تغذیه چگونه روی تقویت حافظه برای درس خواندن تأثیر می‌گذارد؟

اشخاصی وجود دارند که آب‌شان با درس توی یک جوب نمی‌رود و اشخاصی هم وجود دارند که درس خواندن را دوست دارند، اما عملکردی که در درس خواندن دارند، لزوماً اثرگذار نیست. شاید نمی‌توانند به خوبی درس بخوانند یا شاید حافظه قوی‌ای برای ثبت اطلاعات در مغز‌شان ندارند. آیا می‌دانستید که داشتن رژیم کنکور سالم می‌تواند روی تقویت حافظه برای درس خواندن تأثیر بگذارد؟‌

داشتن رژیم غذایی ناسالم که پر از چربی و قند است، می‌تواند باعث التهاب نورون‌ها و جلوگیری از تشکیل نورون‌های جدید در مغز شود. این موضوع می‌تواند روی نحوه عملکرد مغز ما تأثیر بگذارد و اختلالات مغزی مثل افسردگی را هم تشدید کند. 

خوشبختانه، همان‌طور که یک رژیم بد می‌تواند تأثیری منفی روی مغز بگذارد، رژیم خوب هم می‌تواند کارکرد مغز را به میزان قابل توجهی بهبود ببخشد. در این مطلب از مجله سلامتی لیمومی قرار است بیش‌تر درباره این موضوع صحبت کنیم و بگوییم که چگونه آن‌چه که می‌خوریم، روی آن‌چه فکر می‌کنیم تأثیر می‌گذارد؟

مغز چگونه کار می‌کند؟ 

خیلی اوقات ما با این سوال مواجه می‌شویم که «چرا همه از من می‌خواهند که میوه و سبزیجات بخورم و خوردن فست‌فود‌ها را کنار بگذارم؟» پاسخ به این سوال بسیار ساده است: شما همان چیزی هستید که می‌خورید! 

آن‌چه در برنامه غذایی ما قرار می‌گیرد، می‌تواند ترکیب و فعالیت سلول‌های ما را هم تعیین کند. مغز پیچیده‌ترین اندام بدن انسان است. در طول زندگی‌ای که داریم، مغز بر عملیات و فعالیت‌های روزانه ما نظارت می‌کند و با سایر اندام‌ها هم ارتباط دارد و هماهنگی‌ای میان عملکرد‌شان ایجاد می‌کند. 

 ارتباط سلول‌ها با یک‌دیگر در مغز و دیگر قسمت‌های بدن، مهم‌ترین وظیفه‌ای است که پیچیده‌ترین عضو بدن‌مان انجام می‌دهد. در نتیجه، پیام‌های ارسال‌شده به‌وسیله مغز، نه‌تنها وظایف فیزیکی مثل حرکت را کنترل می‌کند، بلکه به ما در انجام وظایف شناختی هم کمک می‌کند؛ وظایفی مثل تفکر، یادگیری، به‌خاطر سپردن، برنامه‌ریزی، تخیل، سازماندهی و تمرکز. 

چگونه یک رژیم غذایی باعث تقویت حافظه برای درس خواندن می‌شود؟‌

‌شاید یادی از امتحان ریاضی‌ای کنید که شب قبلش با پیتزا و ساندویچ هات‌داگ خوردن گذشته باشد و به این فکر کنید که سوالی که پرسیده‌ایم، لزوماً درست نیست؛ مغز این‌گونه کار نمی‌کند. غذایی که می‌خوریم و عملکرد مغز ما، رابطه مستقیمی وجود دارد. 

زمانی که مواد مغذی سالمی در رژیم ما باشد، تولید نورون‌های جدید افزایش پیدا می‌کند که به آن نوروژنز می‌گویند. جدا از این موضوع، یک رژیم سالم روی انعطاف‌پذیری سیناپسی مغز هم تأثیر می‌گذارد و توانایی اتصال بین نورون‌ها را بهبود می‌بخشد. 

