علائم یائسگی زودرس و خطرات آن برای بانوان

یائسگی زودرس چه زمانی اتفاق می‌افتد؟

 معمولا یائسگی طبیعی در حدود سن 51 سالگی اتفاق می‌افتد. یائسگی زودرس به شرایطی گفته می‌شود که در آن، زنان در سنین کمتر از حد معمول یائسگی را پشت سر می‌گذارند. هنگامی که شما 12 ماه متوالی را بدون پریود سپری کنید، به این معنی است که وارد دوران یائسگی شده‌اید.

البته سن یائسگی و علائم آن برای همه بانوان یکسان نیست و برخی ممکن است چند سال زودتر یا دیرتر یائسه شوند. در بعضی از افراد که بیشتر ژنیتیکی و ارثی است ممکن است حتی فرد از 45 سالگی وارد فرایند یائسگی شود. این عدد برای برخی دیگر ممکن است 35 سال باشد. در چنین شرایطی فرد دچار یائسگی زودرس شده است.

تفاوت نارسایی زودرس تخمدان با یائسگی زودرس

خوب است بدانید که توقف پریود، یک علامت مشترک بین یائسگی زودرس و نارسایی زودرس تخمدان است. در حالتی که شما دچار نارسایی زودرس تخمدان شوید، عملکرد تخمدان‌ها دچار اختلال خواهد شد. همین مساله باعث می‌شود که پریود نامنظم یا قطعی مقطعی پریود، احساس گُر گرفتگی و خشکی واژن را کاملا حس کنید.

این حالت‌ها در زمان یائسگی نیز بسیار رایج است. در نارسایی زودرس تخمدان هم بانوان ممکن است قبل از رسیدن به سن 40 سالگی به این بیماری مبتلا شوند.

با این وجود، احتمال بارداری با وجود نارسایی زودرس تخمدان همچنان در آن‌ها وجود دارد. این درحالی است که اگر شما یائسه شده باشید دیگر نمی‌توانید باردار شوید و احتمال آن بسیار بسیار پایین است.

چه دلایلی باعث یائسگی زودرس می شود؟

به طور کلی هر چیزی که به تخمدان‌های شما آسیب برساند یا از از تولید استروژن در بدن شما جلوگیری کند، می‌تواند باعث یائسگی شود. دلایلی که باعث علائم یائسگی زودرس می‌شود بسیار شبیه به دلایلی است که افراد در یائسگی تجربه می‌کنند.

برخی از علل یائسگی زودرس عبارتند از:

• شیمی درمانی یا پرتودرمانی برای درمان سرطان
• جراحی برای برداشتن تخمدان‌ها
• جراحی برای برداشتن رحم (هیسترکتومی)
• سابقه خانوادگی یائسگی در سنین پایین
• اولین قاعدگی قبل از 11 سالگی
• ناهنجاری‌های کروموزومی مانند X شکننده یا سندرم ترنر
• بیماری‌های خود ایمنی مانند آرتریت روماتوئید، بیماری کرون یا بیماری تیروئید
• سیگار کشیدن
• آنسفالومیلیت میالژیک یا سندرم خستگی مزمن
• ابتلا به ایدز
• داشتن بیماری‌های عفونی مانند اوریون

به این نکته توجه داشته باشید که گاهی اوقات هیچ دلیلی برای بروز علائم یائسگی زودرس وجود ندارد. تحقیقات پزشکی نشان داده است که 50 درصد افراد بدون داشتن هیچکدام از دلایل ذکر شده به یائسگی زودرس دچار شده‌اند.

چگونه بفهمیم که دچار یائسگی زودرس شده‌ایم؟

احتمالا برای شما هم سوال شده است که از کجا بفهمیم زودتر از موعد یائسه شده‌ایم یا بیماری دیگری ما را تهدید می‌کند. برای پاسخ به این سوال باید گفت که ممکن است چند سال قبل از آخرین دوره قاعدگی، سیکل‌های قاعدگی شما نامنظم شود.

دوره‌های قاعدگی طولانی‌تر یا کوتاه‌تر، لکه‌بینی بین دوره‌های قاعدگی یا تغییر در خونریزی اغلب از اولین نشانه‌های یائسگی هستند. البته اگر شما جزء افرادی هستید که در طول زندگی‌تان پریودهای نامنظم را تجربه می‌کنید، با دیدن این علائم بهتر است با یک پزشک صحبت کنید تا دلایل احتمالی یائسگی زودرس را بررسی کند.

اگر قبل از 45 سالگی علائم یائسگی را تجربه می‌کنید، بهتر است برای معاینه پزشکی به دکتر مراجعه کنید. پزشک با انجام چندین آزمایش و پرسیدن سوالاتی مانند سوابق خانوادگی و سیکل پریودی شما متوجه شرایط بدنی‌تان خواهد شد.

در شرایطی که به مدت 12 ماه متوالی پریود نشده باشید، دلایل و علائمی مثل تغییر سطح هورمون‌ها، معاینه فیزیکی و عدم ابتلا به بیماری‌هایی مثل تیرویید و نخوردن دارو می‌تواند نشان دهنده یائسگی شما باشد.

