رژیم شوک چیست؟ آیا ارزش دارد این رژیم را بگیریم؟

به شما حق می‌دهیم اگر اضافه وزن داشته‌باشید و دلتان بخواهد هرکاری کنید که در مدت‌زمان کم چندکیلو کاهش وزن پیدا کنید. مثل استفاده از رژیم شوک که احتمالا اسم آن را شنیده‌اید. اما آیا گرفتن این شکل از رژیم واقعا ارزشش را دارد؟

ما در این مطلب مجله سلامتی لیمومی قرار است راجع به رژیم‌های شوک و زیر‌وبم آن توضیح دهیم. همراهمان باشید.

رژیم شوک چیست؟

رژیم‌های شوک، رژیم‌های شدید و کوتاه‌مدتی هستند که هدف آنها کمک به کاهش وزن قابل توجه در مدت زمان کوتاه است. این رژیم‌ها اغلب شامل محدودیت شدید کالری، روزه‌داری یا حذف گروه‌های غذایی خاص می‌شود. هدف اصلی این رژیم‌ها دریافت کم کالری مورد نیاز بدن است که باعث کاهش وزن می‌شود. گاهی اوقات به این رژیم، رژیم کراش هم می‌گویند.

احتمالا اگر به دنبال گرفتن این شکل از رژیم غذایی بوده‌اید، عنوان‌هایی مثل رژیم شوک 30 روزه، رژیم شوک 90 روزه، 14 روزه یا 7 روزه را شنیده‌اید. همه این رژیم‌ها از یک اصل پیروی می‌کنند: شما حق ندارید به غیر از ماده یا مواد غذایی محدود تعیین شده، ماده غذایی دیگری مصرف کنید.

تاریخچه رژیم شوک

تاریخچه این شکل از رژیم لاغری به اوایل قرن بیستم برمی‌گردد، زمانی که مردم شروع به آزمایش روش‌های مختلف برای کاهش وزن سریع کردند. در آن زمان رژیم‌های غذایی متعددی پدیدار شد که هر کدام ادعا می‌کردند وزن افراد را به سرعت کاهش می‌دهند. مثل رژیم غذایی سوپ کلم، رژیم غذای کودک، رژیم گریپ فروت و غیره.

در آن زمان رژیم گریپ فروت به عنوان راه حل سریع کاهش وزن محبوبیت پیدا کرد. این رژیم شامل مصرف گریپ فروت یا آب گریپ فروت در هر وعده غذایی بود، زیرا اعتقاد بر این بود که آنزیم‌های این میوه به سوزاندن چربی کمک می‌کند.

کمی جلوتر یعنی در دهه 1970، رژیم اتکینز محبوبیت پیدا کرد. این رژیم غذایی وعده‌های کم‌کربوهیدرات، با پروتئین بالا و پرچرب را ترویج کرد. رژیم اتکینز منجر به کاهش وزن می‌شد، اما متخصصان اعتقاد داشتند که  میزان استفاده چربی اشباع‌شده در این رژیم روی سلامت افراد تاثیر منفی می‌گذارد.

درک منطق پشت رژیم‌های شوک

برای درک بهتر اثرات رژیم‌های شوک بر بدن، فهمیدن منطق آن از نظر علمی ضروری است. در ادامه بیشتر توضیح می‌دهیم.

هنگامی که بدن کاهش ناگهانی و شدید کالری دریافتی را تجربه می‌کند، با تجزیه گلیکوژن ذخیره شده برای تامین انرژی پاسخ می‌دهد. در این فرآیند آب بدن آزاد می‌شود که کاهش وزن سریع را به همراه دارد. با این حال، این کاهش وزن اولیه در درجه اول وزن آب است و نه کاهش چربی.

 بدن حتی تحت محدودیت دریافت کالری هم به کار خود ادامه می دهد، در نتیجه شروع به تجزیه بافت عضلانی برای تامین انرژی می‌کند و عضلاتش را کم‌کم از دست می‌هد. بنابراین کاهش وزن، در نتیجه از دست رفتن بافت عضلانی اتفاق می‌افتد.

