سیاه دانه چیست؟
سیاه دانه که به نام Black seed نیز شناخته می شود، گیاهی گلدار و بومی جنوب و جنوب غربی آسیا است. از این گیاه قرن‌ها است که در طب سنتی و آشپزی استفاده می‌شود. سیاه دانه سرشار از مواد مغذی است و فواید سلامتی مختلفی دارد. این دانه طعم کمی تلخ دارد. سیاه دانه به شکل روغن نیز موجود است و به دلیل خواص دارویی آن در طب گیاهی هم استفاده می‌شود.
جالب است بدانید که حضرت محمد (ص) بر این باور بود که دانه‌های این گیاه می‌تواند تمام بیماری‌ها، به جز مرگ را درمان کند. در قرن ۲۱، تحقیقات بسیار زیادی در زمینه سیاه‌دانه و روغنِ گیاه کالونجی انجام شده و نتایج آن نشان می‌دهد که ترکیبات فعال این گیاه، خواص بسیار زیادی دارد و حتی می‌تواند برای لاغری هم مناسب باشد.
اثر سیاه دانه برای لاغری چیست؟
سیاه دانه ممکن است به کاهش میل به خوردن کمک کند. ترکیبات موجود در سیاه دانه‌ها می‌تواند بر هورمون‌های گرسنگی تأثیر بگذارد و محتوای فیبری بالای آن ممکن است باعث احساس سیری و جلوگیری از پرخوری شود. با این حال تحقیقات بیشتری لازم است، اما سیاه دانه به طور سنتی برای مدیریت وزن هم استفاده می‌شود.
WEBMD، خواص سیاه دانه برای لاغری را تأیید می‌کند. با این حال، نتایج نشان داده نمی‌تواند به‌طور دقیق مکانیسم سیاه‌دانه برای لاغری را درک کند و شک‌وشبهه‌هایی دراین‌باره وجود دارد. به نظر می‌رسد که اجزای فعال در این دانه‌ها، روی ژن‌های خاصی که وظیفه کنترل اشتها را برعهده دارند، تأثیر می‌گذارد و این اجازه را به شما می‌دهد تا اشتهای شما کم‌تر شود.
با بررسی ۱۱ مطالعه روی ۷۸۳ شرکت‌کننده که از اضافه وزن و چاقی رنج می‌بردند، ثابت شد که روغن سیاه‌دانه می‌تواند در طی یک بازه زمانی ۶ الی ۱۲ هفته‌ای، ۲.۱ کیلوگرم وزن بدن و ۳.۵ سانتی‌متر از دور کمر اشخاص را کم‌تر کند.
با این حال، این نکته را هم باید در نظر داشته باشیم که این شرکت‌کننده‌ها تنها با نشستن در خانه و خوردن و خوابیدن نتوانستند این میزان وزن را کم کنند. در واقع، اثر سیاه دانه برای لاغری در کنار برنامه غذایی و ورزشی‌ای بود که هر شرکت‌کننده در طول این بازه زمانی رعایت می‌کرد.
خواص سیاه دانه برای سلامتی بدن چیست؟
تا این‌جا درباره خواص سیاه دانه برای لاغری صحبت کردیم. اما آیا این دانه‌های سیاه کوچک کاربردهای دیگری هم دارند؟ بله! در ادامه به دیگر خواص سیاه دانه اشاره می‌کنیم:
1) کاهش خطر ابتلا به بیماریهای قلبی
تحقیقات انجام‌شده نشان می‌دهد که پودر و روغن سیاه‌دانه می‌تواند یکی از شاخص‌های التهابی در بیماریهای قلبی را در افرادی که اضافه وزن دارند، کم‌تر کند. جدا از آن، این گیاه روی فشار خون و سطح چربی‌ای که در خون وجود دارد، تأثیر مثبتی می‌گذارد.
این نتایج در نهایت می‌تواند میزان خطر ابتلا به بیماریهای قلبی را کم‌تر کند. در نتیجه، اگر مثل ۸۰ درصد ایرانی‌ها، اعضای خانواده‌تان با مشکلات قلبی دست‌وپنجه نرم می‌کنند یا بیماریهای قلبی و فشار خون در خانواده‌تان ارثی است، پیشنهاد می‌کنیم که به سیاه‌دانه روی آورید.
