عفونت واژن چیست؟
عفونت واژینال به التهاب سیستم تناسلی زنان گفته میشود که می‌تواند منجر به ترشح غیر عادی، خارش و گاهی درد شود. علت این پدیده معمولا تغییر تعادل باکتری‌های واژن یا عفونتهای دیگر و حتی بعضی از بیماری‌ها است.
کاهش سطح استروژن در دوران مونوپاز (یائسگی) و همچنین مشکلات پوستی هم می‌توانند در بروز عفونت واژینال نقش داشته باشند.
انواع عفونت واژن
عفونت واژن می‌تواند به دلیل باکتری‌ها، قارچ‌ها، انگل‌ها یا ویروس‌ها اتفاق بیفتد. بعضی از این موارد به طور طبیعی در اندام تناسلی شما وجود دارند و مشکل خاصی ایجاد نمی‌کنند اما گاهی اوقات رشد آنها غیر قابل کنترل شده و این مسئله باعث بروز عفونتهای مختلف میشود.
انواع متداول عفونت واژن موارد زیر هستند:
عفونت باکتریایی (BV)
این عفونت یکی از شایع‌ترین موارد گزارش شده است و علت آن، رشد خارج از کنترل باکتری‌های نرمال در ناحیه واژن است. این عفونت از طریق جنسی منتقل نمیشود.
علائم این عفونت شامل موارد زیر هستند:
- ترشحات سفید یا خاکستری رنگ
- و بوی نامطبوع
عفونت کلامیدیا
یکی از انواع شایع عفونت STI است یعنی رابطه جنسی در بروز آن نقش دارد که می‌تواند علائم شدیدی داشته باشد.
علائم آن شامل موارد زیر است:
- ترشحات غیر عادی؛
- خونریزی خارج از دوره‌های قاعدگی یا بعد از فعالیت جنسی؛
- درد در زمان ادرار و فعالیت جنسی.
عفونتهای قارچی
این عفونت معمولا واژن و قسمت بیرونی آن را تحت تاثیر قرار می‌دهد و معمولا دارای نشانه‌های زیر است:
- خارش؛
- قرمزی؛
- و سوزش.
همچنین ممکن است که شما احساس تورم در قسمت لابیا و بیکینی داشته باشید. ترشحات مرتبط با این عفونت عموما سفید و توده‌ای هستند و بافتی شبیه به پنیر کاتیج دارند.
عفونت تریکومونوسیس
این عفونت معمولا باعث خارش و بوی نامطبوع در واژن میشود و همراه با ترشحات زرد و سبز و حباب‌دارِ این عفونت، علائم دیگری مثل:
- تورم؛
- التهاب و سوزش در قسمت واژن و قسمت بیرونی آن تجربه می‌کنید.
از علامت‌های دیگر آن، درد در هنگام رابطه جنسی، درد در قسمت پایین شکم؛ و سوزش در هنگام دفع ادرار است.
این عفونت معمولا می‌تواند باعث بروز عفونتهای دیگر در واژن شود.
عفونت ویروسی
این عفونت التهابی توسط ویروس پاپیلومای انسانی یا ویروس هرپس سیمپلکس ایجاد میشود این ویروس‌ها از طریق جنسی منتقل می‌شوند و باعث زخم‌ها یا زگیل‌های دردناک می‌شوند.
واژینیتیس غیرعفونی
این مسئله زمانی اتفاق می‌افتد که عاملی باعث خارش و سوزش در واژن میشود اما مربوط به باکتری‌ها یا ویروس‌های خاصی نیست.
این عفونت می‌تواند مربوط به شوینده‌های صابونی و دیگر محصولات بهداشتی باشد؛ اگر به ترکیبات موجود در این شوینده‌ها حساسیت داشته باشید ممکن است که این اتفاق بیفتد.
آتروفی واژینال
این مسئله مربوط به کم شدن سطح استروژن است و معمولا در طی دوره مونوپاز (یائسگی) و پس از آن اتفاق می‌افتد و حتی ممکن است پس از عمل برداشتن تخمدان هم صورت بگیرد.
تغییرات هورمونی معمولا باعث خشکی واژن و نازک شدن پوست این ناحیه می‌شوند که به راحتی باعث تحریک شده و احساس سوزش و خارش ایجاد می‌کنند.
معمولا گاهی اوقات یک پزشک با تجربه هم نمی‌تواند به درستی علت عفونت واژن را تشخیص دهد. بسیاری از عفونتهای واژینال علائم مشابهی دارند و حتی ممکن است که گاهی به بیشتر از یک نوع عفونت مبتلا شده باشید.
