اکثر خانم‌ها وقتی متوجه می‌شوند که باردارند، سوالات زیادی در ذهنشان ایجاد می‌شود. مثلا در دوران بارداری چگونه بخوابیم یا چه غذاهایی بخوریم و… . به نظر شما آیا فعالیت‌هایی وجود دارند که باید در دوران بارداری از آن‌ها اجتناب کرد؟
تعطیلات، سرگرمی‌ها و ورزش همیشه بخشی از زندگی ما بوده، اما با شروع بارداری به این فکر می‌کنید که آیا باید فعالیت‌های تفریحی مورد علاقه‌تان را در دوران بارداری تغییر دهید؟
به‌طورکلی بهتر است در این دوران برای اطمینان از ایمنی خودتان و کودکتان از انجام برخی کارها اجتناب کنید. برای اینکه از کارهای ممنوعه در دوران بارداری آگاه شوید، در ادامه با مجله سلامتی لیمومی همراه باشید.
رژیم گرفتن برای کاهش وزن
یکی از کارهای ممنوعه در دوران بارداری، رژیم لاغری است. مادران باردار نباید به‌طور عمدی رژیم بگیرند و وزن کم کنند؛ مگر اینکه پزشک برای سلامت آن‌ها این کار را توصیه کرده باشد.
عدم افزایش وزن کافی، گاهی باعث سقط جنین، زایمان زودرس یا عدم رشد جنین می‌شود. به جای گرفتن رژیم می‌توانید با خوردن میوه‌ها و سبزیجات تازه و پرهیز از غذاهای فرآوری شده وزنتان را در حد نرمال نگه دارید و کاهش وزن بیشتر را به بعد از زایمان موکول کنید.
بلند کردن اجسام سنگین
یکی دیگر از کارهای ممنوعه در دوران بارداری «بلند کردن وسایل سنگین» است. بلند کردن اجسام سنگین به شما و جنین آسیب فیزیکی وارد می‌کند؛ به همین دلیل در دوران بارداری باید از انجام آن اجتناب کرد.
ما فکر می‌کنیم فردی که باردار است با انجام ندادن این کارها بهانه می‌گیرد در حالی که این حرکت واقعاً صلاح نیست. البته بلند کردن وزنه‌های سبک ایرادی ندارد.
جراحی زیبایی
نیازی به گفتن نیست اما در دوران بارداری نباید جراحی زیبایی انجام دهید. جراحی زیبایی کودک شما را در معرض آسیب‌های فیزیکی و اثرات احتمالی برخی از مواد شیمیایی مورد استفاده در طی جراحی قرار می‌دهد.
بیشتر بخوانید: میوه‌های ممنوعه دوران بارداری
خوردن غذاهای خاص
معمولاً خانم‌های باردار باید از مصرف برخی غذاها در دوران بارداری خودداری کنند. در ادامه لیست غذاهایی که باید از خوردن آن‌ها اجتناب کنید را برای شما آوردیم:
- گوشت‌های اغذیه فروشی‌ها و غذاهایی مانند سالاد مرغ که از قبل آماده شدند ممکن است حاوی «لیستریا» باشند. لیستریا یک باکتری است که می‌تواند از جفت عبور کند و ممکن است برای جنین کشنده باشد.
- میوه یا سبزیجات شسته نشده هم شاید فرد را به لیستریا مبتلا کند؛ یا می‌تواند حاوی انگلی به نام «توکسوپلاسما» باشد که برای یک فرد باردار و جنین او خطرناک است.
- احتمال دارد آب و لبنیات غیرپاستوریزه هم حاوی لیستریا و سایر باکتری‌هایی باشند که ممکن است باعث مسمومیت غذایی شوند.
- ماهی‌هایی مانند ماهی خال مخالی از جمله مواردی هستند که مقادیر بالایی جیوه دارند. منابع معتبر تحقیقاتی نشان می‌دهند قرار گرفتن جنین در معرض جیوه ممکن است باعث آسیب مغزی یا مشکلات شنوایی و بینایی در او شود.
- گوشت و ماهی خام از جمله سوشی و صدف خام حاوی «سالمونلا و توکسوپلاسموز» هستند و خطر ابتلا به بیماری‌های ناشی از غذا را در زنان باردار افزایش می‌دهند. بیماری‌های ناشی از غذا ممکن است باعث کم آبی بدن، تب و سپسیس داخل رحمی شوند که برای جنین کشنده هستند.
- تخم مرغ خام نیز می‌تواند حاوی «سالمونلا» باشد. افراد باردار باید از خوردن غذاهای حاوی تخم مرغ خام مانند مایع شیرینی پخته نشده یا سس سالاد سزار خانگی خودداری کنند.
