بیماری لوپوس چیست و چگونه می‌توان آن را درمان کرد؟

بیماری لوپوس چیست؟

لوپوس (Lupus) وضعیتی است که در آن، التهاباتی در سرتاسر بدن شما ایجاد می‌شود و در دسته‌بندی بیماری‌های خود ایمنی قرار می‌گیرد. در واقع، لوپوس در دسته‌بندی بیماری‌هایی قرار می‌گیرد که در آن، سیستم ایمنی بدن به‌جای محافظت به خودتان آسیب می‌رساند.

بسته به‌جایی که سیستم خودایمنی‌تان به بافت آسیب می‌زند، ممکن است علائمی را در سرتاسر بدن، از جمله قسمت‌های زیر تجربه کنید:

• پوست
• خون
• مفاصل 
• کلیه‌ها 
• مغز 
• قلب
• ریه

پیشنهاد می‌کنیم که اگر متوجه درد شدید یا تغییراتی در پوست، مو یا چشم خود شدید، سریعاً به پزشک مراجعه کنید چون شروع این بیماری با علائم ذکر شده است. 

آیا لوپوس یک بیماری سرطانی است؟

براساس گفته Cleveland Clinic لوپوس در دسته بیماری‌های خود ایمنی قرار می‌گیرد که در آن بدن به سلول‌ها و اعضا و جوارح خود حمله می‌کند. در صورتی که سرطان زمانی ایجاد می‌شود که سیستم ایمنی پاسخگوی سلول‌های بدخیم یا مضر نباشد.

البته لوپوس و سرطان تا حدودی همپوشانی دارند، اما بیماری‌های بسیار متفاوتی هستند که به‌طورکلی وجه تمایز آن‌ها در دسته‌های زیر قرار می‌گیرد:

• لوپوس یک بیماری مزمن است که نیاز به درمان مداوم دارد، درحالی‌که بیماران سرطانی تحت عمل جراحی، شیمی‌درمانی و پرتودرمانی قرار می‌گیرند تا آن را بهبود بخشند.
• لوپوس باعث ایجاد تومور نمی‌شود.
• لوپوس در درجه اول از طریق التهاب بر اندام‌ها و بافت تأثیر می‌گذارد، درحالی‌که سرطان می‌تواند کل بدن شما را تحت تأثیر قرار دهد.

						
بیشتر بخوانید: 
انواع بیماری خود ایمنی| با دشمن درونی خود آشنا شوید!
								

انواع بیماری لوپوس چیست؟

شایع‌ترین نوع لوپوس، لوپوس اریتماتوز سیستمیک (Systemic Lupus Erythematosus یا به‌اختصار SLE) است که در آن، بیماری در سرتاسر بدن شما پخش می‌شود. انواع دیگر این بیماری عبارت‌اند از: 

• لوپوس اریتماتوز دیسکوئید (Cutaneous Lupus Erythematosus): لوپوسی که فقط پوست شما را تحت تأثیر قرار می‌دهد. 
• لوپوس ناشی از دارو: برخی از داروها علائم لوپوس را به‌عنوان یک عارضه جانبی تحریک می‌کنند. البته این علائم عموماً موقتی است و می‌تواند پس از قطع مصرف داروها، از بین برود. 
• لوپوس نوزادی: نوزادان گاهی اوقات با لوپوس متولد می‌شوند. این دسته از کودکان مبتلاً به این بیماری نیستند، اما در طولانی‌مدت و با گذشت زمان، خطر ابتلا به لوپوس در آن‌ها افزایش می‌یابد. 

لوپوس در کودکان

لوپوس در کودکان تهاجمی‌تر و شدیدتر از بزرگسالان است. افرادی که در دوران کودکی مبتلا می‌شوند نسبت به بزرگسالان، آسیب‌های گسترده‌تری تجربه می‌کنند. درواقع کودکان مبتلا به لوپوس بیشتر در معرض مشکلات اندام‌های حیاتی، به‌ویژه کلیه‌ها و مغز هستند. این علائم ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• ادرار تیره
• تورم در اطراف پا و پلک ها (التهاب کلیه یا نفریت)
• تنگی نفس، درد قفسه سینه (التهاب ریه یا پلوریت)
• سردرد، مشکلات حافظه، تشنج (التهاب مغزی یا سربریت)

علائم بیماری لوپوس چیست؟

بسته به این‌که کدام اندام‌ها یا سیستم‌های شما تحت تأثیر قرار می‌گیرد، علائمی از لوپوس را در سرتاسر بدن‌تان احساس می‌کنید؛ هر فرد ممکن است ترکیبی از علائم متفاوت را به‌شکلی هم‌زمان تجربه کند.