بررسی‌های دقیق و صبر و شکیبایی شما در طول پروسه درمان می‌توانند به بهتر شدن زود هنگام عفونت کمک کنند.
دلایل ایجاد عفونت واژن چیست؟
به زبان ساده، زمانی که تعادل میکروبی واژن توسط عوامل مختلف دچار تغییر شود، منجر به عفونت واژینال خواهد شد. در ادامه به شایع‌ترین عوامل ایجاد کننده عفونت واژن می‌پردازیم،
عفونت باکتریایی
رشد بیش از اندازه بعضی باکتری‌ها در واژن باعث بروز عفونت باکتریایی واژن میشود و عواملی مثل رابطه جنسی دهانی هم می‌توانند باعث رشد بی‌رویه باکتری‌ها و بروز عفونت شوند.
عفونتهای قارچی
عفونتهای قارچی معمولا توسط قارچی به اسم کاندیدا آلبیکانس ایجاد می‌شوند.
فاکتورهای مختلفی مثل:
- استفاده از آنتی بیوتیک‌ها؛
- تغییرات هورمونی؛
- در معرض خطر قرار گرفتن سیستم ایمنی؛
- و استرس،
می‌توانند باعث کم شدن باکتری‌های ضد قارچ در واژن شده و باعث بروز عفونتهای قارچی شوند.
عفونت تریکومونوسیس
انگل تک سلولی تریکوموناس واژینالیست باعث این عفونت میشود. همچنین عوامل زیر بروز آن نقش دارند:
- رابطه جنسی محافظت نشده؛
- نشیمنگاه توالت فرنگی؛
- استخر؛
- حوله مشترک؛
- لباس‌های نم‌دار.
آتروفی واژینال
این اتفاق معمولا بعد از مونوپاز ایجاد میشود، عامل دیگری که باعث بروز این نوع عفونت میشود، شیردهی است که در طی آن هورمون استروژن کاهش پیدا می‌کند.
کم شدن سطح این هورمون باعث نازک شدن پوست و خشکی واژن میشود و سبب‌ساز بروز التهاب واژن است.
شستشوی متعدد واژن
شاید شستشوی واژن با مخلوط آب و سرکهف جوش شیرین یا ترکیبات دیگر ایده خوبی برای تمیز نگه داشتن اندام تناسلی باشدف اما حقیقت این است که واژن توانایی پاکسازی خود را دارد و انجام این کارها فقط باعث کم شدن باکتری‌های خوب این ناحیه شده و تعادل آنها را به هم می‌ریزد.
صابون، شوینده بدن و ادکلن
گاهی ممکن است که بعضی افراد برای شستشوی واژن از صابون یا شوینده‌های بدن استفاده کنند یا حتی از ادکلن برای این ناحیه استفاده کنند، این کارها منجر به هم خوردن تعادل طبیعی pH در قسمت واژن شده و باعث از بین رفتن باکتری‌های مفید هم می‌شوند.
داروهای ضد بارداری اسپرم‌کش
این روش پیشگیری از بارداری، ممکن است به صورت فیلمف ژل یا شیاف باشد که به طور مستقیم استفاده می‌شوند. بعضی افراد به این دسته از داروها واکنش نشان داده و دچار التهاب و سوزش واژن می‌شوند.
استفاده از لباس‌های تنگ و الیاف مصنوعی
استفاده از لباس‌ها و پارچه‌هایی که مانع از تبادل هوا در قسمت ناحیه تناسلی می‌شوند می‌توانند با نگه داشتن رطوبت و جلوگیری از گردش هوا به بروز انواع عفونت منجرشوند.
پوشیدن لباس‌های تنگ یا لباس‌های خیس بعد از شنا و تمرین هم می‌تواند اثرات مشابهی داشته باشد.
دترژنت‌ها و نرم‌کننده‌های لباس
اگر بلافاصله بعد از تعویض لباس‌تان علائمی از سوزش یا خارش در واژن احساس کردید، بدون شک می‌تواند مربوط به شوینده‌ها باشد. شوینده‌های معطر و نرم کننده‌های لباس هم می‌توانند با تاثیر روی pH واژن باعث بروز عفونتهای قارچی شوند.
در بعضی موارد ممکن است که پزشک قادر به تشخیص علت دقیق بروز عفونت واژینال نباشد این وضعیت به عنوان والواژنیت غیر اختصاصی شناخته میشود این مسئله می‌تواند به در هر سنی ایجاد شود اما معمولا در کسانی که به سن بلوغ نرسیده‌اند، بیشتر اتفاق می‌افتد.
