بیوتین چیست؟
بیوتین یا ویتامین B۷ یکی از انواع ویتامین‌های گروه ب است که در دسته ویتامین‌های محلول در آب قرار می‌گیرد. این ویتامین در فرایندهای متابولیکی گوناگون مانند: تبدیل غذا به انرژی، سنتز چربی‌ها، کربوهیدرات‌ها و پروتئین‌ها نقش اساسی دارد.
بیوتین به طور طبیعی در بسیاری از غذاها مانند: تخم‌مرغ و غلات کامل یافت می‌شود، اما ممکن است که برخی افراد برای تأمین این ویتامین نیاز به مصرف مکمل یا آمپول بیوتین داشته باشند.
خواص بیوتین چیست؟
به‌طورکلی بیوتین همان ویتامین B۷ یا ویتامین H است که خواص متعددی برای سلامتی دارد. یکی از اصلی‌ترین فواید بیوتین تنظیم متابولیسم بدن و حفظ زیبایی فرد است که عموماً از طریق صرف قرص یا مکمل بیوتین این خاصیت‌ها در بدن نمود پیدا می‌کنند. در ادامه به ۸ فایده قرص بیوتین خواهیم پرداخت:
1. تقویت موها و کاهش ریزش مو
یکی از معروف‌ترین فواید بیوتین برای مو که افراد را مجاب می‌کند تا از قرص یا آمپول بیوتین استفاده کنند: بالا بردن سرعت رشد و تقویت مو، جلوگیری از ریزش مو و حفظ استحکام و ایجاد درخشندگی در موها است.
2. تقویت ناخن‌ها
یکی از فواید بیوتین برای ناخن‌ها کاهش احتمال شکستگی آن‌ها، افزایش سرعت رشد و داشتن ناخن‌ها سالم‌تر است.
3. سلامت پوست
از دیگر خواص بیوتین برای مو و پوست؛ کاهش خشکی و تحریک پوست، بهبود ظاهر پوست و کمک به درمان مشکلاتی مانند: درماتیت و کاهش علائم پیری زودرس خواهد بود.
4. افزایش انرژی و تنظیم متابولیسم
بیوتین در تنظیم فرایند متابولیسمی و تجزیه کربوهیدرات‌ها، پروتئین‌ها و چربی‌ها نقش اساسی دارد و به تولید انرژی در بدن کمک می‌کند.
5. سلامت سیستم عصبی
بیوتین به بهبود عملکرد مغز و سیستم عصبی کمک کرده و موجب تقویت حافظه و افزایش تمرکز می‌شود.
6. تنظیم قند خون
از دیگر فواید قرص بیوتین تنظیم قند خون است. بااین‌حال مصرف مکمل یا تزریق آمپول بیوتین تأثیر زیادی در کنترل نوسانات قند خون و عوارض بیماری دیابت دارد.
7. حمایت از دوران بارداری
بیوتین برای رشد جنین حیاتی است و مصرف آن با تشخیص پزشک به مادران باردار توصیه می‌شود. دقت داشته باشید که در این دوران بدون مشورت پزشک از مکمل یا آمپول بیوتین استفاده نکنید.
8. تقویت سیستم ایمنی
بیوتین می‌تواند با حمایت از عملکرد آنزیم‌ها و متابولیسم بدن، سیستم ایمنی را تقویت کند.
اگرچه بیوتین خواص زیادی دارد، اما باید طبق نیاز بدن مصرف شود. مشورت با پزشک برای تعیین دوز مناسب ضروری است.
مضرات بیوتین چیست؟
به‌طورکلی مصرف قرص بیوتین یا تزریق آمپول بیوتین ایمن است و به‌ندرت عوارض جانبی جدی ایجاد می‌کند. این ویتامین محلول در آب است، بنابراین مقادیر اضافی آن معمولاً از طریق ادرار دفع می‌شود. بااین‌حال، مصرف بی‌رویه، روش نادرست و بهره‌گیری از دوز نامناسب ممکن است برخی مشکلات را به وجود آورد که در ادامه به عوارض احتمالی مضرات بیوتین اشاره خواهیم کرد:
1. تداخل در نتایج آزمایش‌های پزشکی
مصرف زیاد بیوتین ممکن است باعث ایجاد اختلال در نتایج برخی آزمایش‌های خون یا هورمونی شود، مانند: آزمایش‌های مربوط به هورمون تیروئید و آزمایش‌های قلبی همچون: تروپونین. این موضوع ممکن است منجر به تشخیص نادرست شود.