علائم یائسگی زودرس

یائسگی زودرس شامل بسیاری از علائم یائسگی معمولی است. از رایج‌ترین حالت‌هایی که شما در دوران یائسگی تجربه می‌کنید می‌توان به این موارد اشاره کرد:

• گرگرفتگی (گرمای ناگهانی که در بدن شما پخش می‌شود)
• عرق شبانه
• خشکی واژن و ناراحتی در حین رابطه جنسی
• میل مکرر به ادرار کردن
• عفونت های ادراری مکرر
• مشکل در خواب؛ غالبا به صورت بی‌خوابی
• تغییرات عاطفی ازجمله تحریک پذیری، نوسانات خلقی، افسردگی یا اضطراب
• خشکی پوست، خشکی چشم یا خشکی دهان
• حساسیت ناحیه سینه
• ضربان قلب تند
• سردرد
• دردهای عضلانی و درد مفاصل
• تغییرات میل جنسی (لبیدو)
• مشکل در تمرکز یا فراموشی بیشتر
• افزایش یا کاهش وزن
• ریزش یا نازک شدن مو

آیا استرس می‌تواند باعث یائسگی زودرس شود؟

استرس ناشی از فعالیت‌های روزانه، کار یا سایر اتفاقات زندگی دلیلی برای یائسگی زودرس یا یائسگی شما نیست. اگر احساس می‌کنید که در زندگی روزمره بیش از حد دچار استرس و اضطراب هستید بهتر است با یک مشاور صحبت کنید.

اگرچه استرس باعث یائسگی نخواهد شد، اما قطعا سلامت روحی و جسمی شما را تحت تاثیر قرار می‌دهد. داشتن استرس زیاد می‌تواند با درد ناحیه معده، قلب، سر و حالت تهوع شدید همراه شود. پس مراقب سلامت روانتان باشید تا جسمتان هم سالم بماند.

آیا یائسگی زودرس درمان می‌شود؟

درمان یائسگی زودرس ممکن است بسته به اینکه چرا این حالت را زودتر از موعد مقرر طبیعی تجربه می‌کنید، متفاوت باشد. با توجه به خطراتی که یائسگی زودرس برای سلامت فرد به همراه دارد، پزشک متخصص ممکن است درمان جایگزینی هورمونی (HRT) را توصیه کند.

درمان هورمونی باعث جایگزینی برخی از هورمون‌های از دست رفته در بدن شما می‌شود. این روش درمانی به کاهش علائم و عوارض جانبی یائسگی کمک می‌کند و خطر ابتلا به بیماری‌های ناشی از یائسگی زودرس را کاهش می‌دهد.

البته این درمان در شرایطی که به بیماری خاصی مانند سرطان سینه مبتلا باشید، پیشنهاد نمی‌شود. به‌طور کلی درمان‌های هورمونی فقط در موارد خاص توصیه خواهد شد. پزشکان به طور معمول HRT را تا زمانی که فرد 51 ساله شود (زمانی که اکثر افراد به یائسگی می‌رسند) تجویز نمی‌کنند.

اگر در سنین پایین علائم یائسگی زودرس را تجربه می‌کنید و نگران بارداری خودتان هستید، بهتر است همزمان با یک متخصص زنان و زایمان نیز صحبت کنید تا بتواند شما را در مسیر باروری کمک کند و احتمالات عدم باروری یا بارداری را بررسی کند.

آیا یائسگی زودرس می‌تواند خطرناک باشد؟

افرادی که زودتر یائسه می‌شوند، معمولا علائم شدیدتری از یائسگی را تجربه می‌کنند؛ چراکه میزان استروژن بدن آن‌ها به طور محسوسی کاهش پیدا می‌کند. در چنین شرایطی شما بیشتر در معرض ابتلا به برخی بیماری‌های سلامتی هستید.

بیماری‌هایی که به دلیل کاهش استروژن در بلندمدت شما را تهدید می‌کند شامل این موارد است:

• پوکی استخوان
• بیماری قلبی
• افسردگی
• بیماری‌های عصبی مختلف مانند زوال عقل و بیماری پارکینسون

جمع بندی

معمولا بانوان سن یائسگی را با ورود به 50 سالگی تجربه می‌کنند. یائسگی به حالتی گفته می‌شود که در آن فرد دیگر پریود نخواهد شد. چنانچه شما برای 12 ماه متوالی قاعدگی را تجربه نکنید به احتمال زیاد یائسه شده‌اید.

اگر شما زودتر از 50 سالگی این شرایط را تجربه کنید اصطلاحا دچار یائسگی زودرس شده‌اید. یائسگی زودرس با علائمی مثل گر گرفتن بدن، قطعی پریود، خشکی واژن، تغییرات خلق و خویی، عرق شبانه، دردهای عضلانی و مفاصل، تغییرات میل جنسی، عدم باروری، حساسیت سینه، ادرار مکرر، ضربان قلب تند و سردرد همراه است.

خوب است بدانید که علائم یائسگی زودرس بسیار شبیه به نارسایی زودرس تخمدان است، پس اگر در سنین 25 تا 50 سالگی این علائم را تجربه کردید برای فهمیدن مشکل و درمان آن حتما به پزشک مراجعه کنید.

ژنتیک و سابقه خانوادگی یائسگی زودرس، شیمی درمانی، برخی بیماری‌ها مثل تیرویید، اوریون، سیگار کشیدن، پریود زودرس، برداشتن رحم، برداشتن تخمدان ناهنجاری‌های کروموزومی و بیماری‌های خود ایمنی می‌تواند از دلایل یائسگی زودرس باشد.

هشدار! این مطلب صرفا جنبه آموزشی دارد و لیمومی هیچگونه مسئولیتی در قبال آن نمی‌پذیرد. برای استفاده و اجرای آن، لازم است با پزشک یا متخصص مربوطه مشورت کنید.

منبع:

clevelandclinic