2) کاهش سطح قند خون
همان‌طور که می‌دانید، یا شاید هم نمی‌دانید، دیابت نوع ۲ وضعیتی است که در آن بدن نمی‌تواند به اندازه کافی، هورمونی به نام انسولین تولید کند؛ هورمونی که توسط پانکراس ایجاد شده تا سطح قند خون در بدن را کاهش دهد.
زمانی که این هورمون تولید نمی‌شود، سطح قند خون بدن افزایش پیدا می‌کند و خطر بیماریهای قلبی، چشم و کلیه‌ها بیشتر می‌شود. Pubmed می‌گوید که سیاه‌دانه می‌تواند در افراد مبتلا به دیابت نوع 2 عملکرد انسولین را بیشتر کند و با به تأخیر انداختن فرایند جذب قند، به کنترل سطح قند خون در بدن بپردازد.
3) آنتی اکسیدان بالا
سیاه دانه سرشار از آنتی اکسیدان‌هایی مانند تیموکینون است که به محافظت از بدن در برابر استرس اکسیداتیو و آسیب‌های سلولی ناشی از رادیکال‌های آزاد کمک می کند. این آنتی اکسیدان‌ها ممکن است در کاهش خطر بیماریهای مزمن مثل سرطان و حمایت از سلامت کلی نقش داشته باشند.
4) اثرات ضد التهابی
سیاه دانه حاوی ترکیباتی است ( مثل تیموکینون) که خواص ضد التهابی دارد. این خواص ممکن است به کاهش دردهای ناشی از بیماریهای التهابی مثل روماتیسم و آرتریت کمک کند. افراد برای کاهش‌های درد اینچنینی بیشتر از روغن سیاه دانه استفاده می‌کنند.
5) حمایت از سلامت گوارش
محتوای فیبری بالای سیاه دانه ممکن است با حمایت از میکروبیوتای سالم روده به سلامت دستگاه گوارش کمک می‌کند. به همین دلیل در طب سنتی از سیاه دانه برای مشکلات گوارشی مثل زخم معده، اسهال، نفخ و یبوست استفاده می‌شود.
6) بهبود سلامت پوست
روغن سیاه دانه ممکن است برای رفع علائم بیماریهای پوستی مانند اگزما، آکنه یا پسوریازیس مفید باشد. همچنین این روغن موها را آبرسانی، پوست را نرم و به عنوان یک مرطوب کننده عالی عمل می‌کند. اگرچه برای تائید تاثیر روغن سیاه دانه بر روی پوست و مو، باز هم تحقیقات بیشتری لازم است.
7) کمک به مشکلات تنفسی
Webmd می‌گوید مصرف خوراکی سیاه دانه همراه با داروهای آسم می‌تواند سرفه، خس‌خس سینه و عملکرد ریه را در برخی از افراد مبتلا به آسم بهبود بخشد. اما اگر بیماری تنفسی دارید، حتما با مشورت پزشک سیاه دانه مصرف کنید و داروهایتان را به هیچ عنوان کنار نگذارید.
دمنوش سیاه دانه و نحوه استفاده از آن
دمنوش سیاه دانه، مشتق شده از گیاه سیاه دانه، است و طیف وسیعی از مزایا را برای سلامتی شما ارائه می‌کند. این دمنوش معطر و خوش طعم به دلیل خواص آنتی اکسیدانی و ضد التهابی معروف است.
برای تهیه دمنوش سیاه دانه، ابتدا آب را جوشانده و سیاه دانه را در یک صافی به آن اضافه کنید. قبل از صاف کردن، اجازه دهید چند دقیقه دم بکشد. دمنوش را می‌توانید به صورت ساده یا با کمی عسل و لیمو میل کنید. به این نکته توجه کنید: دمنوش سیاه دانه به طور کلی بی‌خطر است، اما توصیه می شود قبل از گنجاندن آن در برنامه غذایی روزانه خود از یک پزشک یا متخصص تغذیه مشورت بگیرید. به خصوص اگر شرایط جسمی خاصی دارید یا دارو مصرف می‌کنید.