دیابت
دیابت می‌تواند باعث افزایش قند ادرار شود که آثار آن بعد از دفع ادرار در ناحیه تناسلی باقی می‌ماند. زیاد شدن قند در قسمت واژن عاملی است که نوع فلور میکروبی ناحیه تناسلی را تغییر می‌دهد و ممکن است باعث بروز عفونت شود.
عوامل دیگری که فاکتور خطر حساب شده و باعث بروز عفونتهای واژن می‌شوند موارد زیر هستند:
- استروئیدها و آنتی بیوتیک‌ها؛
- قرص‌های ضد بارداری که دارای مقدار زیادی استروژن هستند؛
- دستگاه‌های داخل رحمی؛
- عفونتهای منتقل شده از راه رابطه جنسی؛
- مشکلات سیستم ایمنی؛
- مشکلات تیروئید و غدد درون ریز.
راه‌های درمان عفونت واژن
روش درمان عفونت واژن بستگی به عامل ایجاد کننده آن دارد؛ پزشک متخصص معمولا با انجام معاینات اولیه و نمونه برداری (در صورت لزوم)، اقدام به شناسایی عامل عفونت می‌کند و سپس راه درمانی موثر را تجویز می‌کند.
درمان عفونت واژینال باکتریایی
پزشک معمولا برای درمان این نوع عفونت آنتی بیوتیک‌هایی مثل مترونیدازول و کلیندامایسین تجویز می‌کند که به صورت قرص یا ژل موضعی قابل استفاده هستند.
نکته مهم در درمان عفونتهای باکتریایی این است که طول دوره درمان را، هرچند که علائم عفونت از بین رفته باشد کامل کنید. قطع دارو ممکن است باعث ابتلا مجدد به عفونت شود.
عفونت تریکومونوسیس
معمولا داروهای خوراکی مثل مترونیدازول یا تیندازول برای درمان این عفونت بهتر پاسخ می‌دهند.
عفونتهای قارچی
ضد قارچ‌ها یا شیاف برای درمان عفونت قارچی واژینال کاربرد دارند و در بیشتر مواقع ممکن است که این عفونت به درمان خاصی نیاز نداشته باشد.
عفونت واژینال ناشی از خشکی واژن
تجویز استروژن یا قرص استروژن می‌تواند کمک کننده باشد و التهاب ناشی از آن را کمتر کند. همچنین شما باید از مواردی که ممکن است باعث تحریک ناحیه تناسلی شوند اجتناب کنید؛
عواملی مثل صابون‌ها، تامپون‌ها و پدهای بهداشتی معطر و شوینده‌های قوی بهتر است که استفاده نشوند.
بهتر است که در زمان مراجعه به پزشک به منظور بررسی و درمان عفونت واژینال موارد زیر را رعایت کنید:
- سعی کنید که نشانه‌های دقیق عفونت مثل خارش، التهابف رنگ ترشحات و مواردی از این دست را به خاطر بسپارید.
- قبل از معاینه پزشک، واژن را با شوینده تمیز نکنید. این کار ممکن است که تشخیص نوع عفونت را سخت کند.
- بهتر است که ۲۴ تا ۴۸ ساعت قبل از مراجعه به پزشک رابطه جنسی نداشته باشید.
- قبل از مراجعه به پزشک از داروها یا پمادهای خاصی استفاده نکنید.
- دوره درمان را کامل کنید، حتی اگر نشانه‌ای از عفونت ندارید.
- اگر به تازگی محصول شوینده جدیدی استفاده کرده‌اید، بهتر است که پزشک را در جریان بگذارید.
از کجا بفهمم عفونت واژن دارم؟
در ابتدا باید بگوییم که اگر احساس می‌کنید ترشحات اضافی از واژن‌تان خارج میشود اما دارای بوی خاص یا رنگ غیر عادی نیست، می‌تواند طبیعی باشد. ترشحات نرمال سفید و شفاف هستند و معمولا بوی قوی ندارند.
زمانی که شرایط غیر عادی در قسمت ناحیه تناسلی ایجاد میشود، تعادل میکروبی به هم بخورد یا پوست شما به مواد شیمیایی و شوینده‌های واژینال حساسیت نشان دهد باعث عفونت واژینال میشود.
موارد دیگری که می‌توانند نشانه‌ای از عفونتهای واژینال باشند شامل موارد زیر هستند:
- سوزش؛
- خارش؛
- التهاب؛
- قرمزی؛
- و گاهی درد.