علائم لوپوس معمولاً به آرامی ایجاد می‌شوند و در طول یک بازه زمانی تشدید پیدا می‌کنند، تا آن‌جایی که احتمالاً روی فعالیت‌های روزانه شما تأثیر بگذارند. البته زمانی که علائم خفیف دارید، می‌توانید با گذراندن یک دوره بهبودی کوتاه، لوپوس را به‌خوبی مهار کنید. در ادامه به برخی از مهم‌ترین علائم این بیماری اشاره می‌کنیم: 

• درد در مفاصل، عضلات یا قفسه سینه (به‌خصوص زمانی که نفس عمیق می‌کشید)
• سردرد
• ضایعات پوستی 
• تب 
• ریزش مو
• زخم‌های دهان
• احساس خستگی دائمی 
• تنگی نفس 
• تورم غدد 
• تورم در بازوها، پاها یا صورت 
• گیجی 
• لخته شدن خون 

در برخی مواقع هم ممکن است لوپوس زمینه‌ای برای ابتلا به بیماری‌های دیگر را برای شما ایجاد کند، بیماری‌هایی از جمله‌:

• حساسیت به‌نور 
• خشکی چشم 
• افسردگی 
• تشنج
• کم‌خونی 
• سندرم رینود 
• پوکی استخوان 
• بیماری‌های قلبی 
• بیماری‌های کلیوی 

						
بیشتر بخوانید: 
«به زندگی من لیمومی می‌آید»، داستان لاغری رامبد خانلری
								

چه چیزی باعث بروز بیماری لوپوس می‌شود؟ 

محققان Medical News Today به‌طور قطعی نمی‌دانند که چه چیزی منجر به بروز لوپوس می‌شود. اما مطالعات انجام‌شده نشان می‌دهد که عوامل خاصی مثل محل زندگی یا شرایط سلامتی می‌تواند در ایجاد این بیماری نقش داشته باشد. در ادامه بیش‌تر درباره دلایل بروز لوپوس صحبت می‌کنیم: 

• عوامل ژنتیکی: داشتن جهش‌های ژنتیکی خاص می‌تواند احتمال ابتلا به لوپوس را بیش‌تر کند. 
• هورمون: واکنش به برخی هورمون‌ها در بدن (به‌ویژه استروژن) می‌تواند روی بروز این بیماری نقش داشته باشد. 
• عوامل محیطی: محل زندگی،‌ میزان آلودگی شهری که در آن سکونت دارید و مدت زمانی که جلوی نور خورشید قرار گرفته‌اید هم می‌تواند خطر ابتلا به لوپوس را افزایش دهد. 
• سابقه سلامتی: سیگار کشیدن، استرس زیاد و ابتلا به بیماری‌های خودایمنی دیگر می‌تواند شرایط لازم برای بروز لوپوس را تقویت کند. 

راه‌های تشخیص بیماری لوپوس چیست؟

پزشکان معمولاً با انجام معاینات فیزیکی و نتایج آزمایشات مختلف، تشخیص می‌دهند که آیا لوپوس دارید یا نه. آن‌ها علائم شما را بررسی می‌کنند و در مورد تغییرات مختلفی که در بدن‌تان احساس می‌کنید، به صحبت می‌پردازند. برای تشخیص این بیماری، باید آزمایشات زیر را انجام دهید: 

• آزمایش خون برای بررسی میزان عملکرد سیستم ایمنی بدن و تحلیل عفونت‌ها یا مسائل دیگری مثل کم‌خونی.
• آزمایش ادرار برای پیدا کردن علائم عفونت یا تغییر در شرایط سلامتی 
• آزمایش آنتی‌ بادی ضد هسته‌ای (ANA) چون افرادی که به لوپوس مبتلا می‌شوند، آنتی بادی‌های خاصی در بدن خودشان دارند که نشان می‌دهد سیستم ایمنی‌شان بیش از حد فعال است. 
• آزمایش بافت‌برداری (بیوپسی) از پوست و کلیه که نشان می‌دهد آی سیستم ایمنی‌تان آسیب دیده است یا نه. 

به این موضوع توجه داشته باشید که لوپوس بیماری‌ای با علائم بسیار زیاد و متفاوت است و شما باید در مورد کوچک‌ترین تغییرات اعمال‌شده در بدن‌تان هم با دکترتان صحبت کنید تا فرایند تشخیص هرچه سریع‌تر انجام شود. 

