از معرفی و خواص بلوبری تا باید ها و نباید های مصرف آن

بلوبری چیست؟

بلوبری، (Blueberry)، زغال اخته آبی، تمشک آبی، هالکبری، توت خرس، سیاه گیله یا توت آبی از جمله نام‌هایی هستند که با آن این میوه بومی آمریکای شمالی را می‌شناسند. به‌طورکلی بلوبری از خانواده (Vaccinium) ها است و در دو نوع وحشی (Lowbush) یا پرورشی (Highbush) تولید می‌کنند.

در حال حاضر درخت بلوبری را در بخش‌هایی از کشور ما نظیر گیلان هم پرورش می‌دهند و با نام سیاه گیله در میان مردم منطقه شناسایی می‌شود.

اندازه و شکل ظاهری درخت بلوبری بسته به نوع و منطقه‌ای که در آن زیست می‌کند متفاوت است. این گیاه می‌تواند در غالب درختچه‌ای کوتاه قامت با ارتفاع ۶۰ سانتیمتر تا درختی عظیم الجنه به اندازه ۴ متر باشد.

برگ‌های درخت بلوبری بیضی‌شکل و کوچک هستند و عمدتاً با میوه‌هایی به رنگ آبی متمایل به بنفش به بارمی‌نشینند که طعمی شیرین تا ملس دارند.

میوه بلوبری را معمولاً به‌صورت تازه استفاده می‌کنند؛ اما محصولات غذایی و دارویی زیادی از بلوبری در صنعت غذا و دارو تولید می‌شود. ازجمله کیک و شیرینی، آبمیوه، ژله بلوبری، مکمل دارویی و غذایی، دمنوش بلوبری، مواد شوینده و سایر موارد مشابه.

خواص بلوبری

ارزش غذایی بلوبری سبب شده تا محققان جایگاه ویژه‌ای را برای این میوه کوچک در نظر بگیرند. زیرا بلوبری در عین کم کالری بودن سرشار از فیبر، ویتامین C، ویتامین K، منگنز، آهن و تعداد زیادی آنتی‌اکسیدان است.

هرچند که مواد مغذی دیگری نظیر ویتامین A، ویتامین E، مس، روی و پتاسیم نیز در بلوبری پیدا می‌شوند؛ اما مواد مغذی قبلی به مقدار قابل‌ملاحظه‌ای در این نوع توت پیدا می‌شود. تمامی این مولفه‌ها سبب شده تا بتوان خواص فراوانی برای بلوبری نام برد که در ادامه به آن‌ها اشاره خواهیم کرد.

بلوبری و فشارخون

مطالعات نشان داده‌اند اگر رژیم غذایی مقدار کمی از پتاسیم، کلسیم و منیزیم را در خود جای دهد، فشارخون بالا را به همراه خواهد داشت. در نتیجه متعادل نگه‌داشتن سطح سدیم و مصرف پتاسیم، کلسیم و منیزیم برای کنترل فشارخون ضروری است.

وجود این ۳ ماده ارزشمند در بلوبری سبب شده تا فرد مصرف‌کننده بتواند از بالا رفتن سطح فشارخون خود جلوگیری کند.

خاصیت بلوبری برای لاغری

کاهش وزن سریع و آسان از خواص بلوبری است. چراکه فیبر یک عامل مهم در کاهش و مدیریت وزن است. فیبر رژیمی موجود در زغال‌اخته آبی با عملکرد حجیم‌کنندگی همراه است.

به زبان ساده‌تر شما با خوردن بلوبری مدت زیادی احساس سیری خواهید داشت و دستگاه گوارش مدت‌زمان کافی برای هضم و جذب مواد غذایی داشته و اشتهای فرد را تا حد زیادی کاهش می‌دهد.

عوارض پودر لاغری جلبک و بلوبری

عموماً از این پودر به‌منظور درمان فشارخون بالا، کاهش وزن، کنترل کلسترول خون، دیابت، چاقی و موارد دیگر استفاده می‌شود؛ اما شواهد نشان می‌دهد که مصرف این مکمل همیشه کم‌خطر نخواهد بود.

