شلغم (Turnip) چیست؟
شلغم یک سبزی ریشه‌ای از خانواده Brassicaceae است که کلم، کلم پیچ و کلم بروکلی را هم در خانواده خود جای داده است. این گیاه با ظاهری شبیه به تربچه اما در ابعادی بزرگ‌تر و رنگ سفید برداشت می‌شود و طعم آن کمی شیرین و خاکی و با ته‌مزه‌ای تقریبا تلخ است.
شلغم را می‌توان یک گیاه همه کاره در آشپزخانه نامید، زیرا می‌توان آن را برشته، آب‌پز، له کرد یا حتی خام نوش جان کرد. ترشی شلغم نیز یکی از خوراکی‌های کمتر شناخته‌شده اما خوش‌طعم روزگار است. برگ‌های شلغم نیز حاوی مقادری زیادی مواد مغذی است و در کنار سبزی‌خوردن گذاشته می‌شود.
جدول ارزش غذایی شلغم
اگر به دنبال ارزش غذایی و خواص شلغم خام هستید، این قسمت برای شماست. در جدول زیر ارزش غذایی یک شلغم متوسط را برای شما نوشته‌ایم.
|
ترکیبات مغذی: |
مقدار: |
|
کالری |
36 |
|
کربوهیدرات |
8 گرم |
|
فیبر |
2 گرم |
|
پروتئین |
1 گرم |
|
ویتامین C |
30 درصد از ارزش روزانه |
|
آهن |
۲ درصد از ارزش روزانه |
|
ویتامین B6 |
۵ درصد از ارزش روزانه 
|
|
منیزیم |
۳ درصد از ارزش روزانه |
|
کلسیم |
۳ درصد از ارزش روزانه |
جدول ارزش غذایی برگ شلغم
همانطور که گفتیم برگ‌های شلغم نیز حاوی مقادیر زیادی از مواد مغذی هستند. یک فنجان معادل 55 گرم بزرگ سبز شلغم خرد شده نیز دارای ارزش غذایی زیر است.
|
ترکیبات مغذی |
مقدار |
|
کالری |
18 |
|
کربوهیدرات |
4 گرم |
|
فیبر |
2 گرم |
|
ویتامین K |
۱۱۵ درصد از ارزش روزانه |
|
ویتامین C |
۳۷ درصد از ارزش روزانه |
|
فولات |
۲۷ درصد از ارزش روزانه |
|
ویتامین A |
۳۵ درصد از ارزش روزانه |
|
کلسیم |
۸ درصد از ارزش روزانه |
خواص شلغم چیست؟
از آنجایی که شغلم به‌صورت خام و پخته‌شده قابل مصرف است می‌توانید متناسب با ذائقه غذایی‌تان آن را میل کنید. خوب است بدانید که خواص شلغم پخته چندان تفاوتی با شلغم خام ندارد، اما تندی مزه و تردی آن در حالت خام بیشتر است.
شاید بتوان بیشترین خاصیت شلغم را ویتامین C موجود در ریشه و برگ‌های این گیاه نامید که از بدن شما در برابر آسیب رادیکال‌های آزاد محافظت می‌کند. از دیگر خاصیت های شلغم می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
پایین آوردن فشار خون
از آنجایی که شلغم، فرایند جذب آهن در بدن را بهبود می‌بخشد، به تنظیم کلسترول خون کمک می کند. علاوه بر این، سبزی شلغم سرشار از ویتامین های محلول در چربی K و A است، نوعی که وقتی با چربی مصرف شود، بدن شما آن را بهتر جذب می کند. در نتیجه جزو غذاهای مفید برای پایین آورن فشار خون بالا است.
پیشگیری از سرطان
شلغم حاوی چندین ترکیب گیاهی مفید و ضدسرطان است. علاوه بر ویتامین C بالای شلغم به جلوگیری از رشد و گسترش سلول‌های سرطانی کمک می‌کند. مطالعات پزشکی نشان داده است که گلوکوزینولات موجود در این ریشه گیاهی در کاهش خطر ابتلا به انواع مختلف سرطان از جمله سرطان‌های ریه، کولون و رکتوم موثر است.
همچنین شلغم حاوی مقادیر بالایی از فلاونوئیدهاست که نوع دیگری از آنتی اکسیدان‌ها با اثرات ضد سرطانی اثبات شده هستند. آنتوسیانین‌ها در میوه‌ها و سبزیجات آبی و بنفش مانند شلغم وجود دارند و خوردن می‌تواند میزان ابتلا به بیماری‌های مزمن و دژنراتیو را کمتر کند.