کافئین بیش از حد
کافئین همانند الکل از جفت عبور کرده و بر جنین تأثیر می‌گذارد. در حالی که بسیاری از داده‌های مربوط به بارداری و مصرف کافئین قطعی نیستند، اما تحقیقات نشان می‌دهند که بهتر است مصرف کافئین را به ۳۰۰ میلی‌گرم در روز محدود کنید. برخی از کارشناسان معتقدند مقادیر بیشتر از این حد می‌تواند برای جنین مضر باشد و ممکن است خطر از دست دادن جنین و وزن کم هنگام تولد را افزایش دهد.
وان آب گرم + سونا + گرمای بیش از حد
در حالی که استراحت در آب گرم راهی مؤثر برای کاهش ناراحتی بارداری است اما کارشناسان توصیه می‌کنند از جکوزی و سونا اجتناب کنید. احتمالاً از خودتان می‌پرسید که چرا این موارد جزو کارهای ممنوعه در دوران بارداری هستند؟!
وان آب گرم باعث «هایپرترمی یا دمای غیرطبیعی بدن» می‌شود و ممکن است منجر به ناهنجاری‌های مادرزادی شود. این امر عمدتاً در سه ماهه اول یک خطر است، اما شاید در اواخر بارداری هم مشکلاتی ایجاد کند. فعالیت‌های اضافی که ممکن است باعث افزایش بیش از حد دمای بدن شوند عبارت‌اند از:
- یوگای داغ یا پیلاتس
- آفتاب گرفتن برای مدت طولانی
- قرار گرفتن در معرض گرمای شدید
- تمرین‌های ورزشی دشوار
- کم آبی بدن
- ورزش‌های تماسی مانند فوتبال یا بوکس (ورزش‌های تماسی خطر جدا شدن جفت را افزایش می‌دهند. جدا شدن جفت یک مشکل حاد است که باعث زایمان زودرس، از دست دادن جنین یا مرده زایی می‌شود.)
انجام برخی از ورزش‌ها
هر فعالیتی که دارای حرکات تند و زیاد باشد می‌تواند برای شما خطرناک باشد و در لیست کارهای ممنوعه در دوران بارداری قرار می‌گیرد. برای انجام این دسته از کارها باید با پزشکتان مشورت کنید. در واقع باید به مراقبت های دوران بارداری از تغذیه تا ورزش را توجه اساسی داشته باشید. اگر شرایط زیر را دارید، حتما درمورد ورزش در بارداری تجدیدنظر کنید.
- سابقه زایمان زودرس در بارداری‌های قبلی، خونریزی از واژن یا پاره شدن کیسه آب که به آن پارگی غشاء نیز گفته می‌شود. زایمان زودرس به زایمانی گفته می‌شود که قبل از هفته ۳۷ بارداری اتفاق می‌افتد. خونریزی از واژن و آبریزش نیز می‌تواند نشانه زایمان زودرس باشد.
- بارداری دوقلو، سه‌قلو یا بیشتر که چندقلوزایی نامیده می‌شود، ورزش را برای شما سخت‌تر می‌کند. اگر چندقلو باردار هستید از پزشکتان بپرسید که آیا ورزش کردن برای شما بی‌خطر است یا خیر.
- نارسایی دهانه رحم یا سرکلاژ که به آن دهانه رحم ناکارآمد هم گفته می‌شود، احتمال زایمان زودرس و سقط جنین را افزایش می‌دهد و نیاز به استراحت مطلق دارد.
- فشار خون بارداری یا پره اکلامپسی که بعد از هفته ۲۰ بارداری شروع می‌شود و پس از زایمان از بین می‌رود.
- زمانی که جفت بسیار پایین در رحم قرار دارد و تمام یا بخشی از دهانه رحم را می‌پوشاند.
- کم خونی شدید یا شرایط خاص قلبی یا ریوی که باید حتماً از پزشک بپرسید آیا ورزش در دوران بارداری بی‌خطر است یا خیر.
ارتفاع زیاد
پس از سه ماهه اول، افراد باردار باید از هر گونه فعالیتی که خطر زمین خوردن را به همراه دارد، خودداری کنند. این فعالیت‌ها شامل اسکی، اسکیت روی یخ و صخره‌نوردی و… می‌شود. در دوران بارداری با بزرگ شدن شکم، مرکز ثقل بدن شما جابه‌جا می‌شود؛ بنابراین حتی سقوط جزئی هم ممکن است منجر به آسیب شود.
