درباره بادرنجبویه و خواص آن چه می‌دانید؟

بادرنجبویه چیست؟

 گیاهی استوایی بادرنجبویه، بومی آسیای جنوب شرقی و از خانواده نعناعیان است. این گیاه معطر به همراه خواص درمانی فراوان بوده که در درمان مشکلات گوارشی، مشکلات عصبی و فشارخون بالا کاربرد دارد.

همچنین به دلیل دارا بودن خواص ضدباکتریایی و ضدقارچی، به‌طور سنتی به‌عنوان مسکن و کاهش‌دهنده تب مورداستفاده قرار می­گیرد. از بادرنجبویه به سبب عطری که دارد در ساخت صابون­ها، شمع­های معطر، مواد ضدعفونی‌کننده و اسپری­های دافع حشرات استفاده می­شود.

خواص بی‌نظیر بادرنجبویه برای سلامتی

تحقیقاتی که در رابطه‌ با خواص بادرنجبویه انجام شدند، نشان می­دهند که این گیاه از خواص درمانی بی­نظیری برخوردار است. بادرنجبویه به‌صورت­های مختلفی در سلامت بدن نقش دارد.

برای مثال، از آن برای درمان مشکلاتی مانند ناراحتی­های گوارشی، معده درد، فشارخون بالا، تشنج، درد، استفراغ، سرفه، روماتیسم، تب، سرماخوردگی و رفع خستگی استفاده می­شود.

برخی از افراد اسانس بادرنجبویه را برای بهبود درد معده، سردرد، درد شکم و دردهای عضلانی به‌صورت مستقیم روی پوست می­مالند. اسانس بادرنجبویه از طریق استشمام به‌عنوان رایحه‌درمانی برای دردهای عضلانی استفاده می‌شود .

در غذاها و نوشیدنی­ها نیز به‌عنوان طعم‌دهنده مورداستفاده قرار می­گیرد. در ادامه به تفصیل درمورد خواص این گیاه مفید صحبت می‌کنیم.

·      کمک به اعصاب

بادرنجبویه به سبب خواص آرام‌بخشی که دارد، به‌صورت دم‌نوش در درمان مشکلات عصبی مانند اضطراب، بی­قراری، خستگی، بی­خوابی و… تأثیرگذار است. همچنین از عصاره یا روغن بادرنجبویه به‌صورت موضعی می­توان برای درمان سردردهای عصبی کمک گرفت. رایحه‌درمانی و استشمام عطر بادرنجبویه نیز برای درمان سردرد مفید است.

·      خواص بادرنجبویه برای قاعدگی

از زمان­های گذشته تاکنون، گیاهان دارویی نقش پررنگی در درمان مشکلات مختلف مانند خونریزی قاعدگی داشتند. یکی از این گیاهان دارویی، بادرنجبویه است که تأثیرات شگفت‌انگیزی بر کاهش درد و التهابات ناشی از قاعدگی دارد.

بادرنجبویه یک آرام‌بخش طبیعی است و اثر آرام‌بخشی که ایجاد می­کند، می­تواند درد و گرفتگی دوران قاعدگی را کاهش دهد. استفاده از این گیاه در دوران قاعدگی، در کاهش علائمی همچون خستگی و بی­حالی ناشی از خون­ریزی، ناراحتی­های عصبی مانند اضطراب و بی­قراری که به علت تغییرات هورمونی ایجاد شدند و کاهش درد تأثیرگذار است.

خواص ضدباکتریایی و ضدعفونی آن از عفونت­های قارچی که ممکن است فرد به آن دچار شود، جلوگیری می­کند. مصرف بادرنجبویه به‌صورت دم‌نوش به همراه شیرین­ کننده­ای طبیعی مانند عسل در دوران قاعدگی بسیار مفید خواهد بود.

·      کاهش التهاب

خاصیت ضدالتهابی بادرنجبویه ازجمله مهم­ترین خواص درمانی این گیاه است. بادرنجبویه حاوی فلاونوئیدی به نام کورستین بوده که به‌خاطرداشتن خواص آنتی‌اکسیدانی و ضدالتهابی شناخته شده است. کورستین موجب کاهش التهابات بدن شده و به ‌این ‌ترتیب باعث مهار رشد سلول­های سرطانی و جلوگیری از ابتلا به بیماری­های قلبی می­شود.