کمک به کاهش وزن
از فواید شلغم برای زنان می‌توان به خاصیت کنترل و کاهش وزن این گیاه اشاره کرد. البته این خاصیت فقط برای بانوان نیست و مصرف شلغم برای آقایان نیز می‌تواند کاهش وزن را به همراه داشته باشد. شلغم، یکی از سبزیجات کم کالری و غیرنشاسته‌ای با شاخص گلیسمی پایین است، بنابراین خوردن آن کمترین تاثیر را بر سطح قند خون دارد. همین موضوع باعث شده برای کاهش وزن مفید باشد. شلغم سرشار از فیبر است و به هضم غذا و جلوگیری از یبوست می‌کند.
پیشگیری از پوکی استخوان
اگر می‌خواهید از فواید شلغم برای مردان بدانید می‌توان به پیشگیری از پوکی استخوان اشاره کرد. تحقیقات پزشکی نشان می‌دهد که وجود ویتامین K در شلغم، به خصوص برگ‌های سبز آن، نقش کلیدی در متابولیسم استخوان ایفا می‌کند و در شکل‌گیری و سلامت استخوان‌ها تاثیر مثبت زیادی دارد.
کاهش التهابات بدن
التهاب در بدن با بسیاری از بیماری‌های مزمن مانند ورم مفاصل، سرطان و فشار خون بالای ناشی از سفت شدن رگ‌ها همراه است. گلوکوزینولات موجود در شلغم به ایندول‌ها و ایزوتیوسیانات‌ها تجزیه می‌شود که هر دو محصول خواص ضد التهابی دارند. همچنین یک نوع خاص از ایندول در شلغم به نام آرولکسین نیز وجود دارد. مطالعات نشان داده آرولکسین به طور قابل توجهی التهاب و آسیب را در سلول‌های روده بزرگ انسان کاهش می دهد.
کمک به نابودی باکتری‌ها
از دیگر خواص شلغم می‌توان به ترکیباتی اشاره کرد که قادر به مهار رشد میکروب و باکتری‌ها در بدن هستند. وجود بتا فنیا اتیل ایزوتیوسیانات در این ریشه گیاهی باعث می‌شود که بدن فعالیت‌های ضد میکروبی را بیشتر انجام دهد؛ به همین دلیل خوردن شلغم در موارد بیماری‌های میکروبی توصیه می‌شود.
کاهش کم‌خونی
خاصیت بعدی شلغم، درمان کم خونی ناشی از فقر آهن است. این مورد را می‌توان یکی از دلایل اصلی ریزش مو هم نامید. خوردن شلغم به خاطر وجود آهن در این گیاه کمک می‌کند تا کم خونی شما درمان و به دنبال آن سلامت پوست و موهایتان بهتر شود. برگ‌های سبز شلغم نیز علاوه‌بر درمان کم خونی، در افزایش گلبول‌های قرمز خون و سطح هموگلوبین نیز نقش دارد.
کمک به باروری و بارداری
اگر در دوران بارداری شلغم را به فهرست غذاها و میان‌وعده‌هایتان اضافه کنید، به راحتی از مشکل فقر آهن ناشی از بارداری رها خواهید شد. مصرف اسید فولیک کافی در دوران بارداری برای محافظت از جنین در برابر نقص لوله عصبی بسیار ضروری است. شلغم منبع خوبی از اسید فولیک و آهن است، پس خوردن آن را جدی بگیرید.
بهبود خواب
یکی از بهترین فواید شلغم برای افرادی که خواب راحتی ندارند، این است که شب‌ها به آرامی به خواب بروند. شلغم حاوی کولین است. این ماده مغذی به خواب راحت کمک می‌کند. همچنین شلغم مقدار خوبی فولات دارد که ممکن است به بهبود افسردگی کمک کند.
مفید برای کبد
از دیگر خاصیت های شلغم می‌توان خاصیت محافظتی آن از کبد را نام برد. آنتوسیانین‌ها و گلوکوزینولات‌های شلغم نقش ویژه‌ای در محافظت از کبد دارند. اگر خوابتان راحت و آرام نیست می‌توانید مقداری شلغم را قبل از ساعت خوابتان میل کنید و از نتایج آن لذت ببرید.