شهربازی
بسیاری از شهربازی‌ها به افراد باردار اجازه نمی‌دهند از برخی وسایل بازی مانند ترن هوایی یا هر سواری که ممکن است ناگهانی شروع یا متوقف شود استفاده کنند. حرکت تکان دهنده این سواری‌ها می‌تواند باعث جدا شدن جفت شود یا تهوع صبحگاهی را بدتر کند.
اسکی
غلتیدن با سرعت بالا به رشد کودک، آسیب جدی وارد می‌کند. بنابراین اسکی در سراشیبی جزو کارهای ممنوعه در دوران بارداری است. با توجه به احتمال بالای زمین خوردن در اسکی روی آب، پس این فعالیت هم حذف می‌شود.
اسب سواری
یکی از کارهای ممنوعه در دوران بارداری اسب سواری است و به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود. اسب سواری فقط برای کسانی که سوارکار حرفه‌ای هستند، بی‌خطر است. البته در این صورت هم باید ابتدا با پزشک خود مشورت کنید.
ژیمناستیک
ژیمناستیک زنان را در معرض خطر افتادن و آسیب رساندن به خود یا جنین‌شان قرار می‌دهد و باید در دوران بارداری از انجام آن اجتناب کرد. هیچ جایگزین مطمئنی برای ژیمناستیک وجود ندارد، اما حرکات کششی و یوگا راه‌های خوبی برای لاغر ماندن هستند.
دویدن
دوندگانی که در دوران بارداری به ورزش ادامه می‌دهند، وزن کم‌تر، بچه‌های لاغرتر و زایمان‌های کوتاه‌تری دارند.
دوچرخه سواری
دوچرخه سواری یا دوچرخه ثابت ورزش خوبی است که ضربان قلب را افزایش می‌دهد. البته دوچرخه سواری در سه ماهه آخر بارداری که شکم بزرگ شده دشوار است. فقط حواستان باشد از انجام این کار در جاده یا زمانی که پیاده‌رو خیس است خودداری کنید.
غواصی
غواصی باعث ایجاد حباب‌هایی در جریان خون می‌شود. حباب‌های هوا می‌توانند گردش خون را قطع کنند و برای جنین در حال رشد بسیار مضر هستند.
بولینگ
همان‌طور که شکم شما بزرگ‌تر می‌شود، برای کنترل خود باید به قدرت کمرتان تکیه کنید. به عبارت دیگر، همان‌طور که مرکز ثقل شما تغییر می‌کند، ممکن است حفظ تعادل هم دشوارتر شود. به‌خصوص زمانی که یک توپ بولینگ سنگین را حمل می‌کنید. در نتیجه بولینگ هم در لیست کارهای ممنوعه در دوران بارداری قرار می‌گیرد.
ورزش‌های هوازی
ورزش هوازی برای زنان باردار و جنین در حال رشد آن‌ها مفید است. اگرچه انجام ایروبیک‌هایی که آرام هستند، بلامانع است، اما آن‌هایی که با ضربه زیاد به دلیل پریدن و جهش فراوان در طول تمرین همراه هستند توصیه نمی‌شود.
با در نظر گرفتن تغییر مرکز ثقل بدن، انجام این کارها ممکن است تعادل و هماهنگی‌تان را تحت تأثیر قرار دهد و به شما آسیب بزند. اگر سابقه سقط جنین داشتید یا دچار عوارض بارداری شدید، ممکن است پزشک از شما بخواهد ورزش هوازی آرام را هم انجام ندهید.
طب سوزنی و ماساژ
در حالی که برخی از درمان‌های مکمل مانند طب سوزنی و ماساژ در دوران بارداری بی‌خطر هستند، اما هنوز هم در دوران بارداری مقاطع زمانی وجود دارد که نباید از آن‌ها استفاده کنید. به‌عنوان‌مثال شکم شما در ۳ ماه اول بارداری نباید ماساژ داده شود.
انجام طب سوزنی در دوران بارداری بی‌خطر است. شما باید به دنبال یک متخصص طب سوزنی واجد شرایط بگردید که آموزش و تجربه زیادی در خصوص زنان باردار دارد. به متخصص طب سوزنی بگویید که باردار هستید زیرا برخی از نقاط در دوران بارداری حساس هستند.
برنزه مصنوعی
مواد برنزه کننده پوست، ماده فعال به نام دی هیدروکسی استون دارند. این ماده غیر سمی، با سلول‌های خارجی لایه پوست واکنش نشان می‌دهد و رنگ‌دانه قهوه‌ای رنگی به نام «ملانوئیدین» تولید می‌کند.