عمدتاً جلبک مورد استفاده در این پودر یا به‌صورت طبیعی کشت می‌شود یا در محیط‌های استریل آزمایشگاهی رشد می‌کنند. اگر محصول به‌دست‌آمده از جلبک طبیعی تهیه شده باشد احتمال وجود آلاینده‌های مختلف در آن وجود دارد. مانند فلزات سنگین، سموم کبدی به نام میکروسیستین‌ها و باکتری‌های مضر.

خواص بلوبری برای پوست و مو

همان‌طور که می‌دانید سلامت و شادابی پوست در گرو کلاژن‌سازی است و ویتامین C یک عنصر ضروری برای ساخت کلاژن است. ازآنجایی‌که بلوبری منبع بسیار خوبی از ویتامین C بوده تأثیر به سزایی در سلامت پوست، جلوگیری از پیری زودرس، بالا بردن کیفیت پوست و از بین برنده چین و چروک‌های ناشی از آفتاب‌سوختگی، آلودگی و دود دارد.

تقویت ریشه مو و افزایش رشد آن یکی از خواص بلوبری است که به لطف ویتامین C و ویتامین B۱۲ موجود در این میوه ممکن می‌شود. محققان بر این باورند که مصرف مکمل‌های غذایی و محصولات تقویتی پوست و مو با عصاره بلوبری باعث تقویت پوست و مو خواهد شد.

خاصیت میوه بلوبری برای بهبود عملکرد روده‌ها

فیبر ماده غذایی ارزشمندی است که موجب بهبود عملکرد دستگاه گوارش به‌ویژه روده‌ها خواهد شد. مصرف بلوبری در عین آسان کردن فرآیند هضم مواد غذایی باعث تقویت عملکرد روده شده و از بیماری‌های مربوط به این اندام همچون سرطان روده بزرگ جلوگیری خواهد کرد.

یکی از خواص بلوبری از بین بردن یبوست، حفظ تعادل میکروبیوم روده و تنظیم سطح باکتری‌های مفید دستگاه گوارش است.

بلوبری و دیابت

مبتلایان به دیابت باید مصرف مواد غذایی پر کربوهیدرات را مدیریت کنند تا بتوانند سطح قند خون خود را در محدود طبیعی نگه دارند. عمدتاً پزشکان مصرف برخی از میوه‌ها را که طعمی شیرین داشته یا در جدول ارزش غذایی مقدار قابل توجهی قند دارند را برای افراد دیابتی ممنوع یا محدود می‌کنند.

اما نکته قابل‌توجه اینجاست که در هر ۱۴۵ گرم بلوبری حدود ۱۵ گرم قند وجود دارد؛ اما مصرف آن باعث تداخل دارویی یا تغییر غیرقابل کنترل قند خون نخواهد شد. این مهم در طی یک مطالعه شش‌هفته‌ای به دست آمد.

محققان دریافتند که مقدار زیادی از فیبر و آنتوسیانین در بلوبری وجود دارد که می‌تواند سطح کربوهیدرات دریافتی بدن را کنترل کند و نقش مهمی را در ترشح آنزیم‌های گوارشی برعهده بگیرد؛ بنابراین مصرف این میوه نه‌تنها منجر به مدیریت کربوهیدرات مصرفی می‌شود بلکه باعث کاهش قند خون، در پی تقویت حساسیت به انسولین خواهد شد.

خاصیت بلوبری برای سلامت مغز

محققان دانشگاه سلامت میامی به سرپرستی دکتر کالوین به این نتیجه رسیده‌اند که پلی فنول‌های موجود در بلوبری در کنار سایر ترکیبات ارزشمند این میوه تا حد بسیار زیادی از زوال عقل و بیماری‌های این‌چنینی جلوگیری می‌کنند.

علاوه بر این‌ها ویتامین C و آنتی اکسیدان‌های بلوبری سبب شده تا ترکیبات این میوه بتوانند از آسیب‌های اکسیداتیو سیستم عصبی جلوگیری کند. ازاین‌رو یکی از خواص بلوبری را می‌توان تقویت حافظه و افزایش تمرکز دانست.

بلوبری و سلامت قلب و عروق

فیبر، پتاسیم، فولات، ویتامین C، ویتامین B۶ و محتوای فیتونوترینت موجود در بلوبری از سلامت قلب حمایت می‌کند. عدم وجود کلسترول در بلوبری و خاصیت کاهش فشارخون و قند خون این میوه سبب می‌شود تا سلامت قلب و عروق تأمین شود.