روش‌های درمان بیماری لوپوس چیست؟

هدف نهایی پزشک شما از روش‌های درمانی، به حداقل رساندن آسیب‌های اندامی و تأثیر لوپوس در زندگی روزمره‌تان است و به همین خاطر هم داروهایی را به شکل ترکیبی برایتان تجویز می‌کند. داروهایی که در دوره درمان بیماری لوپوس تجویز می‌شوند، عبارت‌اند از: 

• هیدروکسی کلروکین که یک داروی ضد ویروسی است و علائم لوپوس را تسکین می‌دهد و از پیشرفت‌اش در بدن جلوگیری می‌کند. 
• داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) که برای تسکین درد به بیماران تجویز می‌شوند و التهاب را در بدن کم‌تر می‌کنند. 
• کورتیکواستروئیدها که برای کاهش التهابات بدن تجویز می‌شوند. پردنیزون یک داروی رایج کورتیکواستروئیدی است که برای مدیریت لوپوس توسط پزشکان پیشنهاد می‌شود. 
• داروهای سرکوبگر ایمنی که سیستم ایمنی شما را مهار و از فعال بودن بیش از حدش جلوگیری می‌کنند. این داروها می‌توانند روی آسیب‌های بافتی و التهاب هم نقش داشته باشند. 

آیا لوپوس کلیه درمان می‌شود؟

هیچ درمان قطعی برای نفریت لوپوس وجود ندارد؛ اما اهداف درمانی آن به شرح زیر است:

• کاهش یا بهبود نسبی علائم
• جلوگیری از بدتر شدن بیماری 
• مراقبت از سلامت کلیه‌ها به طوری که نیازی به دیالیز یا پیوند کلیه نباشد.

البته راهکارهای زیر ممکن است به افراد مبتلا به بیماری لوپوس کلیوی کمک کنند:

1-تغییر رژیم غذایی: محدود کردن میزان پروتئین و نمک در رژیم غذایی و مصرف میوه کم قند می‌تواند به عملکرد بهتر کلیه‌ها کمک کند.

2-مصرف داروهای فشارخون: داروهایی به نام مهارکننده‌های آنزیم مبدل آنژیوتانسین (ACE) و مسدودکننده‌های گیرنده آنژیوتانسین (ARBs) می‌توانند به کنترل فشارخون کمک کنند. این داروها همچنین از نشت پروتئین از کلیه‌ها به ادرار جلوگیری می‌کنند. داروهایی به نام دیورتیک‌ها به خلاص شدن از شر مایعات زاید بدن کمک می‌کنند.

						
بیشتر بخوانید: 
آشنایی با انواع بیماری های زنان که شایع هستند
								

راه‌های پیشگیری بیماری لوپوس چیست؟

در عمل، هیچ‌کس نمی‌تواند از ابتلا به بیماری لوپوس پیشگیری کند. چون پزشکان هم در حال حاضر نمی‌دانند دلیل اصلی بروز بیماری لوپوس چیست. ممکن است مطالب زیادی درباره پیشگیری با رژیم غذایی بیماری لوپوس خوانده باشید اما در عمل، این بیماری ارتباط زیادی به غذایی که می‌خورید، ندارد.

البته که می‌توانید با رعایت یکسری موارد از تحریک علائم مختلف جلوگیری کنید و گسترش بیماری را تحت کنترل قرار دهید. این موارد شامل:

• پرهیز از قرار گرفتن در معرض نور خورشید: ماندن بیش از اندازه زیر نور خورشید می‌تواند علائم این بیماری را تشدید کند. سعی کنید از بیرون رفتن در ساعت‌هایی که نور خورشید زیاد است، دوری کنید، ضد آفتاب بزنید و لباس‌هایی با آستین بلند بپوشید. 
• فعال ماندن: درد مفاصل می‌تواند حرکت کردن را برای شما سخت و دردناک کند اما تمرینات ساده مثل پیاده‌روی، دوچرخه‌سواری، شنا و یوگا راه‌حلی عالی برای حرکت دادن بدن بدون ایجاد فشار زیاد به مفاصل است. 
•  خواب کافی و مراقبت از سلامت روان: زندگی با لوپوس چالش‌های بسیار زیادی را به‌همراه دارد اما داشتن خواب مناسب و کاهش استرس و اضطراب می‌تواند چالش‌های این بیماری را به میزان بسیار زیادی کم‌تر کند. 

