۱۵ علائم بیماری ام اس در زنان که باید بشناسید

بیماری ام اس در زنان؛ چه می‌دانیم؟

طبق مطالعه‌ای که انجمن ملی مولتیپل اسکلروزیس (NMSS) انجام داده، زنان سه برابر بیش‌تر از مردان به ام‌اس مبتلا می‌شوند. این بیماری تأثیر مشابهی بین زنان و مردان دارند اما هیچ‌گونه نمی‌توان درباره علائم بروز و نوع پیشرفت این بیماری اطلاعاتی به‌دست آورد چون ام‌اس بدون الگویی خاص به میلین که نوعی بافت در سیستم ایمنی است، حمله می‌کند. 

بدون داشتن میلین کافی، انتقال و دریافت سیگنال‌های عصبی در بدن دشوار می‌شود و همین موضوع می‌تواند شدت این بیماری را افزایش دهد. به‌نظر می‌رسد که تفاوت‌های هورمونی بین زن و مرد و نوسانات در طول قاعدگی، بارداری و یائسگی از جمله عوامل مهمی است که علائم متفاوتی را بین زنان و مردان به‌وجود می‌آورد و احتمال ابتلا به این بیماری را بیش‌تر می‌کند.  

برخی از دانشمندان بر این باورند که کروموزم‌های X نقش مهمی روی عملکرد سیستم خود ایمنی بدن دارند و داشتن ژن‌هایی با کروموزوم X بیش‌تر در زنان، باعث می‌شود که حساسیت به ام‌اس در آن‌ها بیش‌تر شود اما این نظریه همچنان در دست بررسی است و نمی‌توان صحت آن را به‌طور کامل تأیید کرد. 

جدا از این، نظریه دیگری هم در این‌باره مطرح شده که بیان می‌کند هورمون‌های جنسی با سیستم ایمنی رابطه مستقیم دارند و از آن‌جایی که سطح استروژن، پروژسترون، پرولاکتین و تستوسترون در زنان و مردان متفاوت است و نوسانات این هورمون‌ها در زنان بیش‌تر می‌شود، احتمال ابتلا به ام‌اس هم افزایش می‌یابد.

۱۵ تا از مهم‌ترین علائم بیماری ام اس در زنان

علائم ام‌اس در زنان و مردان مشابه است، اما عواملی مثل تغییرات هورمونی، می‌تواند نحوه بروز علائم را دست‌خوش تغییراتی کند و روی سلامت جنسی و عملکرد مثانه در زنان تأثیر بگذارد. از آن‌جایی که این بیماری روند درمانی مشخصی ندارد و پیش‌گیری و بهبود آن نیازمند تشخیص سریع‌اش است، شناخته علائم بیماری اهمیت بسیار زیادی پیدا می‌کند. 

در ادامه به برخی از مهم‌ترین علائم ام اس در زنان اشاره می‌کنیم: 

قاعدگی 

با وجود این‌که تحقیقات بیش‌تری باید انجام شود، اما داده‌های به‌دست آمده از NMSS نشان می‌دهد که زنانی که به ام‌اس مبتلا هستند، درد بیش‌تری در طول دوران قاعدگی دارند. این بیماری حتی می‌تواند روی قاعدگی منظم شما هم تأثیر بگذارد. 

						
بیشتر بخوانید: 
کدام رژیم‌ها باعث پریودی نامنظم می‌شود؟
								

یک مطالعه منتشر شده در PubMed در سال ۲۰۱۸ نشان داد که احتمال بروز قاعدگی نامنظم در افرادی که به ام‌اس مبتلا هستند، در مقایسه با افرادی که با این بیماری دست‌وپنجه نرم نمی‌کنند، از ۲۱ درصد به ۴۰ درصد افزایش پیدا کرده است. 

بارداری 

در دوران بارداری، احتمال بروز علائم این بیماری بسیار کم‌تر می‌شود اما فشارهای فیزیکی این دوران به‌خودی خود می‌تواند علائم بیماری ام اس در زنان را تشدید کند. اگر در دوران بارداری هستید، علائم زیر می‌تواند با ام‌اس مرتبط باشد: 

• خستگی 
• مشکلات در راه رفتن 
• مشکلات مثانه و روده 

تحقیقاتی با عنوان Pregnancy and Multiple Sclerosis نشان می‌دهد که حدود ۱۰ درصد از زنان مبتلا به ام‌اس ممکن است با مشکلات بارداری هم مواجه شوند اما با استفاده از تکنیک‌های کمک باروری مثل لقاح آزمایشگاهی می‌توان این مشکل را تا ۳۹ درصد رفع کرد.  