2. بروز واکنشهای آلرژیک
هر چند که بروز حساسیت و مشکلات آلرژیک بسیار نادر هستند؛ اما در برخی افراد عوارض بیوتین همراه با علائم حساسیت همچون: خارش، کهیر و التهاب پوست است.
رژیم‌های مخصوص کاهش و افزایش وزن لیمومی
بدون استپ وزنی
بدون گرسنگی
هماهنگ با داروهای مصرفی
متناسب با مزاج
مناسب محل کار
غذاهای ساده و در دسترس
3. ایجاد مشکلات پوستی
درست است که خواص بیوتین برای مو و پوست بسیار زیاد است اما مصرف دوزهای بالای بیوتین می‌تواند در برخی افراد باعث تحریک پوست و ایجاد آکنه شود، به‌ویژه در افرادی که پوست چرب دارند.
4. تشدید مشکلات گوارشی
اگر در مصرف و روش استفاده از مکمل بیوتین دچار اشتباه شوید، احتمال تشدید مشکلات گوارشی را افزایش می‌دهد. بنابراین اگر در زمان مصرف بیوتین با مشکلاتی مانند: حالت تهوع، درد معده و اسهال مواجه شدید، پزشک خود را در جریان بگذارید.
5. تداخل با داروها
در زمان بهره‌گیری از خواص قرص بیوتین توجه داشته باشید که به طور هم‌زمان از داروهای ضد صرع، برخی آنتی‌بیوتیک‌ها و داروهای هورمونی استفاده نکنید. چراکه بیوتین با این داروها و عملکردشان در تداخل است.
6. اختلال در تعادل ویتامین‌ها
محققان بر این باورند که مصرف بیش از حد بیوتین می‌تواند باعث کاهش سطح دیگر ویتامین‌های گروه B مانند ویتامین B۵ در بدن شود.
چگونه از عوارض بیوتین جلوگیری کنیم؟
بیوتین در دوزهای معمول و تحت نظارت پزشک کاملاً ایمن است اما مصرف بی‌رویه یا بدون نیاز واقعی می‌تواند مشکلاتی ایجاد کند. اگر به دنبال کاهش عوارض بیوتین هستید، مصرف متعادل و آگاهانه این ویتامین بهترین راهکار برای بهره‌مندی از فواید قرص بیوتین است.
نکات زیر یک راهنمای مناسب برای پیشگیری از عوارض قرص یا آمپول بیوتین است:
طبق نظر پزشک قرص بیوتین را مصرف کنید و از دوز توصیه‌شده که عموماً بین ۳۰ تا ۱۰۰ میکروگرم در روز است، تجاوز نکنید.
اگر به هنگام مصرف قرص بیوتین با علائمی مانند: ناراحتی گوارشی یا واکنشهای پوستی مواجه شدید، مصرف را متوقف کرده و به پزشک مراجعه کنید.
قبل از مصرف مکمل بیوتین حتماً با پزشک مشورت کنید.
چه افرادی مجاز به مصرف بیوتین هستند؟
اگر علائم کمبود ویتامین B۷ یا بیوتین را در خود مشاهده می‌کنید با مشورت پزشک، انجام معاینات بالینی و آزمایش‌های مربوطه می‌توانید از قرص یا آمپول بیوتین استفاده کنید. بااین‌حال افرادی که در دسته‌بندی زیر قرار می‌گیرند، عموماً کاندید مناسبی برای مصرف و بهره‌مندی از خواص قرص بیوتین هستند:
1. افراد دارای کمبود بیوتین
کمبود بیوتین نادر است، اما در شرایطی مانند: پیروی از رژیم غذایی نامناسب، سوءتغذیه یا اختلالات ژنتیکی ممکن است رخ دهد. علائم کمبود بیوتین شامل: ریزش مو، خشکی پوست، خستگی، افسردگی و ضعف عضلانی می‌شود.