عوارض جانبی مصرف سیاه دانه چیست؟
حالا علاوه بر خواص سیاه دانه برای لاغری باید بدانید که تحقیقات زیادی در زمینه راستی‌آزمایی میزان مصرفِ سیاه‌دانه انجام شده و نتایج آن، نشان می‌دهد که مصرف سیاه‌دانه به طور متعادل عوارض جانبی خاصی ندارد. با این حال، عوارض زیر به عنوان مصرف نامتعادل سیاه دانه گزارش شده است.
1) سمی بودن
روغن سیاه دانه حاوی عنصری به نام ملانتین است که ممکن است در مقادیر بالا برای بدن سمی باشد در نتیجه در مصرف سیاه دانه برای لاغری یا هر منظور دیگری زیاده‌روی نکنید.
2) واکنش‌های آلرژیک
استفاده مستقیم از روغن سیاه دانه روی پوست ممکن است باعث ایجاد بثورات پوستی شود. حتی بعضی از افراد هستند که با خوردن روغن سیاه دانه تاول می‌زنند، در نتیجه به محض دیدن این واکنش‌ها مصرف را قطع و پزشک مراجعه کنید.
3) خطر خونریزی
روغن سیاه دانه به طور بالقوه لخته شدن خون را کند می‌کند و خطر خونریزی را افزایش می‌دهد. در نتیجه، افراد مبتلا به اختلالات خونریزی یا کسانی که داروهایی مصرف می‌کنند که بر لخته شدن خون تأثیر می‌گذارد، باید از روغن سیاه دانه اجتناب کنند. علاوه بر این، توصیه می شود حداقل دو هفته قبل از جراحی از روغن سیاه دانه را قطع کنید.
4) افزایش سطح آهن
روغن سیاه دانه می‌تواند میزان جذب آهن بدن را افزایش دهد. اگر از مکمل آهن نیز استفاده می‌کنید، ممکن است در نتیجه مصرف بیش از حد سیاه دانه ، عوارض نامطلوبی را تجربه کنید.
5) خواب آلودگی
ممکن است هنگام استفاده از روغن سیاه دانه کمی خواب آلودگی داشته باشید. اگر از داروهای آرام‌بخش استفاده می‌کنید که باعث خواب آلودگی یا کند شدن تنفس شما می‌شود، در مصرف سیاه دانه احتیاط کنید.
6) تداخل با داروهای دیابت
سیاه دانه می‌تواند باعث کاهش سطح قند خون شود. اگر در حال حاضر از داروهای دیابت برای کنترل سطح قند خون خود استفاده می نید، حتما زیر نظر پزشک از سیاه‌دانه کمک بگیرید.
7) تداخل با داروهای ادرارآور
برخی از افراد برای حذف نمک و آب اضافی از بدن خود از داروهای ادرارآور استفاده می‌کنند (که به عنوان قرص های آب نیز شناخته می شوند. سیاه دانه و این داروها می‌توانند سطح پتاسیم شما را کاهش دهند. اگر سطح پتاسیم شما خیلی کم شود، ممکن است ضعف عضلانی، خستگی یا حتی ریتم غیر طبیعی قلب را تجربه کنید.
سخن پایانی
در نهایت می‌توانیم بگوییم که مصرف سیاه‌دانه می‌تواند مزایای بسیار زیادی را برای قلب، گوارش و بیماریهای دیابتی به‌همراه داشته باشد. بله، شایعات درباره تأثیر سیاه‌دانه برای لاغری، درست است؛ اما این‌گونه نیست که با خوردن آن بتوانید به‌طور مستمر، وزن کم کنید. داشتن یک رژیم غذایی خوب در کنار یک برنامه ورزشی، تأثیر اصلی سیاه‌دانه را روی لاغری‌تان به همراه دارد.
نکته 1: این مطلب برای آگاهی شما عزیزان تهیه شده و لیمومی هیچگونه مسئولیتی در قبال آن ندارد.
نکته 2: اگر در حال اجرای رژیم لیمومی هستید، باید طبق برنامه‌تان عمل کنید تا بهترین نتیجه را بگیرید. متخصصان لیمومی تمام توصیه‌های لازم را در برنامه غذایی‌تان لحاظ کرده‌اند.
منبع:
بدون نظر! اولین نفر باشید