راه‌های تشخیص عفونت واژینال
پزشک با بررسی سابقه مصرف داروهای خاص و شوینده‌های متداول و همچنین فعالیت‌های جنسی شما می‌تواند تشخیص دهد که آیا به عفونت واژینال مبتلا هستید یا خیر. همچنین با انجام موارد زیر می‌تواند عفونت را تشخیص دهد:
معاینه دهانه رحم
در این مرحله، پزشک با استفاده از وسیله‌ای به اسم اسپکلوم، وجود التهاب یا ترشحات واژن را به صورت فیزیکی بررسی می‌کند.
نمونه‌گیری آزمایشگاهی
پزشک با نمونه‌برداری از ترشحات واژن یا دهانه رحم و ارجاع آن به آزمایشگاه بررسی می‌کند که شما به چه نوع عفونتی دچار هستید.
تست pH
این کار با قرار دادن نوار اندازه‌گیری pH در داخل واژن انجام میشود و اگر عدد pH زیاد باشد، نشان از عفونت باکتریایی یا تریکومونوسیس است. البته تست pH به تنهایی نمی‌تواند روش تشخیصی دقیقی باشد.
بهترین داروها برای درمان عفونت واژینال
برای تجویز دارو جهت درمان عفونت واژینال پزشک متخصص پس از تشخیص نوع عفونت می‌تواند داروهای زیر را تجویز کند:
- مترونیدازول با نام تجاری فلاژیل، متروژل واژینال و موارد دیگر؛
- کلیندامایسین، تینیدازول و و داروی سولوسل؛
- برای عفونتهای قارچی معمولا نیاز به داروی خاصی ندارید و با رعایت موارد بهداشتی و مراجعه به پزشک برای دریافت توصیه‌های بهداشتی برطرف می‌شوند.
- برای عفونتهای ویروسی باید داروهای ضد ویروس مناسب این وضعیت را به تجویز پزشک استفاده کنید.
علت خوب نشدن عفونت واژن چیست؟
علت اینکه چرا عفونت واژن کاملا برطرف نمیشود و مجدد عود می‌کند می‌تواند به دلایل زیر باشد:
- تشخیص اشتباه نوع عفونت؛
- استفاده از داروی اشتباه؛
- استفاده مکرر از آنتی‌بیوتیک‌های متعدد؛
- تشکیل بیوفیلم در سطح واژن توسط میکروب‌های مخرب؛
- داشتن رابطه جنسی گاهی اوقات می‌تواند مانع از بهبود عفونت واژن شود؛
- عدم تعادل هورمونی؛
- و مونوپاز.
عوارض عفونت واژینال چیست؟
زمانی که شما به عفونت واژینال مبتلا می‌شوید، ممکن است باعث بروز علائم و عوارضی شود که آزاردهنده بوده و نیاز به بررسی فوری دارند. عوارض عفونت واژینال شامل موارد زیر است:
- ترشحات غیر عادی واژن؛
- درد در هنگام دفع ادرار؛
- خارش واژن؛
- عفونت قسمت بیرونی واژن؛
- خونریزی و لکه بینی؛
- ایجاد بوی نامطبوع؛
- بثورات واژن؛
- و حتی امکان ابتلا به بیماری‌های دیگر.
راه‌های پیشگیری از عفونت واژن چیست؟
همه عفونتهای واژن قابل پیشگیری نیستند اما موارد زیر به شما کمک می‌کنند که شانس ابتلا به عفونت واژینال را کمتر کنید:
- خودداری از مصرف پد بهداشتی و تامپون معطر در دوره قاعدگی؛
- استفاده نکردن از دئودورانت‌های معطر واژن یا شوینده‌های واژن؛
- حمام کردن فقط با آب ساده؛
- استفاده از لباس‌های زیر نخ و کتان؛
- تعویض لباس زیر حداقل یک بار در روز؛
- استفاده از جوراب شلواری و لگ‌های ورزشی با فاق نخی؛
- تعویض سریع مایو و لباس‌های شنا بعد از تمرین و استخر؛
- استفاده از دترژنت‌های غیر معطر و مناسب پوست‌های حساس؛
- خشک و تمیز نگه داشتن واژن؛
- انجام معاینات دوره‌ای؛
- استفاده از کاندوم می‌تواند باعث جلوگیری از تغییر pH واژن شود.
چه غذاهایی برای عفونت واژن مناسب هستند؟
رژیم غذایی شما می‌تواند به سلامت ناحیه تناسلی شما هم کمک کند؛ بعضی از انواع ویتامین‌ها و مواد معدنی به کم شدن خطر ابتلا به انواع عفونتهای واژینال منجر می‌شوند.