DHA از لایه بیرونی پوست فراتر نمی‌رود، بنابراین جذب بدن نمی‌شود. استفاده از لوسیون‌های برنزه کننده در صورت تأیید پزشک، مانعی ندارند. اما استفاده از اسپری برنزه کننده ایده خوبی نیست. زیرا ممکن است مقداری اسپری استنشاق کنید و معلوم نیست که آیا این برای کودک خطرناک است یا نه.
همچنین اگر از مواد خوبی استفاده نکنید، ممکن است دچار واکنش آلرژیک شوید. بارداری سطح هورمون‌های شما را تغییر می‌دهد و پوست را حساس‌تر از حد طبیعی می‌کند.
در این دوران، همیشه محصول را روی ناحیه کوچکی از پوست خود آزمایش کنید تا ببینید آیا بدنتان واکنش نشان می‌دهد یا نه. گاهی اوقات افزایش حساسیت پوست در دوران بارداری احتمال سوختگی پوست شما را بیشتر می‌کند.
رنگ مو
برخی از مطالعات نشان دادند دوزهای بسیار بالای مواد شیمیایی موجود در رنگ مو ممکن است باعث آسیب به جنین شوند. اکثر خانم‌ها ترجیح می‌دهند برای رنگ کردن موهای خود تا ۱۲ هفته اول بارداری یعنی زمانی که خطر آسیب مواد شیمیایی روی جنین بسیار کم‌تر است صبر کنند.
اگر خودتان موهایتان را رنگ می‌کنید یا در آرایشگاه شاغل هستید، حتماً دست‌کش بپوشید و در یک اتاق با تهویه مناسب کار کنید. به گفته متخصصان بهتر است این کار را انجام ندهید یا از رنگ‌های گیاهی خالص مانند حنا استفاده کنید.
تصویر9
استفاده از انواع محصولات شیمیایی
اگر از محصولات شیمیایی مانند چسب، رنگ یا هر ماده خانگی دیگری استفاده می‌کنید، حتماً دستورالعمل‌های روی آن را بخوانید تا برای شما مضر نباشد. هنگام تمیزکاری در و پنجره‌ها را باز بگذارید و از تهویه مناسب استفاده کنید.
نگهداری از دوزیستان و خزندگان
دوزیستان و خزندگان ممکن است حامل میلیاردها باکتری سالمونلا باشند. بنابراین نگهاری جزو کارهای ممنوعه در دوران بارداری هستند.
مراقبت از سگ یا گربه
تماس فیزیکی با حیوانات خانگی مانند سگ و گربه می‌تواند به کودک در حال رشد شما آسیب برساند. توکسوپلاسموز یک عفونت شایع است که در اکثر پرندگان و پستانداران از جمله انسان رخ می‌دهد و می‌تواند مشکلات جدی در بارداری ایجاد کند.
خطر ابتلا به توکسوپلاسموز در دوران بارداری بسیار کم است. اما اگر در مراحل اولیه بارداری به توکسوپلاسموز مبتلا شوید، خطر سقط جنین افزایش می‌یابد و باعث نابینایی و آسیب مغزی در جنین می‌شود.
علائم توکسوپلاسموز شبیه آنفولانزا است، مانند درجه حرارت بالا، گلودرد و درد عضلات، اما در بیشتر اوقات هیچ علامتی ایجاد نمی‌کند.
قرار گرفتن در معرض اشعه ایکس
قرار گرفتن مکرر در معرض اشعه به سلول‌های بدن آسیب می‌رساند و خطر ابتلا به سرطان را افزایش می‌دهد. در صورت امکان در دوران بارداری از انجام عکس‌برداری با اشعه ایکس خودداری کنید؛ زیرا از کارهای ممنوعه در دوران بارداری است. در صورت نیاز به عکس‌برداری، پزشک به شما راهکارهای دیگری مانند اسکن اولتراسوند را توصیه می‌کند. اشعه‌ای که ازطریق عکس‌برداری پزشکی به جنین می‌رسد، می‌تواند منجر به نقص مادرزادی و مشکلات جسمی و ذهنی شود.
سایر آزمایشات رادیولوژی
بسیار مهم است که به پزشک یا متخصص خود بگویید که باردار هستید یا ممکن است باردار باشید. زیرا برخی از روش‌های عکس‌برداری پزشکی بر جنین تأثیر می‌گذارند. در صورت لزوم پزشک یا متخصص به شما یک روش رادیولوژی مناسب و کم خطرتر پیشنهاد می‌کند.
