوتیک مصرف کنید
پروبیوتیک‌ها به کنترل باکتری‌های سالم بدن کمک می‌کنند و می‌توانند با عفونت‌های مختلف مبارزه کنند. خوردن آنتی‌بیوتیک در دوران درمان هم عفونت کلیه می‌تواند علائمی همچون اسهال را به‌همراه داشته باشد.
مصرف پروبیوتیک‌ها به کاهش اسهال مرتبط با آنتی‌بیوتیک هم کمک می‌کند. محصولات پروبیوتیک بسیار زیادی در سوپرمارکت‌ها پیدا می‌شوند که می‌توانند به‌عنوان یک ماده غذایی به رژیم‌تان اضافه شوند.
۳- ویتامین C بیش‌تری مصرف کنید
ویتامین C به‌عنوان یک آنتی‌اکسیدان قوی شناخته می‌شود که به محافظت از بافت‌های بدن در برابر استرس اکسیداتیو کمک می‌کند و سلامت کلیه‌ها را بهبود می‌بخشد. یک تحقیق منتشر شده در سال ۲۰۱۱ در PubMED نشان می‌دهد که ویتامین C می‌تواند از ایجاد زخم کلیه در طول عفونت حاد کلیوی جلوگیری کند باعث تقویت آنزیم‌های درون کلیه می‌شود.
می‌توانید مکمل‌های ویتامین C را از داروخانه‌های مختلف تهیه کنید یا مواد غذایی‌ای بخورید که ویتامین C زیادی دارند.
۴- سیب بخورید
محتوای اسیدی سیب باعث می‌شود تا کلیه‌ها اسیدیته ادرار را حفظ کنند و رشد باکتری‌ها در کلیه متوقف شود. این میوه همچنین خواص ضد التهابی دارد و کمک می‌کند تا کلیه‌ها بعد از بروز عفونت، سریع‌تر بهبود یابند.
۵- قهوه را کنار بگذارید
مهم‌ترین نقش کلیه‌ها، فیلتر کردن مواد مضر و سموم است و کافئین می‌تواند نقشِ بار اضافه را برای کلیه داشته باشد. به همین خاطر، اگر علائم عفونت كليه را تشخیص ندهید و با آن درگیر باشید، مصرف قهوه و کافئین می‌تواند روند بهبود عفونت را مختل کند .
سخن پایانی
رژیم‌های غذایی و تغییر در آن عموماً نمی‌تواند باعث جلوگیری از بروز عفونت‌های مختلف کلیوی شود و در واقع، تأثیر زیادی ندارد. اما انجام روش‌های ذکر شده و داشتن دانش کافی درباره علائم عفونت كليه کمک می‌کند تا این بیماری را سریع‌تر تشخیص داده و فرایند بهبود را آسان‌تر طی کنید.
عفونت کلیه بیماری جدی است که نیاز به درمان سریع با آنتی‌بیوتیک و مراقبت‌های پزشکی دارد. علائم عنوان‌شده را جدی بگیرید و حتماً به پزشک مراجعه کنید تا علتِ بروز این علائم‌تان مورد بررسی قرار بگیرد و در صورت نیاز، اقدامات لازم سریعاً انجام شود.
هشدار! این مطلب صرفا جنبه آموزشی دارد و لیمومی هیچگونه مسئولیتی در قبال آن نمی‌پذیرد. برای استفاده و اجرای آن، لازم است با پزشک یا متخصص مربوطه مشورت کنید.
منابع:
بدون نظر! اولین نفر باشید