اول از همه، زخم معده چیست؟
زخم معده (Stomach Ulcer) زخم دردناکی است که در پوشش معده ایجاد می‌شود و روده کوچک را هم درگیر می‌کند. این بیماری زمانی رخ می‌دهد که لایه ضخیم مخاطی‌ای که از معده در برابر اسیدهای گوارشی محافظت می‌کند، آسیب ببیند.
در نتیجه این آسیب، اسیدهای گوارشی بافت‌های معده را از بین می‌برند و زخمی در معده ایجاد می‌شود. خوشبختانه این بیماری روش‌های درمان بسیار ساده‌ای دارد اما نادیده گرفتن‌اش در گذر زمان می‌تواند عوارض ناشی از زخم معده را بسیار تشدید کند.
علل بروز زخم معده چیست؟
تحقیقات انجام‌شده نشان می‌دهد که زخم معده به دلایل زیر ایجاد می‌شود:
- عفونت با باکتری هلیکوباکتر پیلوری (H. Pylori)
- استفاده طولانی مدت از داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) مثل آسپرین، ایبوپروفن یا ناپروکسن
البته وضعیتی به اسم سندرم زولینگر-الیسون هم وجود دارد که می‌تواند تولید اسید در بدن را بیشتر کند و باعث ایجاد زخم در معده و روده شود اما آمارهای rarediseases می‌گوید که کم‌تر از ۱ درصد از زخم‌های گوارشی به‌خاطر این سندرم ایجاد می‌شود.
بیشتر بخوانید: برای درد معده چی بخوریم؟
علائم زخم معده چیست؟
شایع‌ترین علائم زخم معده، احساس سوزش یا درد در وسط شکم، بین قفسه سینه و ناف است. احتمالاً زمانی که معده‌تان خالی است، درد بیش‌تری احساس می‌کنید و این درد می‌تواند از چند دقیقه تا چند ساعت طول بکشد. برخی از مهم‌ترین علائم زخم معده عبارت‌اند از:
- درد در معده
- کاهش وزن
- عدم تمایل به غذا خوردن به‌دلیل درد
- حالت تهوع یا استفراغ
- نفخ
- احساس سیری
- آروغ زدن یا رفلاکس اسید
- کم‌خونی
- مدفوع تیره رنگ
در صورتی که علائم ذکر شده در بالا را، حتی به شکلی خفیف اما در طولانی‌مدت احساس می‌کنید، بهتر است با پزشک‌تان مشورت کنید چون رشد بیشتر زخم معده می‌تواند خونریزی بیش‌تری را به همراه داشته باشد و سلامت‌تان را تهدید کند.
روش‌های تشخیص زخم معده چیست؟
در پاسخ به این سوال که روش‌های تشخیص زخم معده چیست؟ باید بگوییم که همه چیز به شدت زخم شما بستگی دارد. متخصصین در ابتدا سوابق پزشکی‌تان را همراه با علائم و داروهایی که مصرف می‌کنید، مورد بررسی قرار می‌دهند.
برای تشخیص عفونت هلیکوباکتر پیلوری، آزمایش خون، مدفوع یا تنفس تجویز می‌شود. عموماً در صورت وجود این عفونت، نمونه تنفسی شما حاوی دی‌اکسید کربن بالایی خواهد بود. برخی دیگر از آزمایش‌ها برای تشخیص زخم معده عبارت‌اند از:
- تست بلع باریوم که در آن، یک مایع سفید غلیظ را می‌نوشید تا دستگاه گوارش فوقانی شما پوشانده شود و پزشک بتواند معده و روده کوچک‌تان را با اشعه ایکس ببیند.
- آندوسکوپی که در آن، یک لوله نازک و روشن از طریق دهان وارد معده و قسمت اول روده کوچک می‌شود. این آزمایش برای بررسی زخم، خونریزی و هر علامت غیرطبیعی در بافت معده صورت می‌گیرد.
- بیوپسی آندوسکوپی که یک تکه از بافت معده در آن برداشته می‌شود تا بتوان آن را در آزمایشگاه مورد بررسی قرار داد.