فواید رژیم شوک چیست؟

افرادی که این رژیم را پیشنهاد می‌کنند، موارد زیر را به عنوان فواید آن قبول دارند.

1)     کاهش وزن سریع

رژیم‌های شوک به دلیل کمبود دریافت کالری قابل توجهی که ایجاد می‌کنند، می‌توانند منجر به کاهش وزن سریع شوند. این ویژگی برای افرادی که تنها چند‌کیلو اضافه وزن دارند و می‌خواهند نتایج فوری ببینند، ممکن است انگیزه بخش باشد.

2)     استمرار و تعهد کوتاه‌مدت

 از آنجایی که این رژیم‌های شوک برای استفاده کوتاه‌مدت طراحی شده‌اند، ممکن است برای افرادی که نمی‌توانند برنامه رژیم‌های طولانی‌مدت را تحمل کنند و آمادگی تغییر سبک زندگی طولانی‌مدت را ندارند، جذاب باشند.

3)     سم زدایی

 برخی از رژیم‌های شوک ادعا می‌کنند که با مصرف یک ماده غذایی خاص (مثلا انگور) در مدت 2 هفته به حذف سموم و ارتقای سلامت کلی بدن کمک می‌کنند. باید توجه کنید که جدای از تجربه شخصی افراد، شواهد علمی بسیار محدودی برای اثبات این شکل از ادعاها وجود دارد.

مضرات رژیم شوک چیست؟

اگر می‌خواهید به هر دلیلی از این سبک رژیم پیروی کنید، باید نسبت به مضرات آن هم آگاه باشید. موارد زیر نکات منفی رژیم شوک را یادآوری می‌کنند که در منابع مختلف از جمله fitnessdergisi آمده است:

1)     ناپایداری

هر شکلی از رژیم‌های شوک در درازمدت پایدار نیست، زیرا محدودیت‌های شدیدی را برای افراد قائل می‌شود که پایبند بودن به آن‌ها دشوار است. علاوه بر این پس از قطع این رژیم و برگشت به الگوی غذایی قبلی، وزن از‌دست‌رفته به احتمال خیلی زیاد دوباره بازمی‌گردد.

2)     کمبود مواد مغذی

با حذف برخی از گروه‌های غذایی یا کاهش شدید کالری دریافتی، رژیم‌ شوک می‌تواند منجر به کمبود مواد مغذی در بدن شود و اثرات منفی بر سلامت فرد داشته باشد. به عنوان مثال، رژیم‌هایی که کربوهیدرات کمی دارند، می‌توانند منجر به کمبود مواد مغذی ضروری مانند قند، فیبر، ویتامین‌ها و مواد معدنی‌ای شوند که انرژی بدن را تامین می‌کنند.

3)     متابولیسم آهسته

محدودیت شدید دریافت کالری می‌تواند باعث شود که بدن به حالت گرسنگی درآید و به طور خودکار سوخت‌وسازش را برای حفظ انرژی کم کند. به همین دلیل است که بعد از اتمام رژیم‌های شوک امکان برگشت وزن بالا می‌رود.

مقاله پیشنهادی: 10 راه برای افزایش متابولیسم بدن

4)     تأثیر منفی بر سلامت روان

مغز هرکاری می‌کند که از بدن محافظت کند و زمانی که انرژی‌ای که باید به مغز نرسد، نمی‌تواند وظیفه خود را به‌درستی انجام دهد. رژیم‌های شوک معمولا انرژی کافی را به مغز نمی‌رسانند و همین موضوع روی احساس محرومیت، تحریک‌پذیری و نوسانات خلقی تاثیر می‌گذارد و سلامت روان فرد را تحت تاثیر قرار می‌هد.

