آقای دکتر قد بچه‌ام که کوتاه نیست؟ این یکی از سوالاتی است اکثر مادران با نگرانی و اضطراب از پزشک متخصص کودکان خود می‌پرسند. حق هم دارند. قد مناسب کودک، روی ابعاد زیادی از زندگی او تاثیر می‌گذارد. برای کم‌کردن بخشی از این نگرانی باید بگوییم که راه‌های مختلفی برای افزایش قد کودکان وجود دارد مثل تغذیه مناسب.

در این مطلب مجله سلامتی لیمومی قرار است راجع به غذاهای مناسب برای افزایش قد کودکان توضیح دهیم و بگوییم مواد غذایی چطور روی رشد قدی کودکان تاثیر می‌گذارند. همراهمان باشید.

چرا رشد قد کودکان مهم است؟

به طور کلی ژنتیک تاثیر زیادی روی رشد قدی کودکان می‌گذارد. اگر پدر و مادر هر دو بلندقد باشند، کودکشان هم به احتمال زیاد بلند قد می‌شود، اما اگر کوتاه باشند نمی‌توانند انتظاری غیر منطقی از رشد بالای قدی کودک خود داشته باشند.

رشد قدی مناسب از جهات مختلفی روی زندگی فرزند دلبند شما تاثیر می‌گذارد، در واقع وقتی از اهمیت افزایش قد کودکان صحبت می‌کنیم، فقط شکل فیزیکی آن‌ها مهم نیست. در ادامه توضیح می‌دهیم چرا قد مناسب زندگی فرزند شما را تحت تاثیر قرار می‌دهد. 

1)     عزت نفس و اعتماد به نفس

افراد قدبلند، اغلب احساس اعتماد به نفس و عزت نفس بالاتری به نسبت دیگر افراد دارند که همین ویژگی‌ها می‌تواند تاثیر مثبتی روی تعاملات اجتماعی آن‌ها بگذارد.

2)     شرکت در ورزش‌های متنوع‌تر

قد، تاثیر بالایی  در ورزش‌ها و فعالیت‌های بدنی مختلف می‌گذارد؛ برای حرفه‌ای بودن در بسیاری از ورزش‌ها مثل والیبال و بسکتبال داشتن قد بلند ملاک است، در نتیجه کودکانی که قد کوتاهی دارند کمتر امکان پیشرفت در این ورزش‌ها را پیدا می‌کنند.

بیشتر بخوانید: چرا چاقی در نوجوانی نگران‌کننده است؟

3)     فرصت های شغلی بیشتر

در بسیاری از شغل‌ها خصوصا شغل‌هایی که احتیاج به تعاملات اجتماعی بالا دارند مثل مدلینگ و بازیگری، داشتن قد بلند مزیت محسوب می‌شود.

علاوه بر این، برای کار با بعضی از دستگاه‌های کارخانجاتی یا رانندگی، قد مناسب یکی از ملاک‌های استخدام در نظر گرفته می‌شود. حتی برای شغل‌هایی مثل پزشک یا خلبانی هم، قد مهم است. با این اوصاف قد مناسب می‌تواند گزینه‌های شغلی فرزندان شما بیشتر کند.

قد کودکان هر سال چقدر باید رشد کنند؟

کودکان در سال‌های اولیه رشد، افزایش قد سریعی را تجربه می‌کنند، اما بیشتر سرعت رشد قدی کودکان در دوران بلوغ اتفاق می‌افتد. دختران تا سن ۱۹ سالگی و پسران تا سن ۲۵ سالگی پتانسیل رشد قدی  دارند.

 به طور متوسط، کودکان در سنین ۲ تا ۱۱ سالگی حدود ۶.۵ سانتی‌متر در سال رشد می‌کنند. در دوران بلوغ، جهش رشد می‌تواند منجر به افزایش قد ۷.۵ تا ۱۰ سانتی‌متری در سال شود.

timesofindia می‌گوید که میزان افزایش قد کودکان به ژنتیک یا وضعیت سلامتی جسمی و روحی آن‌ها هم برمی‌گردد و این پزشک متخصص است که رشد قدی متعادل یا نامتعادل او را تشخیص می‌دهد.