·      بادرنجبویه برای اضطراب

از دوران قرون‌وسطی تاکنون، گیاه بادرنجبویه برای کاهش استرس و اضطراب، بهبود خواب، بهبود اشتها و کاهش درد و ناراحتی ناشی از سوءهاضمه (از جمله گاز و نفخ و همچنین قولنج) مورد استفاده قرار می­گیرد. یکی از فواید رایحه‌درمانی با بادرنجبویه، کاهش اضطراب و ایجاد آرامش است.

تصویر5

·      تأمین‌کننده آنتی‌اکسیدان

بادرنجبویه گیاهی معطر با خواص آنتی‌اکسیدانی و ضدمیکروبی است که برای تهیه دم‌نوش دارویی و تولید اسانس استفاده می‌شود. استفاده از دم‌نوش بادرنجبویه یا اسانس آن عملکردهای منظم بدن مانند هضم، تنفس، دفع و عملکرد سیستم عصبی را بهبود می­بخشد.

 بادرنجبویه با استفاده از خواص آنتی‌اکسیدانی که دارد، سیستم ایمنی بدن را تقویت کرده و از هرگونه تهاجم مضر خارجی جلوگیری می‌کند.

·      بادرنجبویه برای کبد چرب

بادرنجبویه از طریق کنترل ظرفیت چربی بدن، موجب کاهش و کنترل مقدار کلسترول و تری­گلیسرید می­شود. به همین ترتیب می­تواند در تنظیم و کنترل چربی کبد نیز تأثیرگذار باشد.

به طور کلی، بیماری کبد چرب اگر منشأ الکلی نداشته باشد، ناشی از مصرف قند و غذاهای پرچرب است. بادرنجبویه باعث فعال‌شدن آنزیم­های تجزیه‌کننده اسیدهای چرب شده و درنتیجه به بهبود کبد چرب در بیمارانی که از این بیماری رنج می­برند، کمک می‌کند.

·      کمک به بهبود خواب

بادرنجبویه به‌عنوان یک آرامش‌بخش طبیعی عمل می‌کند و با آرام‌کردن اعصاب و ماهیچه‌های بدن که بیش از حد کار می­کنند، باعث بهبود کیفیت خواب و همین‌طور ایجاد خوابی عمیق می‌شود.

این گیاه به‌دلیل خاصیت آرام‌بخشی خود علاوه بر افزایش مدت‌زمان، کیفیت خواب را نیز افزایش می‌دهد. برای خواب بهتر، شما می­توانید دم‌نوش بادرنجبویه مصرف کنید و یا از اسانس آن به‌صورت موضعی و یا به‌صورت رایحه‌درمانی استفاده نمایید.

·      بادرنجبویه برای سرماخوردگی

بادرنجبویه برای درمان سرماخوردگی، سرفه و تب نیز کاربرد دارد. این گیاه دارویی دارای خواص آنتی‌اکسیدانی فراوانی است که در تقویت سیستم ایمنی بدن نقش بسیار تاثیرگذار است.

 مصرف بادرنجبویه در زمان سرماخوردگی نه‌تنها موجب تقویت سیستم ایمنی بدن می­شود، بلکه به‌دلیل داشتن خواص ضدالتهابی و ضد درد، به کاهش درد، تورم و تب کمک می­کند. ویتامین C موجود در بادرنجبویه باعث برطرف‌شدن گرفتگی بینی، آسم، آنفولانزا و سایر اختلالات تنفسی می‌شود.

·      بادرنجبویه از سرطان جلوگیری می­کند

حتماً از خواص ضدسرطانی بادرنجبویه شنیدید! در حقیقت مهم­ترین خاصیت بادرنجبویه «جلوگیری از رشد سلول­های سرطانی در بدن» است. تحقیقات نشان می­دهند که مصرف بادرنجبویه می­تواند مراحل اولیه سرطان،  به‌خصوص سرطان کبد را مهار سازد.

