هر آنچه درباره خواص جوش شیرین و کاربرد آن باید بدانید

جوش شیرین چیست؟

همان‌طور که گفتیم جوش شیرین یک ترکیب شیمیایی است که مزایای زیادی برای سلامتی دارد و ممکن است برخی از بیماری‌ها از جمله زخم‌های شانکر را تسکین دهد. معمولاً از جوش شیرین در غذا‌های مختلف مانند نان، کیک و کلوچه استفاده می‌شود.

این ماده خاصیت خمیرکنندگی دارد؛ یعنی با اسیدی مانند سرکه یا آب لیمو واکنش نشان می‌دهد و با تولید دی اکسید کربن باعث ور آمدن خمیر می‌شود. در ادامه بیشتر درباره خاصیت جوش شیرین به شما توضیح می‌دهیم.

تفاوت بیکینگ پودر و جوش شیرین چیست؟

جوش شیرین و بیکینگ پودر هر دو پودرهای سفیدی هستند که هنگام پخت و پز از آن ها استفاده می‌شود. هر دو طعم کمی تلخ دارند؛ با این حال ترکیبات شیمیایی و کاربردهای متفاوتی دارند.

جوش شیرین، بی کربنات سدیم است. این ماده یک ترکیب نمک قلیایی است که وقتی افراد آن را با اسید مخلوط می کنند، گاز دی اکسید کربن ایجاد می شود. دی اکسید کربن باعث ور آمدن خمیر می شود. در حالی که بیکینگ پودر حاوی اسیدتارتاریک، سدیم، آلومینیوم سولفات و کلسیم فسفات است.

مدت ماندگاری بیکینگ پودر حدود 9 تا 12 ماه است و پس از این مدت ممکن است کیفیت آن کاهش یابد؛ اما جوش شیرین می‌تواند مدت زمان بیشتری نگهداری شود. با اضافه کردن جوش شیرین به خمیر کیک یا شیرینی، رنگ آن ها کمی تیره‌تر خواهد شد؛ اما با افزودن بیکینگ پودر هیچ تغییر رنگی ایجاد نمی‌شود.

هر آشپز باید توجه داشته باشد که بیکینگ پودر از جوش شیرین به دست می‌آید؛ بنابراین با داشتن جوش شیرین می‌توان بیکینگ پودر خانگی تهیه کرد اما هرگز با داشتن بیکینگ پودر نمی‌توان جوش شیرین درست کرد.

مصلح جوش شیرین چیست؟

مطابق با اصول طب سنتی، جوش شیرین طبع گرمی دارد و برای اصلاح آن می‌توانید از خوراکی‌هایی که طبع سرد دارند استفاده کنید. مصرف غذاها و مواد غذایی با طبع سرد مانند انواع شوری و ترشیجات، لبنیات و… به شما کمک می‌کند تا در رژیم غذایی خودتان تعادل ایجاد کنید.

کاربرد و خواص جوش شیرین چیست؟

جوش شیرین یک ماده شیرین‌کننده است که به طور گسترده در صنایع مختلف از جمله صنایع غذایی، دارویی، آرایشی و بهداشتی و صنایع شیمیایی استفاده می‌شود.

 این ماده اغلب به عنوان جایگزین قند‌ها و شکر‌های معمولی مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ زیرا انرژی کم‌تری دارد و برای کنترل سطح قند خون مناسب است؛ اما خواصش به همین جا محدود نمی‌شود. دیگر خواص جوش شیرین عبارت هستند از:

1.    سفیدی دندان

مسواک زدن با جوش شیرین گاهی اوقات به عنوان یک روش مؤثر برای سفید کردن دندان‌ها توصیه می‌شود. جوش شیرین یک ترکیب ساینده است که لکه‌های ناشی از نوشیدن قهوه، چای، سیگار و به‌طورکلی مواد زائد روی سطح دندان را از بین می‌برد و دندان‌ها را سفیدتر و درخشان‌تر نشان می‌دهد. بنابراین این خاصیت جوش شیرین می‌تواند تا حدودی از تغییر رنگ دندان جلوگیری کند.

2.    دئودورانت

یکی از خواص جوش شیرین « دئودورانت» یا همان خوشبوکننده بدن است. با کمال تعجب عرق انسان، بوی بد ندارد، بلکه عرق فقط پس از تجزیه به وسیله باکتری‌های زیر بغل انسان، بو می‌گیرد.

این باکتری‌ها عرق را به مواد زائد اسیدی تبدیل می‌کنند که اصطلاحاً بوی عرق می‌دهند. جوش شیرین اغلب به‌عنوان یک دئودورانت طبیعی برای از بین بردن بوی عرق ازطریق اسیدی‌ کردن محیط استفاده می‌شود.

البته تحقیقات محدودی در مورد اینکه آیا این استراتژی جواب می‌دهد یا نه وجود دارد. برای استفاده از این ماده می‌توانید جوش شیرین را زیر بغل بزنید یا آن را با کمی روغن نارگیل یا نشاسته ذرت مخلوط کنید تا دئودورانت خانگی داشته باشید.