تعویض سطل زباله
افراد باردار باید از تعویض سطل زباله خودداری کنند. تمیز کردن سطل زباله کثیف می‌تواند فرد را در معرض خطر ابتلا به «توکسوپلاسموز» قرار دهد. با توجه به گفته منابع مورد اعتماد، اگر فرد باردار توکسوپلاسموز را به جنین منتقل کند، کودک دچار علائم شدید زیر می‌شود:
- کوری
- ناتوانی‌های ذهنی
- آسیب مغزی
- آسیب چشم
سیگار کشیدن
کشیدن سیگار هم از کارهای ممنوعه در دوران بارداری است. سیگار کشیدن در دوران بارداری جدا از افزایش خطر بیماری قلبی و سرطان ریه، می‌تواند مشکلات زیر را در دوران بارداری یا بعد از آن ایجاد کند:
- زایمان زودرس
- ناهنجاری‌های مادرزادی
- سندرم مرگ ناگهانی نوزاد
- مشکلات جفت
- خطر ایجاد لخته خون
زنان باردار باید به محض اطلاع از بارداری خود سیگار را ترک کنند و از قرار گرفتن در معرض دود سیگار بپرهیزند.
استعمال مواد مخدر
در حالی که استفاده از مواد مخدر همیشه خطرناک است، اما می‌تواند دوران بارداری آسیب‌های جبران نشدنی زیر را داشته باشد:
- مصرف مواد مخدر، احتمال مرده‌زایی، از دست دادن بارداری و ناهنجاری‌های مادرزادی را افزایش می‌دهد.
- باعث می‌شود نوزاد دچار سندرم محرومیت نوزادی یا NAS شود. به زبانی ساده، نوزاد به مواد مخدر اعتیاد پیدا می‌کند.
مصرف داروهای خاص
خانم‌های باردار باید از مصرف برخی از داروها خودداری کنند؛ زیرا این داروها به جنین آسیب می‌رساند. در ادامه داروهای ممنوعه را با هم می‌شناسیم:
- ایبوپروفن
- اکثر داروهای گیاهی
- مهارکننده‌های ACE
- برخی از داروهای سرماخوردگی در سه ماهه اول بارداری
- داروهای مخصوص آنفولانزا که دارای ترکیبات خاصی هستند.
- داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی
- برخی از داروهای ضد آکنه
در دوران بارداری چگونه بخوابیم؟
حتماً شنیدید که خوابیدن به پشت جزو کارهای ممنوعه در دوران بارداری است. به جای این کار باید به پهلو راست یا ترجیحا چپ بخوابید. برای راحت‌تر خوابیدن به پهلو می‌توانید از بالش‌های مناسب بارداری استفاده کنید.
همچنین می‌توانید بالش‌های معمولی را زیر شکم، زیر سر، زیر پا یا بین زانو قرار دهید تا از درد لگن، کمر، گردن یا تورم پا جلوگیری شود. برای جلوگیری از سوزش سر دل یا تنگی نفس در دوران بارداری از بالش‌های بلندتر برای حفاظت از سر و گردن خود استفاده کنید.
توصیه می‌شود قبل از خواب، غذای سبک و سالم بخورید و از مصرف غذاهای چرب، تند، ترش یا گازدار خودداری کنید.
به این نکته هم توجه کنید که رابطه جنسی در بارداری ممنوع نیست اما اگر شرایط خاصی دارید با پزشک زنان مشورت کنید تا به بهترین شکل شما را راهنمایی کند.
کلام آخر
بارداری یک دوران حساس و مهم است که به مراقبت و توجه ویژه‌ای نیاز دارد. در این مقاله فهمیدیم در دوران بارداری چگونه بخوابیم همچنین به توضیح برخی از کارهای ممنوعه در دوران بارداری پرداختیم و تأکید کردیم که رعایت این موارد می‌تواند به حفظ سلامت مادر و جنین کمک کند.
از آنجایی که سلامتی شما و نوزادتان بسیار مهم است، توصیه می‌کنیم با پزشک خود درباره کارهایی که نباید در دوران بارداری انجام دهید یا چیزهایی که نباید مصرف کنید حتماً حرف بزنید. مطمئن باشید با رعایت اصول و روش‌های سالم گفته شده در این مقاله، می‌توانید ۹ ماه بارداری را در آرامش پشت سر بگذارید.
نکته 1: این مقاله برای آگاهی شما عزیزان تهیه شده است و لیمومی در قبال آن هیچ مسئولیتی ندارد.
نکته 2: اگر در حال اجرای رژیم لیمومی هستید، باید طبق برنامه‌تان عمل کنید تا بهترین نتیجه را بگیرید. متخصصان لیمومی تمام موادغذایی لازم را در برنامه غذایی‌تان لحاظ کرده‌اند.
منابع:
بدون نظر! اولین نفر باشید