یائسگی

هنوز شواهد دقیقی دراین‌باره که آیا یائسگی احتمال ابتلا به ام‌اس را بیش‌تر و علائم‌اش را تشدید می‌کند، وجود ندارد. سایت MS Trust بریتانیا اما با بررسی سه مطالعه که یکی از آن‌ها به سال ۱۹۹۲ بازمی‌گردد، مدعی شده که یائسگی در زنان می‌تواند احتمال بروز ام‌اس را افزایش دهد. 

این سه مطالعه عنوان می‌کند که میزان ناتوانی سیستم ایمنی زنان در دوران بعد از یائسگی بیش‌تر می‌شود و نوع اولیه‌ای از ام‌اس با نام ام‌اس عود کننده (RRMS) بعد از دوران یائسگی به ام‌اس پیش‌رونده تبدیل می‌شود؛ نوعی شدید‌تر از این بیماری که علائم‌اش به‌شکل پیوسته بدتر می‌شود و افراد زمان کم‌تری را در بهبودی سپری می‌کنند. 

مشکلات بینایی

برای خیلی‌ها، مشکلات در بینایی و دیدن یکی از اولین علائم بیماری ام اس شناخته می‌شود. سه مشکل اصلی بینایی که به‌عنوان علائم بیماری ام اس در زنان هم شناخته می‌شود، عبارت‌اند از: 

• نوریت بینایی که می‌تواند باعث درد در چشم شود.
• دوبینی که چشم‌ها در آن به‌خوبی تاراز نمی‌شوند.
• نیستاگموس که حرکات غیر ارادی‌ای را در چشم به‌وجود می‌آورد. 

سایر علائمی که می تواند روی چشمِ افراد مبتلا به ام‌اس، تأثیر بگذارد، عبارت‌اند از: 

• تاری دید 
• حرکات دردناکِ چشم 
• کوری یک چشم 
• ایجاد نقطه‌ای تاریک در میدان دید 

این را هم باید ذکر کنیم که این مشکلات، با وجود این‌که ممکن است ترسناک به‌نظر برسند، اما اکثراً بدون درمان برطرف می‌شوند یا این‌که روش‌های درمانی بسیار خوبی برای بهبود آن‌ها وجود دارد. 

بی‌حسی

بی‌حسی در صورت، بدن، بازوها و پا یکی دیگر از شایع‌ترین علائم ms است که سطح‌بندی‌های مختلفی دارد و می‌تواند فعالیت‌های روزمره مثل نگه داشتن اشیاء و حتی راه رفتن را دچار اختلال کند. یک مطالعه منتشر شده در PubMed عنوان کرده که حدود ۸۰ درصد از افرادی که به‌ ام‌اس مبتلا هستند، بی‌حسی و سوزن سوزن شدن را در بخش‌های مختلفی از بدن‌شان تجربه می‌کنند. 

خستگی

عموماً یکی از مهم‌ترین علائم ام‌اس که افراد به‌خاطر آن به دکتر مراجعه می‌کنند، خستگی بیش از اندازه است. گاهی اوقات، این خستگی می‌تواند از علائم دیگر این بیماری هم نشأت بگیرد. مثلا اختلالات عملکرد در مثانه که یکی از علائم ms است، باعث خواب ناکافی می‌شود چون افراد مجبورند مدام به دست‌شویی بروند.

نوع دیگری از خستگی هم وجود دارد که مختص این بیماری است و ما به آن سستی (Lassitude) می‌گوییم. اگر فرد خستگی‌اش را با شرایط زیر توضیح دهد، احتمالاً دچارِ سستی شده است: 

• روزانه رخ می‌دهد.
• با گذشت زمان بدتر می‌شود.
• صبح‌ها حتی بعد از یک خواب خوب هم اتفاق میفتد. 
• با گرما و رطوبت تشدید می‌یابد. 
• باعث اختلال در فعالیت‌های روزانه می‌شود. 
• ارتباطی با اختلالات جسمی یا حتی خستگی ناشی از افسردگی هم ندارد. 