چه غذاهایی برای افزایش قد کودکان مفید است؟

تغذیه به تنهایی نمی تواند پتانسیل ژنتیکی رشد قدی کودک را تغییر دهد، اما می‌تواند از رشد مطلوب او حمایت کند. با یک مثال بیشتر توضیح می‌دهیم.

تصور کنید که ۲ کودک در خانوادهایی قدبلند به دنیا می‌آیند. یکی از خانوداه‌ها در کشوری جهان سوم زندگی می‌کند و وضعیت غذایی خوبی ندارد و خانواده‌ای دیگر در کشوری زندگی می‌کند که از وضعیت رفاهی مطلوبی برخوردار است.

طبیعتا احتمال اینکه که کودک خانواده دوم به نسب خانواده اول قدبلندتر شود بیشتر است، زیرا مواد غذایی کافی و مناسبی در سن رشد به او رسیده است. در حالی که هر دو کودک ژن قدبلندی را در خود داشته‌اند.

در ادامه به غذاهای مناسب افزایش قد کودکان اشاره می‌کنیم.

1)     غذاهای غنی از پروتئین

وجود پروتئین برای ساخت، رشد و ترمیم عضلات بدن ضرروی است. کودکان و نوجوانان بیشتر از هر بازه سنی دیگری باید پروتئین دریافت کنند. گوشت‌های بدون چربی، مرغ، ماهی، تخم مرغ، محصولات لبنی، حبوبات و آجیل منابعی سرشار از پروتئین هستند،) در نتیجه حتما این مواد غذایی را در رژیم روزانه فرزندانتان قرار دهید.

2)     غذاهای غنی کلسیم و ویتامین D

کلسیم و ویتامین D نقش مهمی در سلامت و رشد استخوان‌ها دارند. بهتر است فرزند خود را از همان سال‌های اول کودکی به مصرف محصولات لبنی مثل شیر، پنیر و ماست عادت دهید. اگر کودکتان به محصولات لبنی حساسیت دارد، بادام را جایگزین این محصولات کنید.

برای جذب ویتامین D بهتر، حتما در طول روز فرزند خود را در معرض نور خورشید قرار دهید و زیر نظر متخصص از مکمل‌های ویتامین D برای او استفاده کنید.

متاسفانه بیشتر افراد (به خصوص زنان) در خاورمیانه کمبود ویتامین D و آهن دارند، در نتیجه مهم است که کودکتان به هیچ عنوان دچار کمبود این ویتامین نشود.

3)     میوه ها، سبزیجات و صیفی‌جات

 رژیم غذایی غنی از میوه‌ها و سبزیجات، ویتامین‌ها، مواد معدنی و آنتی اکسیدان‌های ضروری برای رشد استخوانی و عضلانی کودک را فراهم می‌کند. بعضی از کودکان از خوردن میوه و سبزیجات خوششان نمی‌آید. سعی کنید که برای این کودکان، از ترفندهای خلاقانه استفاده کنید.

مثلا میوه‌ها یا سبزیجات را به شکل شخصیت‌های کارتونی دربیاورید یا سبزیجات را به شکل نامحسوس در غذای روزانه فرزندتان استفاده کنید.

به طور کلی سبزیجات و صیفی‌جاتی مثل اسفناج، بروکلی، هویج یا میوه‌هایی مثل موز، پرتقال، هندوانه و سیب روی افزایش قد کودکان تاثیر می‌گذارند.