هرچقدر که ارتباط بین نورون‌ها بهتر باشد، حافظه ما بهبود می‌یابد و بهتر می‌توانیم یاد بگیریم، فکر کنیم و به‌خاطر بسپاریم. در نتیجه، وقتی می‌گوییم رژیم غذایی روی تقویت حافظه برای درس خواندن تأثیر می‌گذارد، از روی هوا نمی‌گوییم. 

یک رژیم غذایی سالم می‌تواند روی یادگیری، حافظه، رفتار، توجه و سلامت روان ما تأثیر بگذارد. با یک رژیم غذایی بد نه‌تنها عملکرد مغز افت می‌کند، بلکه آسیب‌های بسیاری به نواحی ذکر شده وارد می‌شود؛ در نتیجه غذای پرچرب فقط در شکل ظاهری بدن‌تان تأثیر ندارد. 

درباره رژیم غذایی ناسالم چه می‌توان گفت؟ 

احتمالاً نمی‌دانید، اما مجدداً باید این سوال را بپرسیم که «آیا می‌دانستید روده و مغز به هم متصل هستند؟» زمانی که غذایی می‌خورید، نورون‌های روده غذا را احساس می‌کنند و سپس سیگنال‌هایی را برای هشدار به مغز می‌فرستند. 

پس نباید از این موضوع تعجب کنیم که وقتی یک غذای ناسالم می‌خوریم، عملکرد مغز ما هم تحت تأثیر قرار می‌گیرد. با خوردن این غذا، هورمون‌های استرسی در بدن ترشح و باعث التهاب می‌شود. 

نرشح این هورمون در مغز  برای حفاظت از بدن در برابر عفونت، آسیب یا بیماری است. سلول‌های ایمنی، رگ‌های خونی و بسیاری دیگر از مولکول‌ها به‌سبب این روش درگیر می‌شوند. التهاب در مغز روی توانایی‌های شناختی ما تاثیر منفی می‌گذارد و برنامه‌ریزی یا به‌خاطر سپردن اطلاعات و داده‌ها را برای ما سخت‌تر می‌کند. 

در برخی از موارد هم، این دسته از التهابات منجر به افسردگی در شخص می‌شود. 

بیشتر بخوانید: بهترین تغذیه برای کاهش استرس کنکور

برای بهبود عملکرد مغز، چه چیزی بخوریم؟ 

جهت تقویت حافظه برای درس خواندن، مواد غذایی بسیار زیادی وجود دارد که می‌توانیم مصرف کنیم و عملکرد مغزمان را بهبود ببخشیم. اجزای غذایی‌ای مثل اسیدهای چرب امگا ۳، جزو اسید‌های چرب غیر اشباع قرار می‌گیرند که بدن به‌خودی خود نمی‌تواند آن‌ها را تولید کند و ما با خوردن آجیل یا دانه گیاهان مختلف، آن را تولید می‌کنیم. 

بیشتر بخوانید: راه های افزایش تمرکز در زمان کنکور

اگر مصرف اسیدهای چرب امگا ۳ به اندازه کافی در رژیم غذایی‌مان صورت نگیرد، ممکن است التهاباتی در مغز ایجاد شود. این نوع از چربی‌های مفید در گیاهانی مثل گردو و دانه‌های خوراکی‌ای مثل دانه کتان یافت می‌شود. یا به عنوان مثال، ایکوزاپنتانوئیک‌اسید و دوکوزاهگزانوئیک‌اسید را می‌توانید با مصرف روغن ماهی به‌دست آورید. 

جدا از بهبود عملکرد مغز و تقویت حافظه برای درس خواندن، اسیدهای چرب امگا ۳ می‌توانند خطر برخی اختلالات مغزی مثل بیماری آلزایمر و افسردگی را هم کم‌تر کنند. 