درد

یک مطالعه با عنوان Relapsing and progressive MS  نشان می‌دهد که زنان بیش‌تر از مردان، دردِ ناشی از ام‌اس را تجربه می‌کنند. در ادامه به برخی از دردهای بالینی و حادی که بر اثر این بیماری بروز پیدا می‌کند، اشاره می‌کنیم: 

• درد شدید در صورت که ممکن است با دندان درد اشتباه بگیریم. 
• لرمیت که به‌عنوان یک حس کوتاه شبیه شوک الکتریکی رخ می‌دهد و از پشت سر تا پایین گردن و ستون فقرات را درگیر می‌کند. 
• سوزش و سوزن‌سوزن شدن پا و بازو 
• سفتی عضلات، گرفتگی و اسپاسم

افسردگی 

همه ما با افسردگی در بازه‌ای از زندگی‌مان مواجه می‌شویم و دست‌وپنجه نرم می‌کنیم. با این حال، منظور ما از افسردگی در این‌جا، افسردگی بالینی است که به‌عنوان یکی از علائم شایع این بیماری شناخته می‌شود و تجربه آن حداقل ۲ هفته طول می‌کشد. بخی از علائم این نوع از افسردگی عبارت است از: 

						
بیشتر بخوانید: 
علائم افسردگی در زنان| چگونه هیولای افسردگی را از خود دور کنیم؟
								

• از دست دادن علاقه به فعالیت‌های روزمره 
• افزایش یا کاهش اشتها 
• احساس غم و اندوه زیاد 
• تحریک‌پذیری
• بی‌خوابی یا خواب زیاد
• احساس گناه و بی‌ارزشی 
• مشکل در فکر کردن یا تمرکز 
• تغییرات رفتاری 
• خستگی 
• فکر کردن به مرگ و حتی خودکشی

مشکل در راه رفتن

افراد مبتلا به ام‌اس به دلیل عوامل متعددی ممکن است در راه رفتن مشکل داشته باشند. اگر با علائم زیر مواجه شده‌اید، پیشنهاد می‌کنیم به پزشک مراجعه کنید: 

• اسپاسم عضلانی 
• بی‌حسی یا مشکلات حسی در باسن، ساق و مچ پا 
• خستگی 
• ضعف عضلانی 
• از دست دادن تعادل 

سخن پایانی

ام‌اس از آن دست بیماری‌های خودایمنی است که به‌شکل تکه‌تکه‌ای روی بخش‌های مختلف بدن و زندگی‌مان در طول زمان تأثیر می‌گذارد و علائمی فیزیکی،‌ شناختی و عاطفی را به‌همراه دارد. با وجود این‌که این علائم در زنان بیش‌تر از مردان است، اما روش‌های درمانی یکسانی را شامل می‌شود.

عموم این تفاوت علائم به تغییرات هورمونی و تفاوت ویژگی‌های فیزیکی‌ برمی‌گردد که بین مردان و زنان وجود دارد و می‌تواند روی تشدید علائم نقش داشته باشد. 

در حال حاضر هیچ درمانی برای این بیماری وجود ندارد؛ اما با داروها و روش‌های درمانی مکمل، می‌توان علائم آن را تا جای ممکن مدیریت و از پیشرفت این بیماری، جلوگیری کرد. اگر با هر کدام از این علائم مواجه شدید، پیشنهاد می‌کنیم به پزشک مراجعه کنید تا مورد آزمایش قرار بگیرید و بتوانید در سریع‌ترین زمان ممکن، احتمال ابتلا به این بیماری را بررسی کنید و از روش‌های درمانی و رژیم‌های غذایی مرتبط با این بیماری ms پیروی کنید. 

هشدار! این مطلب صرفا جنبه آموزشی دارد و لیمومی هیچگونه مسئولیتی در قبال آن نمی‌پذیرد. برای استفاده و اجرای آن، لازم است با پزشک یا متخصص مربوطه مشورت کنید.

منابع:

Medical News Today

Pacific Neuroscience Institute

National MS Society