غذاهای زیر کمک می‌کنند که pH واژن در شرایط نرمال باشد و از بروز انواع عفونت‌ها جلوگیری می‌کنند:
- سیب زمینی شیرین؛
- ترکیبات پروبیوتیک که باعث افزایش تولید باکتری‌های مفید در واژن می‌شوند؛
- اسیدهای چرب امگا ۳ به گردش خون بهتر در واژن و بهبود دردهای واژن کمک می‌کنند؛
- انواع میوه‌ها مثل انار، بلوبری، توت فرنگی و سیب به تامین ویتامین‌های مورد نیاز و موثر در تنظیم فلور میکروبی واژن کمک می‌کنند؛
- آووکادو، سویا و سبزیجات تیره رنگ مثل اسفناج مانع از خشکی واژن می‌شوند.
معمولا واژن به تنهایی توانایی پاکسازی خود را دارد، مراقبت بهداشتی از واژن و نوشیدن آب فراوان می‌تواند به کمتر شدن هرچه بیشتر شانس ابتلا به عفونتهای واژینال منجر شود.
درمان عفونت واژن در طب سنتی
در طب سنتی، روش‌های مختلفی برای درمان عفونت واژن پیشنهاد شده است اما نکته مهم این است که ابتدا باید نوع عفونت را به طور دقیق تشخیص دهید. در ادامه به راه‌های درمان عفونت در طب سنتی که به نوعی درمان خانگی عفونت واژن شناخته می‌شوند، اشاره می‌کنیم:
- نصف استکان سرکه سیب را در داخل یک لگن بزرگ آب بریزید و مدت ۲۰ دقیقه در روز در آن بنشینید؛
- گل سرخ، بابونه و پنیرک می‌توانند عفونتهای واژن را کم کنند؛
- و نوشیدن دمنوش پونه و عسل.
باز هم تاکید می‌کنیم بهتر است قبل از هر اقدامی، به پزشک مراجعه کنید، نوع عفونت را شناسایی کرده و سپس نسبت به استفاده از روش‌های مختلف درمانی اقدام کنید.
عفونت واژن در بارداری و راه‌های درمان آن
معمولا افراد در طول دوران بارداری نگرانی بیشتری نسبت به ابتلا به عفونتهای واژینال دارند. عفونتهای واژینال قارچی در طول دوران بارداری شایع هستند ولی نباید در موردشان نگران باشید.
شرایط بدن در دوران بارداری، فرد را مستعد عفونتهای مختلفی می‌کند؛ اگر در دوران بارداری هستید و مشکوک به عفونت واژینال، بهتر است که به پزشک مراجعه کنید.
- عفونت قارچی کاندیدا در دوران بارداری به دلیل تغییرات سیستم ایمنی بدن و افزایش تولید گلیکوژن و همچنین زیاد شدن سطح استروژن ایجاد میشود.
- در مورد عفونت واژینال باکتریایی، بهتر است که هرچه زودتر درمان شود تا موجب تولد زودرس نشود. باکتری‌های استرپتوکوک گروه B باید قبل از تولد نوزاد درمان شوند تا در زمان تولد به نوزاد منتقل نشوند.
ممکن است که به دلیل بارداری نتوانید از داروهای متداول کنترل عفونت استفاده کنید و حتما باید قبل از استفاده از هر نوع دارو یا پماد با پزشک متخصص مشورت کنید.
کلام پایانی
عفونت واژن مشکل شایعی است که باعث ایجاد خارش، التهاب و سوزش در واژن میشود و گاهی اوقات ممکن است که این علائم را نداشته باشید، ولی به عفونت واژینال مبتلا شده باشید.
عفونت واژن می‌تواند به دلایلی مثل تغییرات تعادل میکروبی واژن، مواد شیمیایی لباس‌های نامناسب، و مسائل هورمونی ایجاد شود.
مراجعه به پزشک و تشخیص عفونت به شما کمک می‌کند که روش درمانی موثر را پیدا کنید. رعایت رژیم‌‌های غذایی مناسب، استفاده از مواد غذایی مفید در تولید باکتری‌های خوب بدن و رعایت موارد بهداشتی می‌توانند خطر ابتلا به عفونت واژینال را کمتر کنند.
مخاطب عزیز! این مطلب جنبه آموزشی و اطلاعات عمومی دارد. همچنین بر اساس علم روز دنیا نوشته شده است. با این حال اگر مشکل و یا بیماری جسمی دارید، برای اجرای آن فقط با پزشک متخصص مشورت کنید.
منابع
بدون نظر! اولین نفر باشید