2. افراد با مشکلات مو، پوست یا ناخن
بیوتین برای مو، پوست و ناخن بسیار مفید است و باعث تقویت آن‌ها می‌شود. به همین دلیل کسانی که از ریزش مو، ناخن‌های شکننده یا پوست خشک و تحریک‌شده رنج می‌برند، می‌توانند از فواید قرص بیوتین، یا آمپول بیوتین بهره‌مند شوند.
3. افراد مبتلا به دیابت
همان‌طور که می‌دانید یکی از خواص قرص بیوتین، کنترل قند خون است؛ بنابراین افراد مبتلا به دیابت می‌توانند برخی به بهبود کنترل قند خون کمک کند.
4. افرادی که داروهای خاص مصرف می‌کنند
مصرف طولانی‌مدت داروهای آنتی‌بیوتیک یا ضد صرع ممکن است باعث کاهش سطح بیوتین در بدن شود. به همین دلیل پزشکان توصیه می‌کنند که در این شرایط از مکمل‌های حاوی بیوتین استفاده شود.
5. ورزشکاران
ورزشکارانی که متابولیسم بالایی دارند، می‌توانند برای تنظیم متابولیسم و افزایش انرژی خود به قرص یا آمپول بیوتین روی بیاورند. چراکه بدن این افراد نیاز بیشتری به خواص قرص بیوتین دارد.
6. افراد مسن
محققان بر این باورند که با افزایش سن، جذب ویتامین‌ها کاهش پیدا می‌کند. ازآنجایی‌که مکمل بیوتین هم یکی از ویتامین‌های اساسی و مهم بدن را تأمین می‌کند، عمدتاً در این دوران توسط پزشک تجویز می‌شود.
چه افرادی نباید بیوتین مصرف کنند؟
همان‌طور که در بخش‌های قبلی از خواص قرص بیوتین برایتان گفتیم، مصرف بیوتین به‌صورت قرص یا آمپول باید تحت نظارت پزشک انجام بگیرد تا عوارض و خطرات احتمالی مربوط به بیوتین را کاهش دهیم.
بااین‌حال کسانی که در دسته‌بندی‌های زیر قرار نمی‌گیرند، به‌هیچ‌عنوان نباید بدون مشورت با متخصص از فواید قرص بیوتین استفاده کنند.
1. افراد مبتلا به بیماری‌های مزمن
کسانی که به دیابت، بیماری‌های کلیوی یا مشکلات هورمونی دچار هستند، باید قبل از مصرف مکمل‌های حاوی بیوتین با پزشک خود گفت‌وگو کنند.
2. کسانی که دارو خاصی مصرف می‌کنند
تحقیقات نشان داده است که بیوتین ممکن است با برخی داروها مانند: داروهای ضد صرع یا هورمونی تداخل داشته باشد. در چنین شرایطی عملکرد این داروها مختل و احتمال تشدید علائم و عوارض بیماریها افزایش می‌یابد.
3. افرادی که مشکلات پوستی خاص دارند
مطالعات نشان می‌دهد که بیوتین در برخی موارد باعث تشدید آکنه یا تحریکات پوستی می‌شود. درصورتی‌که دارای مشکلات پوستی سیا خشکی پوست هستید بدون تجویز پزشک از مصرف بیوتین اضافی اجتناب کنید.
4. زنان باردار و شیرده
گرچه نیاز به بیوتین در دوران بارداری و شیردهی افزایش می‌یابد اما مصرف مکمل بیوتین یا هر نوع قرص و دوای دیگری در این دوران باید تحت‌نظر پزشک باشد.
5. افراد بدون نیاز واقعی
ممکن است خواص قرص بیوتین هر کسی را به این فکر وادارد که برای تقویت هر چه بیشتر بدن خود یا بهره مندی از فواید بیوتین برای مو از مکمل یا آمپول این ویتامین استفاده کند اما باید بگوییم که مصرف مکمل بیوتین در افرادی که سطح کافی آن را از طریق رژیم غذایی دریافت می‌کنند، ضروری نیست. زیرا زیاده‌روی در مصرف بیوتین تعادل و جذب سایر ویتامین‌ها را مختل کند.