 همچنین وجود ترکیبی به نام سیترال در این گیاه موجب  مرگ سلول­های سرطانی در سرطان سینه می­شود. استفاده موضعی از عصاره آن در جلوگیری و درمان سرطان پوست نیز بسیار مفید است.

·      سلامت پوست و درمان آکنه

بادرنجبویه به‌عنوان یک درمان طبیعی برای مشکلات پوستی شناخته می­شود. از بادرنجبویه به‌دلیل داشتن خواص ضدباکتریایی و ضدقارچی، برای جلوگیری از بروز آکنه و همین‌طور به‌عنوان یک پاک‌کننده قوی برای پوست‌های چرب استفاده می‌شود.

 این گیاه به‌سبب خاصیت ضدعفونی‌کنندگی و قابض بودن ، منافذ پوست را استریل کرده و درعین‌حال بافت‌های پوست را تقویت می‌کند. برای داشتن پوستی سالم و بدون آکنه می­توانید از بادرنجبویه به اشکال مختلف مانند روغن بادرنجبویه، دم‌نوش، پودر، صابون و… استفاده کنید.

·      مبارزه با عفونت­های بدن

بادرنجبویه حاوی سیترال و لیمونن است. این دو ترکیب از رشد باکتری‌ها و قارچ‌ها جلوگیری می‌کنند. به همین سبب بادرنجبویه دارای خواص ضدعفونی‌کنندگی، ضدباکتریایی و ضدقارچ قوی است.

از بادرنجبویه برای پیشگیری و درمان عوارضی مانند کرم حلقوی، گال، عفونت مجاری ادراری، زخم‌ها و سایر عفونت‌ها استفاده می­شود. تحقیقات درمورد عفونت‌های پوستی نشان داده که بادرنجبویه دارای اثرات درمانی برای عفونت­های مخمری و انواع عوامل بیماری­زا نیز است. گیاه بادرنجبویه برای درمان کاندیدیازیس واژن و دهان نیز مؤثر شناخته می­شود.

·      خوش‌بوکننده دهان و سلامت لثه

دم‌نوش بادرنجبویه دارای خواص ضدباکتریایی و ضدالتهابی است که به مبارزه با عفونت­های دهان و کاهش التهاب لثه کمک می‌کند. تحقیقات نشان می­دهند که نوشیدن دم‌نوش بادرنجبویه از رشد باکتری­هایی که باعث تشکیل پلاک و بوی بددهان می­شوند، جلوگیری کند. این دم‌نوش دارای طعم مطبوعی است و حس تمیزی و سلامت در دهان ایجاد می‌کند.

 مصرف این دمنوش خوش‌طعم و پرخاصیت در برنامه روزانه، برای خوش­بو شدن و حفظ سلامت دهان و لثه‌­ها بسیار مفید خواهد بود. بااین‌حال، به یاد داشته باشید که دم‌نوش بادرنجبویه تنها می­تواند مکمل مراقبت از دهان شما باشد. این دم‌نوش جایگزینی برای مسواک‌زدن منظم، نخ دندان و معاینات دندانپزشکی نیست.

خواص بادرنجبویه برای لاغری

اگر شما هم از اضافه ‌وزن رنج می­برید و به‌دنبال یک نوشیدنی هستید که باعث بالابردن سوخت‌وساز بدنتان شود، پیشنهاد ما «دم‌نوش بادرنجبویه» است. این دم‌نوش خوش‌عطر و خوش‌طعم کالری بسیار کمی دارد.

 این موضوع باعث می‌شود که این دم‌نوش به یکی از خوراکی­های مفید برای رژیم کاهش وزن شما تبدیل شود. مصرف این دم‌نوش در طول روز موجب سیری کاذب شده و از پرخوری جلوگیری می­کند.

دم‌نوش بادرنجبویه حاوی پلی‌فنول‌هایی است که مصرف انرژی و اکسیداسیون چربی را افزایش می­دهند و در نتیجه به کاهش وزن کمک می‌کنند. بادرنجبویه یک ادرارآور طبیعی است و همین مورد موجب افزایش سم‌زدایی از بدن و افزایش سوخت‌وساز آن می­شود.