3.    آفت کش میوه و سبزیجات

حتماً درباره این کاربرد جوش شیرین چیزهای زیادی شنیدید! بسیاری از مردم درمورد باقی مانده آفت کش‌ها روی غذا‌های مصرفی نگران هستند. آفت کش‌ها برای محافظت از محصولات در برابر میکروب‌ها، جوندگان، حشرات و علف‌های هرز استفاده می‌شوند. اما بسیاری از آن‌ها اثرات مضری روی سلامت انسان دارند.

پوست کندن میوه بهترین راه برای از بین بردن آفت کش‌ها است؛ اما با این کار مواد مغذی مهمی مانند فیبر، ویتأمین‌ها و مواد معدنی موجود در پوست بسیاری از میوه‌ها را دریافت نمی‌کنید.

 تحقیقات اخیر نشان می‌دهند که شستشوی جوش شیرین مؤثرترین راه برای حذف آفت کش‌ها از میوه‌ها و سبزیجات؛ بدون پوست کندنشان است. نتایج یک مطالعه نشان داد که خیساندن سیب در محلول جوش شیرین و آب به مدت ۱۲ تا ۱۵ دقیقه تقریباً تمام باقی مانده آفت کش‌ها را از بین می‌برد.

لازم به ذکر است که این روش، آفت کش‌هایی را که به پوست میوه یا سبزی نفوذ کردند، حذف نمی‌کند؛ ضمن اینکه تحقیقات بیشتری لازم است تا ببینیم آیا این کار برای محصولات مختلف قابل استفاده است یا نه.

4.    کمک به درمان سوزش سر دل

یکی دیگر از خواص جوش شیرین « درمان سوزش سر دل» است. سوزش سر دل که رفلاکس اسید هم نامیده می‌شود یک احساس دردناک و سوزش در ناحیه فوقانی معده است که می‌تواند به گلو سرایت کند.

 این بیماری زمانی ایجاد می‌شود که اسید از معده خارج شود و به سمت مری که لوله‌ای است که معده شما را به دهان متصل می‌کند، حرکت کند.

اگرچه رفلاکس اسید دلایل زیادی دارد اما اغلب پس از خوردن وعده‌های غذایی حجیم، نوشیدن نوشابه‌های گازدار یا خوردن غذا‌های چرب یا تند اتفاق می‌افتد. جوش شیرین می‌تواند با خنثی کردن اسید معده به درمان سوزش معده کمک کند.

5.    تسکین زخم

از خاصیت‌های جوش شیرین می‌توان به عنوان یک راهکار مؤثر برای درمان زخم‌های دهانی از جمله تبخال‌ها اشاره کرد. جوش شیرین یک ماده قلیایی است که اسیدیته دهان را خنثی می‌کند. جوش شیرین تا حد زیادی فرایند بهبودی این زخم‌ها را سرعت می‌بخشد.

6.    کمک به بهبود عملکرد ورزشی

جوش شیرین یک مکمل محبوب در بین ورزشکاران است. برخی از مطالعات نشان می‌دهند که این ماده کمک می‌کند تا عملکرد ورزشی طولانی‌تری داشته باشید. در طول ورزش‌های شدید، سلول‌های ماهیچه‌ای شروع به تولید اسید لاکتیک می‌کنند که مسئول ایجاد احساس سوزش در حین تمرین است.

 اسید لاکتیک، pH  داخل سلول‌ها را کاهش می‌دهد. جوش شیرین ممکن است به‌دلیل PH بالا به تأخیر در خستگی کمک کند و اجازه دهد برای مدت طولانی‌تری با حداکثر قدرت کار کنید.

7.    کمک به خارش پوست و آفتاب سوختگی

حمام جوش شیرین اغلب برای تسکین خارش پوست پس از نیش حشرات یا نیش زنبور توصیه می‌شود. جوش شیرین ممکن است به تسکین پوستی که در اثر آفتاب سوختگی دچار خارش می‌شود، کمک کند.

برخی افراد معتقدند وقتی جوش شیرین با مواد دیگری مانند نشاسته ذرت و بلغور جو دوسر ترکیب می‌شود، تأثیرش افزایش می‌یابد.

8.    کمک به عملکرد کلیه

آیا این کاربرد جوش شیرین را می دانستید؟ افراد مبتلا به بیماری مزمن کلیه (CKD) به تدریج عملکرد کلیه خود را از دست می دهند. کلیه ها بخش حیاتی هستند؛ زیرا به حذف مواد زائد و آب اضافی از خون کمک می کنند و در عین حال مواد معدنی مهمی مانند پتاسیم، سدیم و کلسیم را متعادل می کنند.

اگرچه تحقیقات بیشتری لازم است اما برخی مطالعات نشان دادند که مصرف مکمل‌های بی کربنات سدیم (جوش شیرین) عملکرد کلیه را بهبود می‌بخشند و به کند کردن پیشرفت CKD کمک می‌کنند.