5)     از‌دست‌دادن عضله

کاهش وزن سریع می‌تواند منجر به از دست دادن عضله شود، زیرا بدن اگر انرژی مورد نیازش را دریافت نکند، بافت عضلانی را برای انرژی تجزیه می‌کند. با این اوصاف، گاهی اوقات رژیم‌های شوک باعث کاهش قدرت و تناسب اندام به دلیل تحلیل رفتن عضلات می‌شوند.

6)     اثرات منفی بر سیستم گوارش

 رژیم‌های شوک می‌توانند به دلیل تغییر ناگهانی در الگوی مصرف غذا و کمبود مواد مغذی ضروری، سیستم گوارش بدن را دچار شوک کنند و مشکلات گوارشی مثل رفلاکس معده یا یبوست و اسهال ایجاد کنند.

7)     به هم ریختن تعادل هورمونی

رژیم‌های شوک می‌توانند تعادل هورمون‌های مسئول تنظیم گرسنگی و سیری مانند گرلین و لپتین را مختل کنند. این عدم تعادل هورمونی می‌تواند منجر به افزایش گرسنگی و ولع غذا شود، پیروی از رژیم غذایی را دشوار کند و احتمال بازگشت وزن را پس از قطع رژیم افزایش دهد.

جنبه‌های روانی و اجتماعی رژیم شوک

رژیم‌های شوک می‌توانند تاثیر قابل توجهی بر سلامت روانی و اجتماعی فرد داشته باشند. کاهش وزن سریع منجر به احساس محرومیت، تحریک‌پذیری و نوسانات خلقی می‌شود.

همچنین این شکل از رژیم‌ها به الگوهای غذایی نامنظم و رابطه ناسالم با غذا کمک می‌کنند، جوری که فرد با خوردن غذا احساس گناه می‌کند یا اینکه روی مصرف ماده‌های غذایی مختلف وسواس پیدا می‌کند.

از نظر اجتماعی، افرادی که از رژیم های شوک پیروی می‌کنند، ممکن است انزوا را تجربه کنند، مثلا از رویدادهای اجتماعی‌ای که در آن‌ها غذا سرو می‌شود دوری می‌کنند یا احساس می‌کنند که دیگران آن‌ها را به دلیل انتخاب‌های غذایی وسواس‌گونه مورد قضاوت قرار می‌دهند.

رعایت این شکل از الگوی رژیم لاغری می‌تواند منجر به احساس تنهایی و تأثیر منفی بر کیفیت کلی زندگی فرد شود.

سخن پایانی

در حالی که رژیم شوک ممکن است نتایج کاهش وزن سریع را ارائه دهد، اما  یک رویکرد پایدار یا سالم برای مدیریت طولانی مدت وزن نیست. در عوض، اتخاذ یک رژیم غذایی متعادل و گنجاندن فعالیت بدنی منظم در سبک زندگی، می تواند منجر به کاهش وزن پایدار و بهبود سلامت روحی و جسمی شود.

قبل از شروع هر برنامه کاهش وزن برای اطمینان از ایمن بودن و مناسب بودن آن با نیازهای فردی، ضروری است که با متخصص تغذیه مشورت کنید. متخصصان ما اینجا در لیمومی منتظرتان هستند تا بهترین رژیم مناسب با شرایط جسمیتان را به شما پیشنهاد دهند. لازم نیست برای کاهش وزن انقدر به خودتان سخت بگیرید.

نکته 1: این مطلب برای آگاهی شما عزیزان تهیه شده و لیمومی هیچگونه مسئولیتی در قبال آن ندارد.

نکته 2: اگر در حال اجرای رژیم لیمومی هستید، باید طبق برنامه‌تان عمل کنید تا بهترین نتیجه را بگیرید. متخصصان لیمومی تمام توصیه‌های لازم را در برنامه‌ غذایی‌تان لحاظ کرده‌اند.

منابع:

SHEmazing!

Fitnessdergisi

Diyetz

NetDoctor