در نتیجه خبری از بیماری‌های شریانی یا قلبی با مصرف بلوبری نخواهد داشت.

خواص بلوبری در بارداری

حفظ سلامت مادر و جنین نمونه‌ای از خواص بلوبری است. خانم‌های باردار می‌توانند با مصرف بلوبری از بیماری‌های مربوط به این دوران همچون یبوست، چاقی، فشارخون بالا و دیابت دوران بارداری جلوگیری کنند.

علاوه بر این‌ها ویتامین C و آنتی اکسیدان‌های بلوبری باعث تقویت سیستم ایمنی، پیشگیری از افسردگی دوران بارداری و زایمان زودرس خواهد شد.

سایر خواص بلوبری

مطالعات نشان می‌دهد که خانم‌ها با خوردن بلوبری می‌توانند سطح استرس، اضطراب و فشارهای روانی وارده را تا حد زیادی کنترل کنند. ازاین‌رو حافظه کوتاه‌مدت خود را با خوردن بلوبری تقویت کرده و میزان هماهنگی بین حرکات فردی خود را افزایش می‌دهند.

بلوبری خاصیت ضد التهابی دارد، ازاین‌رو می‌تواند خطر ابتلا به انواع سرطان را کاهش دهد.

مواد آلی و مغذی موجود در بلوبری منجر به تقویت بافت استخوان‌ها می‌شود.

پزشکان معتقدند که بلوبری حاوی مقدار قابل توجهی آنتی سیانوسید است. به همین دلیل ممکن است از بیماری‌های چشمی همچون آب‌مروارید، آب سیاه و بیماری‌های مربوط به شبکیه چشم جلوگیری کند.

دمنوش بلوبری

این امکان برای شما وجود دارد که تمای خواص بلوبری را به‌راحتی در دمنوش این میوه پیدا کنید. معمولاً دمنوش بلوبری را از میوه خشک شده تهیه می‌کنند و به‌صورت سرد یا گرم می‌نوشند.

اگر هدف شما بهره‌مندی از تمامی خواص بلوبری باشد، کافی است که یک قاشق چای‌خوری چای سیاه، چای سبز یا سفید را به ۵ عدد میوه بلوبری داخل ۲ لیوان آبجوش ریخته و اجازه دهید که دم بکشد.

افرادی که به‌منظور بهره‌مندی از خاصیت چربی سوزی و لاغری دمنوش بلوبری می‌نوشند، بهتر است که دمنوش خود را با چای سبز یا سفید تهیه کنند.

موارد احتیاط مصرف بلوبری

افرادی که از داروهای رقیق‌کننده خون مانند وارفارین استفاده می‌کنند، نباید بدون مشورت با پزشک از منابع ویتامین K استفاده کنند. زیرا این عنصر نقش بسیار مهمی در لخته شدن خون دارد. در نتیجه مصرف بلوبری یا مواد غذایی حاوی این ویتامین در روند درمان با داروهای ضد انعقاد خون وقفه ایجاد می‌کنند.

کلام آخر

بلوبری (Blueberry) یا سیاه گیله ایرانی دسته‌ای از توت‌های وحشی است که به دو صورت خودرو یا پرورشی حاصل می‌شود. این میوه خوش طعم و رنگ به دلیل داشتن مواد آلی، مغذی و آنتی اکسیدان‌های فراوان مورد توجه محققین بسیاری در جهان قرار گرفته است.

چراکه فیبر، ویتامین C، ویتامین K، ویتامین A، ویتامین E، منگنز، مس، روی، پتاسیم و آهن موجود در این میوه باعث کنترل چاقی، فشارخون، دیابت و سلامت قلب و مغز خواهد شد.

آنچه در این مقاله از مجله سلامتی لیمومی تحت عنوان خواص بلوبری بررسی شد، به شما این امکان را می‌دهد که بدانید آیا کاندید مناسبی برای مصرف بلوبری هستید یا خیر.

هشدار! این مطلب صرفا جنبه آموزشی دارد و لیمومی هیچگونه مسئولیتی در قبال آن نمی‌پذیرد. برای استفاده و اجرای آن، لازم است با پزشک یا متخصص مربوطه مشورت کنید.

منابع

britannica

healthline

medicalnewstoday

webmd