برای بهبود علائم لوپوس چی‌ بخوریم؟

تغذیه سالم می‌تواند تفاوت زیادی در بهبود علائم لوپوس و سلامت کلی شما ایجاد کند. همچنین می‌تواند به پیشگیری یا مدیریت سایر بیماری‌هایی که ممکن است داشته باشید، مانند فشارخون بالا یا دیابت کمک کند. هیچ رژیم غذایی خاصی برای لوپوس وجود ندارد اما باید روی یک رژیم غذایی متعادل با غذاهای سالمی که از آن لذت می‌برید، تمرکز کنید.

خوردن انواع غذاهای سالم می‌تواند به بدن شما مواد مغذی لازم برای مدیریت علائم را برساند. نکات زیر را رعایت کنید تا یک رژیم غذایی مفید برای کمک به حفظ تعادل بدن در هنگام ابتلا به لوپوس داشته باشید.

• مقدار زیادی میوه و سبزیجات به عنوان میان وعده سالم بخورید سعی کنید نیمی از بشقاب خود را میوه و سبزیجات درست کنید.
• غلات کامل را انتخاب کنید، مانند نان و ماکارونی سبوس‌دار، بلغور جو دوسر و برنج قهوه‌ای.
• ترکیبی از پروتئین‌های سالم مانند گوشت بدون چربی، مرغ، غذاهای دریایی مانند ماهی سالمون، لوبیا، آجیل و تخم‌مرغ را مصرف کنید.
• به سراغ غذاهایی با چربی‌های سالم بروید، مانند روغن‌زیتون، آووکادو، آجیل و ماهی.

بیماران لوپوسی چند سال عمر می‌کنند؟

با پیگیری و درمان دقیق، 80 تا 90 درصد افراد مبتلابه لوپوس می‌توانند طول عمر طبیعی داشته باشند. درست است که علم پزشکی هنوز روشی برای درمان لوپوس پیدا نکرده است و برخی افراد براثر این بیماری می‌میرند. بااین‌حال، برای اکثر افرادی که امروزه با این بیماری زندگی می‌کنند، لوپوس کشنده نخواهد بود.

افرادی که جنبه‌های تهدیدکننده لوپوس دارند، می‌توانند منتظر یک طول عمر طبیعی باشند اگر:

• دستورات پزشک خود را دنبال کنند.
• دارو (های) خود را طبق تجویز مصرف کنند.
• زمانی که عوارض جانبی غیرمنتظره یک دارو یا اثرات جدید لوپوس رخ می‌دهد، آن را کنترل کنند.

اگرچه برخی از افراد مبتلا به لوپوس حملات مکرر شدیدی دارند که منجر به بستری شدن در بیمارستان می‌شود، اما اکثر بیماران به‌ندرت نیاز به بستری شدن در بیمارستان دارند. به‌خصوص کسانی که سبک زندگی سالمی را دنبال می‌کنند.

سخن پایانی

 در این مطلب تلاش کردیم تا به‌شکلی همه‌جانبه به این سوال که «بیماری لوپوس چیست؟» پاسخ دهیم و تمام بخش‌های مختلف آن را بازگو کنیم. لوپوس می‌تواند شرایطی بسیار خسته‌کننده و طاقت‌فرسا را برای شما ایجاد کند؛ از درد گرفته تا التهاب و تحریک قسمت‌های مختلف بدن، همگی چالش‌های سختی هستند که تحمل‌شان نیازمند صبر بسیار زیاد است. 

خوشبختانه، روش‌های عنوان‌شده در این مقاله به شما کمک می‌کنند که بیماری را تا حد بسیار خوبی کنترل و از بروز علائم آن، جلوگیری کنید. حتماً با پزشک‌تان به‌شکلی مداوم در ارتباط باشید و درباره سختی‌های این بیماری صحبت کنید.

حتی مراجعه به یک روان‌شناس برای صحبت درباره چالش‌های این بیماری هم می‌تواند نقش مفیدی در کاهش استرس و اضطراب ناشی از لوپوس داشته باشد. همچنین می‌توانید برای داشتن رژیم غذایی سالم و بهبود علائم لوپوس، از رژیم‌های تخصصی لیمومی استفاده کنید.

نکته 1: این مطلب برای آگاهی شما عزیزان تهیه شده و لیمومی هیچگونه مسئولیتی در قبال آن ندارد.

نکته 2: اگر در حال اجرای رژیم لیمومی هستید، باید طبق برنامه‌تان عمل کنید تا بهترین نتیجه را بگیرید. متخصصان لیمومی تمام توصیه‌های لازم را در برنامه‌ غذایی‌تان لحاظ کرده‌اند.

منابع: 

Medical News Today

Cleveland Clinic