معایب استفاده بیش از حد از جوش شیرین

درکنار تمام خواص و کاربردهای بی‌نظیر این جوش شیرین، خوب است معایب استفاده از آن را نیز بدانید تا از ایجاد مشکلات احتمالی جلوگیری شود.

فشار خون بالا

ممکن است مصرف زیاد جوش شیرین باعث افزایش فشار خون، انباشت مایعات یا حتی نارسایی قلبی در برخی افراد شود؛ به خصوص کسانی الکل مصرف می کنند یا دارای نارسایی کلیه هستند. یکی از مشکلات مربوط به مصرف بیش از حد جوش شیرین، افزایش فشار خون است که می‌تواند برای لاغری هم مضر است.

اسیدوز متابولیک

استفاده بیش از حد از جوش شیرین می‌تواند بسیار خطرناک باشد. این ماده ممکن است باعث ایجاد اسیدوز متابولیک شود.  اسیدوز متابولیک یک وضعیت تهدیدآمیز است و زمانی به وجود می‌آید که توانایی بدن در کنترل pH خون از بین می رود.

این وضعیت ناشی از مصرف بیش از حد ترکیبات قلیایی مانند جوش شیرین باشد و منجر به ضعف عضلانی، اسپاسم، ناراحتی در ضربان قلب و تغییرات در وضعیت ذهنی شود. در صورت عدم درمان، این عارضه ممکن است مرگبار باشد.

تداخل دارویی

استفاده از جوش شیرین ممکن است با برخی از داروها از جمله آسپرین تداخل داشته باشد؛ به همین دلیل افرادی که در حال حاضر چنین دارویی مصرف می کنند باید قبل از اضافه کردن جوش شیرین به رژیم غذایی خود، با پزشک مشورت کنند.

تاثیر منفی جوش شیرین برای لاغری

هنگامی که آب، سرکه سیب یا آب لیمو با جوش شیرین ترکیب می‌شود به دفع چربی‌های اضافی در بدن کمک می‌کند. با این حال برای اطمینان از صحت این مطلب، نیاز به تحقیقات بیشتری است.

 به‌طورکلی اثرات قلیایی جوش شیرین روی بدن ممکن است منجر به کاهش وزن یا پیشگیری از افزایش وزن شود؛ اما این فرضیه تاکنون تکرار شده و بارها رد شده است. بنابراین بهتر است برای لاغری از روش‌های دیگر کمک بگیرید. چراکه در حال حاضر اطلاعات دقیقی از مزیت این ماده برای لاغری در دسترس نیست.

لیمومی جوش شیرین را برای لاغری توصیه می کند یا نه؟

نوشیدن جوش شیرین با آب یکی از روش هایی است که ممکن است برای لاغری خوب باشد. اگرچه گاهی اوقات ممکن است این ماده به کاهش وزن کمک کند اما این اتفاق فقط به خاطر جوش شیرین نیست.

برخی تحقیقات نشان می دهند که مصرف بیشتر آب می تواند به کاهش وزن فرد کمک کند. بنابراین کاهش وزن ناشی از نوشیدن جوش شیرین با آب ممکن است به دلیل آب باشد تا جوش شیرین.

با نوشیدن آب بیشتر، افراد ممکن است نیازی به غذا خوردن نداشته باشند. علاوه بر این، داشتن مقادیر بالاتر آب در بدن ممکن است به کاهش چربی بدن کمک کند. علی رغم تمام خاصیت جوش شیرین نباید از عوارض آن غافل شد. مصرف جوش شیرین می تواند عوارض جانبی مختلفی ایجاد کند مانند:

• سردرد
• تهوع و استفراغ
• درد عضلانی

پیشنهاد لیمویی این است که برای مصرف و استفاده از خواص جوش شیرین حتما با پزشک مشورت کنید؛ سپس این کار را انجام دهید.

کلام آخر

جوش شیرین یک ماده همه کاره است که کاربرد آن فراتر از پخت و پز هست و در این مقاله درباره خواص جوش شیرین و ضررهای آن صحبت کردیم. این ماده هنگام خنثی کردن بوها و تمیز کردن، از بین بردن لکه های سخت، از بین بردن بوی بد و تمیز کردن سطوح کثیف مانند اجاق گاز، مایکروویو به کمک می آید.

 البته خواص جالبی هم برای سلامتی دارد؛ برای مثال سوزش سر دل را کاهش می دهد، عملکرد ورزشی را افزایش می دهد و حتی دندان ها را سفید می کند. امروزه جوش شیرین ارزان و به طور گسترده در دسترس است.

هشدار! این مطلب صرفا جنبه آموزشی دارد و لیمومی هیچگونه مسئولیتی در قبال آن نمی‌پذیرد. برای استفاده و اجرای آن، لازم است با پزشک یا متخصص مربوطه مشورت کنید.

منابع:

healthline

vedantu