مفید برای کلیه
برخی ترکیبات شلغم مانند فلاونوئیدها دارای فعالیت آنتی اکسیدانی هستند؛ درنتیجه استرس اکسیداتیو را در کلیه‌ها کاهش می‌دهند. به خاطر همین ویژگی است که شلغم جزو غذاهای مفید برای کلیه حساب می‌شود؛ چراکه این ریشه گیاهی مفید می‌تواند از کلیه‌ها محافظت کند.
چه افرادی نباید شلغم بخورند؟
اگر با خودتان فکر می‌کنید که شلغم، حساسیت‌زا نیست باید بگوییم که سخت در اشتباه هستید. این خوراکی نیز مثل هر میوه یا گیاهی می‌تواند باعث بروز علائم آلرژیک شود. اگر پس از مصرف شلغم با علائمی مانند کهیر، خارش یا تورم مواجه شدید، مصرف آن را قطع کرده و بلافاصله با پزشک تماس بگیرید.
به علاوه حواستان باشد که سبزیجات چلیپایی مانند شلغم نیز گواتروژن در نظر گرفته می‌شوند؛ به این معنی که ممکن است در تولید هورمون‌های تیروئید اختلال ایجاد کنند و باعث گواتر شوند.
همچنین اگر در دسته افرادی قرار دارید که خون شما سریعا لخته می‌شود، به هیچ عنوان مصرف شلغم را به شما توصیه نمی‌کنیم؛ چراکه ویتامین K موجود در شلغم این فرایند را شدت می‌بخشد. همچنین افراد دارای سنگ کلیه و مبتلا به دیابت بهتر است قبل از خوردن شلغم با پزشک مشورت کنند.
شلغم با چه داروهایی تداخل دارد؟
شلغم با داروهای خاصی مانند نیتروگلیسیرین و وارفارین تداخل دارویی ایجاد می‌کند. حواستان باشد که مصرف بیش از اندازه این خوراکی می‌تواند کاملا بر خلاف فوایدش عمل کند و منجر به بروز بیماری‌های خطرناکی مثل سرطان شود. همین موضوع باعث شده خوردن شلغم را به مادران باردار نیز کمتر توصیه کنند.
اگر به بیماری خاصی مبتلا هستید که داروهای مخصوص می‌خورید حتما قبل از اینکه شلغم را به انواع رژیم غذایی خودتان اضافه کنید با پزشک متخصص مشورت داشته باشید.
طبع شلغم چیست؟
برای طرفداران طب سنتی جالب است که بدانند طبع شلغم چیست چون می‌توانند آن را به همراه سایر خوراکی‌های مفید مصرف کنند و اثربخشی‌اش را به حداکثر برسانند.
طبع شلغم گرم و تر است و باید تاکید کنیم که حتی جنبه تری آن بر گرمی غلبه می‌کند. خوردن شلغم برای افرادی که مزاج سرد و خشک (مزاج سوداوی) دارند بسیار مناسب است، اما توصیه می‌شود که این خوراکی را در کنار زیره، فلفل یا خردل میل کنند.
در آخر:
شلغم یکی از گیاهان بسیار مفید برای سلامتی است که می‌توان آن را در دو نوع پخته و خام مصرف کرد. فرقی نمی‌کند شما چگونه شلغم را میل کنید در هر صورت از خواص مفید آن برای کاهش وزن، پیشگیری از سرطان، کاهش فشارخون، بهبود کیفیت خواب، خاصیت ضدالتهابی و ضدمیکروبی بهره‌مند می‌شوید.
کالری شلغم بسیار پایین است به همین دلیل خوردن آن را برای افرادی که می‌خواهند لاغر شوند، توصیه می‌کنند. البته فراموش نکنید که مصرف بیش از حد این خوراکی می‌تواند باعث بروز بیماری شود. همچنین اگر متوجه واکنش‌های حساسیت‌زا مثل کهیر، خارش، تورم، آبریزش و غیره شدید سریعا به پزشک مراجعه کنید.
هشدار! این مطلب صرفا جنبه آموزشی دارد و لیمومی هیچگونه مسئولیتی در قبال آن نمی‌پذیرد. برای استفاده و اجرای آن، لازم است با پزشک یا متخصص مربوطه مشورت کنید.
منابع:
بدون نظر! اولین نفر باشید