6. کسانی که به بیوتین حساسیت دارند
اگر به مکمل‌ها حساسیت دارید، پیشنهاد می‌کنیم بدون گفت‌وگو با یک متخصص از فواید قرص بیوتین بهره نگیرید.
بیوتین در چه غذاهایی وجود دارد؟
داشتن یک رژیم غذایی مناسب به شما کمک می‌کند که با کمترین وابستگی به مکمل‌ها به‌درستی به نیازهای اساسی بدن خود پاسخ بدهید. در ادامه منابع غذایی حاوی بیوتین را به شما معرفی می‌کنیم:
محصولات حیوانی
- یکی از غنی‌ترین منابع بیوتین؛ زرده تخم‌مرغ است.
- گوشت قرمز، مرغ، جگر به‌ویژه جگر گاو حاوی مقدار زیادی بیوتین هستند.
- ماهی‌های چرب همچون: سالمون و ساردین.
- لبنیات جانوری: شیر، پنیر، ماست و سایر فراورده‌های لبنی کم‌چرب و پر چرب مقادیر زیادی از بیوتین را در خود جای‌داده‌اند.
آجیل و دانه‌ها
یکی از بی‌دردسرترین راه‌های تأمین بیوتین موردنیاز بدن، مصرف آجیل و دانه‌های خوراکی همچون:
- انواع بادام، به‌خصوص بادام‌زمینی و درختی.
- گردو
- تخمه آفتاب‌گردان
- تخمه‌کدو
حبوبات و غلات کامل
یکی دیگر از منابع غذایی که به‌خوبی نیاز روزانه بدن برای جذب بیوتین را مرتفع می‌کند؛ حبوبات و غلات کامل است.
- مخمر غذایی
- مخمر نان و آبجو
- عدس
- نخود
- انواع لوبیا: به‌ویژه لوبیا سیاه
میوه‌ها و سبزیجات
این دسته از مواد غذایی حاوی بیوتین و سایر ویتامین‌ها و آنتی‌اکسیدان‌های دیگر نیز هستند.
- موز
- آووکادو
- سیب‌زمینی
- هویج
- گل‌کلم
- انواع قارچ‌ها به‌ویژه قارچ دکمه‌ای سفید
- خوراکی‌های تخمیری
این منابع غذایی علاوه بر بیوتین، ویتامین‌های دیگر گروه B را نیز داراست.
نکته مهم درباره جذب بیوتین
زرده تخم‌مرغ منبع عالی بیوتین است، اما سفیده تخم‌مرغ خام حاوی پروتئینی به نام آویدین است که می‌تواند جذب بیوتین را مختل کند؛ بنابراین، مصرف تخم‌مرغ نیم‌پز یا خام توصیه نمی‌شود.
پخت‌وپز طولانی‌مدت میوه، سبزیجات، دانه‌های خوراکی و محصولات جانوری ممکن است مقدار بیوتین موجود در این منابع غذایی را کاهش دهد.
کلام آخر
بیوتین یا ویتامین B۷ از جمله ویتامین‌های موردنیاز بدن است که در صورت کمبود علائمی مانند: ریزش مو، خستگی و خشکی پوست دارد. افراد بسته به سن‌وسال، سبک زندگی و شرایط جسمی خود گاهی برای رفع این نیاز باید از مکمل بیوتین یا آمپول آن تحت نظارت پزشک استفاده کنند.
اما در این میان بیشتر افرادی از مصرف قرص یا مکمل بیوتین سود می‌برند که قربانی یک رژیم نادرست و غیر اصولی بودند و بدن آن‌ها با کمبود بیوتین مواجه شده است. چراکه درصد بالایی از بیوتین موردنیاز بدن از طریق موادغذایی مصرفی تأمین می‌شود. به همین دلیل توصیه می‌کنیم برای رسیدن به تناسب اندام از متخصصین لیمومی کمک بگیرید تا با یک رژیم غذایی مناسب مانند رژیم مزوبولیک به هدف خود برسید.
مخاطب عزیز! این مطلب جنبه آموزشی و اطلاعات عمومی دارد. همچنین بر اساس علم روز دنیا نوشته شده است. با این حال اگر مشکل و یا بیماری جسمی دارید، برای اجرای آن فقط با پزشک متخصص مشورت کنید.
منابع
بدون نظر! اولین نفر باشید