خطرات و عوارض کبد چرب چیست و چه علائم مهمی دارد؟

کبد چرب چیست؟

کبد چرب که به عنوان استئاتوز کبدی هم شناخته می‌شود، زمانی رخ می‌دهد که تجمع بیش از حد چربی در کبد وجود داشته باشد (5 تا 10 درصد وزن کبد). اکثر اوقات، این بیماری با علائم قابل توجهی ظاهر نمی‌شود.  اصلاح سبک زندگی، مثل تغییرات در رژیم غذایی و افزایش فعالیت بدنی، می‌تواند منجر به معکوس شدن روند بیماری کبد چرب شود.

مصرف بیش از حد الکل می‌تواند در ایجاد یکی از انواع بیماری کبد چرب نقش مهمی داشته باشد و منجر به مشکلاتی در عملکرد کبد شود. خبر خوب این است که در بیشتر موارد روند رشد بیماری کبد چرب را می‌توان از طریق تغییر سبک زندگی بسیار کم یا متوقف کرد.

						
بیشتر بخوانید: 
میوه‌ های مضر برای کبد چرب کدام‌اند؟
								

راه‌های درمان کبد چرب چیست؟

همان طور که گفتیم در حال حاضر هیچ داروی خاصی برای این بیماری وجود ندارد و تغییر سبک زندگی بزرگ‌ترین کمکی است که می‌توانید به خود بکنید. انجام کارهای زیر هم به بهبود علائم شما کمک می‌کند.

• کاهش وزن: معمولا اولین راه درمان کاهش وزن است. از دست دادن تنها 3 تا 5 درصد از وزن بدن می‌تواند میزان چربی موجود در کبد را کاهش دهد.
• رژیم غذایی سالم: مصرف نمک، شکر، غلات تصفیه شده، فست‌فود را محدود کنید.
• زدن واکسن: برای هپاتیت A و B، واکسن بزنید. اگر به هپاتیت A یا B همراه با کبد چرب مبتلا شوید، احتمال نارسایی کبدی بیشتر است.
• ورزش: ورزش هم باعث کاهش وزن و هم تجزیه چربی‌های اضافی موجود در کبد شما می‌شود.

						
بیشتر بخوانید: 
هرآن‌چه درباره مضرات شکر باید بدانید
								

• مصرف قهوه: مشخص نیست که چگونه قهوه به کبد چرب کمک می‌کند. یک نظریه این است که قهوه آنزیم‌هایی را فعال می‌کند که باعث سم‌زدایی از کبد می‌شود.
• مصرف روغن زیتون: روغن زیتون به عنوان یک چربی سالم، میزان چربی ذخیره شده در کبد را کاهش می‌دهد.
• مصرف ویتامین E: بعضی از مطالعات نشان می‌دهند که ویتامین E می‌تواند سلامت کبد را با کاهش التهاب بهبود بخشد، اما نتایج بسته به دوزمصرفی ، سن بیمار و میزان اضافه وزن متفاوت است. بعضی از تحقیقات هم مصرف ویتامین E را توصیه نمی‌کنند در نتیجه باید پزشکتان این ویتامین را تجویز کند.
• مصرف نکردن الکل: تا حد ممکن و زیر نظر پزشک مصرف نوشیدنی‌های الکلی را پایین بیاورید وگرنه بیماری شما تشدید می‌شود.
• توجه کنید تمام راه‌هایی که گفتیم باید فقط با هماهنگی پزشک انجام شود.

عوارض کبد چرب بسیار گسترده و گوناگون است. بسیاری از این عوارض به‌صورت مستقیم به وجود می‌آیند و بسیاری دیگر به‌صورت غیرمستقیم روی بدن تأثیر می‌گذارند. در ادامه به برخی از عوارض و آسیب‌های ابتلا به کبد چرب اشاره می‌کنیم.

سیروز کبد با نشانه و عوارضی نظیر «سردرد»، «خستگی»، «بی‌حالی»، «سرگیجه شدید»، «نفخ شکم»، «حالت تهوع»، «درد در ناحیه کبد و شکم»، «زردی شدید در پوست و چشم‌ها»، «قرمزی کف دست» و «ظهور مویرگ‌های خونی در قسمت بالای شکم» ارتباط نزدیکی دارد.

						
بیشتر بخوانید: 
علائم کبد چرب و راه‌های درمان آن
								

سرطان کبد

این نوع بیماری باعث تولید سم در کبد و آسیب رساندن به سلول‌های خونی می‌شود. هپاتیت الکلی قدرت تجزیه و سم‌زدایی را از کبد می‌گیرد و باعث افزایش التهاب می‌شود. یکی از عوارض این بیماری، مشکلات شخصیتی و دوقطبی است که باعث دردسرهای زیادی برای افراد می‌شود. 

غذاهای مناسب برای کبد چرب:

در ادامه به غذاهایی اشاره می‌کنیم که می‌توانید زیر نظر پزشک متخصص در رژیم روزانه خود استفاده کنید.

قهوه: مصرف منظم قهوه با کاهش خطر ابتلا به بیماری کبد چرب غیرالکلی همراه است و ممکن است پیشرفت فیبروز کبد را در افرادی که قبلاً مبتلا به این بیماری بوده‌اند کاهش دهد.

سبزیجات: ترکیبات موجود در اسفناج و سایر سبزیجات برگدار ممکن است به مبارزه با بیماری کبد چرب کمک کند. خوردن اسفناج به دلیل نیترات و پلی فنول‌های متمایز موجود در برگ سبزآن به بیماری کبد چرب کمک می‌کند.