بیشتر بخوانید: بهترین برنامه غذایی برای افزایش قد نوجوانان

4)     غلات کامل

غلات مقدار زیادی کلسیم یا پروتئین ندارند، اما حاوی منیزیم، ویتامین B و سلنیوم هستند که تاثیر بالایی روی عملکرد مناسب هورمون‌های رشد می‌گذارند.

نان سبوس‌دار، برنج قهوه‌ای و جوی دو سر جزو غلات مناسبی هستند که با خیال راحت می‌توانید آن‌ها را به رژیم غذایی کودکتان اضافه کنید.

چه غذاهایی برای افزایش قد کودکان مضر است؟

در حالی که برخی غذاها می‌توانند از رشد قد حمایت کنند، غذاهای دیگری هستند که مانع رشد قد می‌شوند مثل:

• کافئین و نوشیدنی‌های گازدار: مصرف بیش از حد نوشیدنی‌های کافئین‌دار مانند قهوه، چای و نوشابه می‌تواند در جذب کلسیم اختلال ایجاد کند و بر سلامت استخوان‌ها تأثیر بگذارد.
• فست‌فود و تنقلات شیرین: غذاهای سرشار از چربی‌های ناسالم، قندها و کالری‌ها به جای افزایش قدی باعث چاقی بیش از حد کودکان می‌شوند و روی هورمون‌های رشد آن‌ها تاثیر منفی می‌گذارند.
• مصرف بیش از حد نمک: مصرف بیش از حد نمک مانع از جذب کلسیم می‌شود و بر رشد استخوان‌ها تاثیر بدی می‌گذارد.
• مکمل‌های بیش از حد: متاسفانه هستند والدینی که خودسرانه به کودکان خود مکمل‌های ویتامینی و رشد می‌دهند. این مکمل‌ها حتما باید زیر نظر متخصص استفاده شوند، وگرنه ممکن است هورمون‌های رشد کودکان را برای همیشه تحت تاثیر قرار دهند و نتیجه خوبی نداشته باشند.

3 نکته مهم برای افزایش قد کودکان

• رژیم غذایی متعادلی برای کودکانتان داشته باشید: مطمئن شوید که وعده‌های غذایی کودک شما شامل انواع مواد غذایی از جمله پروتئین‌های بدون چربی، غلات کامل، میوه‌ها، سبزیجات و محصولات لبنی می‌شود.
• تشویق به فعالیت بدنی: ورزش و فعالیت بدنی منظم باعث رشد متناسب بدن کودک شما می‌شود. فرزندتان را تشویق کنید تا ورزش‌هایی مثل شنا، دوچرخه سواری و هر ورزش دیگری که باعث افزایش قد او می‌شود را انجام دهد. برای دادن انگیزه بیشتر، خودتان هم به کودک ملحق شوید.
• اندازه وعده‌ها را فراموش نکنید: درست است که باید تمام مواد غذایی مفید را در رژیم روزانه کودکتان قرار دهید، اما این به این معنی نیست که فرزندتان کالری بیش از حد دریافت کند.در هر صورت دریافت کالری اضافه به نسبت سوخت‌‌وساز بدن کودک، او را به مرور زمان دچار چاقی می‌کند.

در آخر

به این نکته توجه کنید که به هیچ عنوان نباید کودکتان را از نظر روحی و جسمی تحت فشار قرار دهید تا قد بلندتری داشته باشد. همان طور که گفتیم ژنتیک نقش مهمی روی اندازه قد افراد دارد. رژیم غذایی مناسب کمک می‌کند که پتانسیل‌های ژنتیکی افزایش قد کودکان، تا حد ممکن افزایش پیدا کند.

اگر به هر دلیلی دغدغه قد کودکتان را دارید، نگران نباشید. مشاورین ما اینجا در لیمومی منتظرتان هستند تا بهترین رژیم غذایی کمک‌کننده به افزایش قد کودکتان را مناسب با شرایطی که دارد، به شما معرفی کنند.

منابع:

FirstCry Parenting

Gritzo

Child Growth Foundation

MAGIC Foundation