مطالعاتی هم در این‌باره انجام شده که به اثبات هرچه‌ بهتر یافته‌های دانشمندان کمک می‌کند. مثلاً در یک تحقیق دانشمندان دریافتند که مصرف اسیدهای چرب امگا ۳ در دوران بارداری می‌تواند رشد نورون‌های جنین را بهبود ببخشد و اگر این ماده در سال‌های اولیه تولد و رشد مصرف شود، می‌تواند باعث افزایش تشکیل نورون‌های جدید و بهبود توانایی‌های شناختی در افراد شود. 

دانشمندان همچنین با تحقیق روی نوجوانانی که اسیدهای چرب امگا ۳ را در دوران رشد به‌خوبی مصرف نکرده‌اند، انجام داده‌اند و نتیجه‌ یافته‌های آن‌ها نشان می‌دهد که این نوجوانان با مشکلاتی در رفتار و فرایندهای ذهنی مثل تفکر، استدلال، قدرت به‌خاطر سپردن و تخیل مواجه‌اند. 

یک توصیه خانگی

از آن‌جایی که تقریباً تمامِ زندگی ما و هرآن‌چه انجام می‌دهیم، به‌واسطه مغزمان است، به نظرم خیلی خوب می‌شود اگر بیش‌تر مراقب‌اش باشیم. در نتیجه، باید به آن‌چه که می‌خوریم توجه کنیم، چون هر چیزی که وارد بدن‌مان می‌شود، روی مغز‌مان تأثیر می‌گذارد. 

برای این‌که رژیم غذایی سالمی داشته باشیم، جدا از این‌که اسیدهای چرب امگا ۳ را به برنامه غذایی‌مان اضافه کنیم، باید مصرف چربی‌های اضافی و قند را کنار بگذاریم تا تمامی آن فرایندهای پیچیده‌ای که در بالا به آن‌ها اشاره کردیم، دست‌خوش تغییری نشوند. 

برای این‌که بتوانید یک برنامه سالم داشته باشید، همیشه یخچال و کمدتان را با مواد غذایی زیر، پر کنید: 

1. کربوهیدرات: نودل، برنج و نان 
2. پروتئین: ماهی، گوشت و دانه گیاهان 
3. کلسیم: مرغ، شیر، ماست و پنیر
4. ویتامین، فیبر و مواد معدنی: دانه گیاهان، سبزیجات و میوه‌ها 

بیشتر بخوانید: تغذیه مناسب برای موفقیت در کنکور

سخن پایانی

kids می‌گوید که عوامل دیگری است که روی تقویت حافظه برای درس خواندن تأثیر می‌گذارد. جدا از تغذیه درست، خواب و خیلی از فعالیت‌های روزانه هم می‌توانند روی عملکرد مغزمان تأثیر بگذارند. در نتیجه، باز هم نمی‌توانیم تنها به تغذیه بسنده کنیم و بگوییم که درس خواندن‌مان با خوردن غذاهای سالم لزوماً کیفیت بهتری به خودش می‌گیرد. 

اما تغییراتِ رو‌به‌جلو همیشه خوب است و برای این‌که بتوانید یک تغییر خوب در زندگی‌تان ایجاد کنید، به عنوان اولین قدم، می‌توانید رژیم غذایی‌ای سالم داشته باشید تا نه‌تنها از خطرات اضافه وزن در امان بمانید، بلکه سلامت مهم‌ترین و پیچیده‌ترین عضو بدن‌تان را هم تضمین کنید. 

نکته 1: این مقاله برای آگاهی شما عزیزان تهیه شده است و لیمومی در قبال آن هیچ مسئولیتی ندارد.

نکته 2: اگر در حال اجرای رژیم لیمومی هستید، باید طبق برنامه‌تان عمل کنید تا بهترین نتیجه را بگیرید. متخصصان لیمومی تمام موادغذایی لازم را در برنامه‌ غذایی‌تان لحاظ کرده‌اند.

منابع: 

Harvard Health Publishing

Frontiers