 همان‌طور که بالاتر گفتیم، بادرنجبویه در تنظیم میزان کلسترول بدن نیز نقش دارد؛ پس علاوه بر تأثیرات مفیدی که بر سلامت قلب می­گذارد، موجب کاهش چربی­های مضر بدن و ایجاد لاغری می­شود.

نحوه مصرف بادرنجبویه برای لاغری چگونه است؟

بادرنجبویه حاوی ترکیبات پلی‌فنولی مانند فلاونوئیدها، تانن‌ها و سیترال است که مسئول ایجاد عطر و طعم این گیاه نیز هستند. نوشیدن روزانه دم‌نوش بادرنجبویه می­تواند به افزایش متابولیسم بدن شما کمک کند.

اگر قصد لاغری دارید، دم‌نوش بادرنجبویه را قبل از وعده­‌های اصلی غذا میل کنید. برای آماده‌کردن این دم‌نوش می­توانید هم از بادرنجبویه تازه و هم به‌صورت پودر شده استفاده نمایید. نحوه تهیه آن به شرح زیر است:

1. ساقه بادرنجبویه تازه را به‌خوبی شسته و آن ها را به قطعات کوچک­تر تقسیم کنید.
2. ساقه­های آماده را داخل قوری ریخته و به آن آبجوش اضافه نمایید و بگذارید 5 دقیقه باحرارت ملایم دم بکشد.
3. در نهایت مایع را صاف‌کرده و دم‌نوش آماده را میل نمایید.

نکته: برای طعم­دار کردن دم‌نوش بادرنجبویه می­توانید از طعم‌دهنده‌های طبیعی مانند عسل استفاده کنید.

با خطرات و عوارض جانبی احتمالی استفاده از بادرنجبویه آشنا شوید

مصرف هر چیزی تنها تا زمانی می­تواند خوب و مفید باشد که حد تعادل آن حفظ شود. اگر در مصرف حتی پرخاصیت‌ترین مواد و خوراکی­ها زیاده‌روی کنید، ممکن است اثرات سوء و خطراتی به همراه داشته باشند.

 استفاده از بادرنجبویه نیز به همین صورت است. تا زمانی که از آن در حد تعادل و نیاز بدن استفاده شود شاهد اثرات مفید آن خواهید بود و هنگامی که در مصرف آن زیاده‌روی شود، ممکن است با عوارض ناخوشایندی همراه باشد.

·      تحریک‌کننده پوستی

قبل از اینکه از عصاره این گیاه روی کل پوست استفاده کنید، بهتر است روی قسمتی از پوست دستتان امتحانش کنید تا مطمئن شوید به آن حساسیت و آلرژی ندارید. اگر پس از استفاده از آن دچار قرمزی پوست و حساسیت شدید، از ادامه مصرف آن خودداری نمایید.

·      عدم مصرف در دوران بارداری و شیردهی

در بارداری، این گیاه ممکن است قاعدگی را تحریک کرده و منجر به سقط‌جنین شود. در دوران بارداری و شیردهی به‌علت تغییراتی که ممکن است روی چرخه قاعدگی و هورمون­ها بگذارد بهتر است مصرف آن را قطع کرده یا با مشورت پزشک و زیر نظر او استفاده کنید.

جمع‌بندی

این گیاهی دارویی با عطر و طعمی بسیار دلپذیر دارد که خواص درمانی آن فراوانی است. این گیاه به‌صورت دم‌نوش، اسانس، روغن و پودر در طب سنتی کاربرد زیادی دارد.

دم‌نوش این گیاه یک گزینه خوب و مطمئن برای کاهش وزن به شمار می­رود. در کنار این دم‌نوش گیاهی، ورزش منظم و عادات غذایی سالم می‌تواند به کاهش وزن شما سرعت ببخشد. اگر نگران عوارض جانبی این گیاه دارویی هستید، با پزشک خود درباره مصرف آن مشورت کنید.

هشدار! این مطلب صرفا جنبه آموزشی دارد و لیمومی هیچگونه مسئولیتی در قبال آن نمی‌پذیرد. برای استفاده و اجرای آن، لازم است با پزشک یا متخصص مربوطه مشورت کنید.

منابع

lybrate

saje

verywellhealth

rxlist