لوبیا و سویا: حبوبات مانند عدس، لوبیا، سویا و نخود، غذاهای غلیظی هستند که نشاسته مقاوم به هضم دارند. این نوع نشاسته به بهبود سلامت روده کمک می‌کند و احتمال کبد چرب غیر الکلی را پایین می‌آورد.

ماهی: ماهی‌های چرب سرشار از اسیدهای چرب امگا 3، مانند سالمون، ساردین، ماهی تن و قزل آلا، کاهش چربی کبد، کلسترول و سطح تری گلیسیرید را برای افراد مبتلا به این بیماری به همراه دارند.

غلات کامل: غذاهای غنی از فیبر بالا، مانند جو، در کاهش خطر بیماری‌های مرتبط با نقش دارند و به کاهش سطح تری گلیسیرید هم کمک می‌کنند.

آجیل: رژیم غذایی سرشار از آجیل با کاهش التهاب، مقاومت به انسولین و استرس اکسیداتیو همراه است و افزایش مصرف آجیل به طور قابل توجهی روی کاهش خطر ابتلا به کبد چرب تاثیر می‌گذارد.

زردچوبه: دوزهای بالای کورکومین (ماده فعال موجود در زردچوبه)، ممکن است نشانه‌های آسیب کبدی را در افراد مبتلا به کبد چرب کاهش دهد.

تخمه آفتابگردان: سرشار از ویتامین E و منبع طبیعی آنتی‌اکسیدان است که اغلب در درمان کبد چرب استفاده می‌شود.

چربی‌های غیر اشباع: تعویض چربی‌های اشباع شده با منابع چربی غیراشباع مانند روغن آووکادو و روغن زیتون برای مبتلایان به کبد چرب مفید است.

سیر: سیر و پودر سیر به کاهش وزن و چربی در بدن افراد مبتلا به بیماری کبد چرب کمک می‌کند و نشان داده شده که مصرف مکرر سیر در کم شدن نشانه‌های کبد چرب موثر است.

دمنوش: بعضی از دمنوش‌های مفید برای کبد چرب مثل دمنوش سماق و خارمریم هم به بهبود این بیماذی کمک می‌کنند.

آیا بیماری کبد چرب می تواند منجر به سرطان کبد شود؟

بله! افراد مبتلا به بیماری کبد چرب، به ویژه آن‌هایی که مبتلا به کبد چرب غیر الکلی هستند، در طول زمان اگر به درمان نپردازند در معرض افزایش خطر ابتلا به سرطان کبد قرار می‌گیرند. مهم است که از اولین مراحل کبد چرب به صورت منظم زیر نظر پزشک باشید و سبک زندگی خود را به شکل جدی عوض کنید.

آیا بیماری کبد چرب می تواند کودکان را تحت تاثیر قرار دهد؟

بله، بیماری کبد چرب، به ویژه بیماری کبد چرب غیرالکلی (NAFLD)، به طور بالارونده‌ای در کودکان شایع است که اغلب به دلیل عواملی مانند رژیم غذایی نامناسب و سبک زندگی بی‌تحرک اتفاق می‌افتد. مداخله زودهنگام، مراجعه به پزشک و تغییر سبک زندگی برای مدیریت این بیماری در کودکان بسیار مهم است.

						
بیشتر بخوانید: 
از خواص چای سبز برای لاغری شکم و پهلو چه می‌دانید؟
								

آیا بیماری کبد چرب قابل پیشگیری یا درمان است؟

بله، اصلاح شیوه زندگی مانند رژیم غذایی سالم، ورزش منظم، مدیریت وزن و تعدیل مصرف الکل می‌تواند به پیشگیری، مدیریت بیماری و حتی روند معکوس کبد چرب کمک کند. با این حال در برخی از موارد ممکن است پزشک دارو تجویز کند. در هر صورت درمان کبد چرب از اولین مرحله باید زیر نظر پزشک باشد.

سایر عوارض کبد چرب

آسیب کبد چرب علاوه بر این سه بیماری نامبرده، عوارض و خطرات دیگری هم دارد. این عوارض دایره‌ی گسترده‌ای دارند و روی بسیاری از سیستم‌های بدن تأثیر می‌گذارند. به‌عنوان‌مثال برخی از عوارض کبد چرب شامل ریزش مو، افزایش ضربان قلب، تضعیف سیستم ایمنی، کاهش میل جنسی، تب و سردرد، بالاآوردن خون، کم شدن حافظه، سیاه شدن مدفوع و ادرار، تنگی نفس، درد در قسمت راست بدن، انقباض عضلات، خونریزی و کبودی بی‌دلیل می‌شود.

نکته آخر، پیشگیری بهتر از درمان

به عنوان مثال، پزشک یا مشاور تغذیه ممکن است بنا به شرایط مواردی نظیر «اجتناب یا محدود کردن مصرف الکل»، «اقدام برای کاهش وزن» و «ایجاد تغییراتی در رژیم غذایی» را توصیه کند.

نکته 1: این مقاله برای آگاهی شما عزیزان تهیه شده است و لیمومی در قبال آن هیچ مسئولیتی ندارد.

نکته 2: اگر در حال اجرای رژیم لیمومی هستید، باید طبق برنامه‌تان عمل کنید تا بهترین نتیجه را بگیرید. متخصصان لیمومی تمام موادغذایی لازم را در برنامه‌ غذایی‌تان لحاظ کرده‌اند.

منابع:

WebMD

Healthline

Children’s Hospital of Philadelphia

MedlinePlus