راه‌های درمان زخم معده چیست؟
مهم‌ترین نکته‌ای که در زخم معده باید به آن توجه داشته باشید، این است که مراحل درمان باید به‌سرعت آغاز شود. اگر زخمی با خونریزی فعال دارید، برای درمان باید ابتدا آندوسکوپی انجام دهید و سپس در بیمارستان بستری شوید. در ادامه به روش‌های درمانی با جراحی و بدون جراحی اشاره می‌کنیم:
بیشتر بخوانید: علت معده درد چیست؟
درمان بدون عمل جراحی
اگر زخم معده‌تان به‌خاطر هلیکوباکتر پیلوری باشد، به آنتی‌بیوتیک‌ها و داروهایی به‌نام مهار‌کننده‌های پمپ پروتون (PPIs) نیاز دارید که تولید اسید در معده را مسدود می‌کند. پزشکان ممکن است داروهای زیر را هم برای شما تجویز کنند:
- مسدودکننده‌های گیرنده H2 (داروهایی که تولید اسید را متوقف می‌کنند)
- ممنوع کردن استفاده از داروهای NSAID
- انجام آندوسکوپی‌های متوالی
- تجویز پروبیوتیک‌ها (باکتری‌های مفیدی که می‌توانند در از بین بردن هلیکوباکتر پیلوری نقش داشته باشند)
- مکمل بیسموت
احتمالاً بعد از یک دوره درمانی، علائم زخم‌تان به شکل کامل از بین بروند اما مهم است که به مصرف داروهای تجویز شده، به‌خصوص در شرایطی که با هلیکوباکتر پیلوری دست‌وپنجه نرم می‌کنید، ادامه دهید تا مطمئن شوید که تمامی باکتری‌های داخل معده‌تان از بین رفته‌اند.
این را هم بگوییم که داروهای مصرف‌شده عموماً عوارض جانبی را به‌همراه دارند که می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- حالت تهوع
- سرگیجه
- سردرد
- اسهال
- درد شکم
درمان با عمل جراحی
در موارد خیلی نادری که خونریزی زیاد است یا معده در حال پاره شدن است، برای درمان زخم معده به عمل‌های جراحی زیر نیاز دارید:
- برداشتن کل زخم
- برداشتن بافت از قسمت دیگری از روده و چسباندن آن روی محل زخم
- بستن شریانی که خونریزی می‌کند
- قطع منبع عصبی معده برای کاهش تولید اسید
بیشتر بخوانید: علل پیدایش و روش‌های درمان سردی معده چیست؟
به‌طور کلی، خوردن غذای سالم نمی‌تواند زخم معده را درمان کند، اما داشتن یک رژیم غذایی خوب به بهبود سلامت کلی روده و قسمت‌های مختلف بدن کمک می‌کند. مواد غذایی زیر می‌توانند روی از بین بردن باکتریِ هلیکوباکتر پیلوری نقش داشته باشند:
- کلم بروکلی
- گل کلم
- تربچه
- سبزیجات برگ‌داری مثل اسفناج و کلم پیچ
- ماست
- غذاهای غنی از پروبیوتیک مثل کلم ترش
- سیب
- زغال اخته، تمشک، توت فرنگی و شاه‌توت
- روغن زیتون
اگر زخم معده شما با رفلاکس اسید همراه است، پیشنهاد می‌کنیم که تا زمانی که زخم‌تان به شکل کامل خوب نشده، از خوردن غذاهای تند و ترش خودداری کنید. مکمل‌هایی که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم هم در از بین بردن باکتری زخم معده نقش دارند:
- پروبیوتیک‌ها
- عسل
- گلوتامین (منابع غذایی‌ای شامل مرغ، ماهی، تخم مرغ، اسفناج و کلم)
در کنار اطلاعاتی که ارائه داده‌ایم، پزشک‌تان هم پیشنهادهایی برای درمان و تسکین درد معده‌تان در خانه ارائه می‌دهد که می‌تواند به شما کمک کند تا دوره درمانی را راحت‌تر پشت سر بگذارید.
سخن پایانی
زخم معده یک بیماری شایع و قابل درمان است اما جدی نگرفتن آن می‌تواند خسارت‌های جبران‌ناپذیری به شما و سلامتی‌تان وارد کند. تغییر در سبک زندگی می‌تواند تأثیر خوبی روی پیشگیری و بهبود این بیماری داشته باشد اما در نهایت، با بروز علائم هرچند کوچک زخم معده، پیشنهاد می‌کنیم که سریعاً به پزشک مراجعه کنید و با مصرف داروهای تجویزی، آن را به خوبی کنترل کنید.
نکته 1: این مطلب برای آگاهی شما عزیزان تهیه شده و لیمومی هیچگونه مسئولیتی در قبال آن ندارد.
نکته 2: اگر در حال اجرای رژیم لیمومی هستید، باید طبق برنامه‌تان عمل کنید تا بهترین نتیجه را بگیرید. متخصصان لیمومی تمام توصیه‌های لازم را در برنامه غذایی‌تان لحاظ کرده‌اند.
منابع:
بدون نظر! اولین نفر باشید