ارزش غذایی شیر بز؛ بررسی مواد مغذی و ویتامین‌ها
شیر بز دارای پروتئین و لاکتوز قابل مقایسه‌ای با شیر گاو است؛ شما میتوانید با مصرف شیر بز همانند شیر گاو محتوای ارزشمند آن را دریافت کنید.
شیر بز دارای ترکیباتی از قبیل کلسیم، ویتامین D، آهن، مس، منیزیم و فسفر بالایی است. در جدول زیر به مواد مغذی و ویتامین‌های شیر بز نگاهی می‌اندازیم.
|
کالری |
168 |
|
چربی |
10 گرم |
|
پروتئین |
9 گرم |
|
کربوهیدرات |
11 گرم |
|
پتاسیم |
498 میلی‌گرم |
|
فسفر |
271 میلی‌گرم |
|
327 میلی‌گرم |
|
|
سدیم |
122 میلی‌گرم |
|
ویتامین A |
139 میلی‌گرم 
|
|
ویتامین D |
3.2 میکروگرم |
دریافت ویتامین A در حد مناسب، برای سلامت چشم ضروری است که شیر بز در مقایسه با شیر گاو مقدار ویتامین A بیشتری دارد..
همچنین کلسیم، ویتامین D و فسفر موجود در شیر بز آن را به یک منبع غذایی مناسب برای افزایش سلامت استخوان تبدیل کرده است.
در کنار این ویژگی‌ها شیر بز دارای خاصیت ضد آلرژی، ضد التهاب، آنتی اکسیدان و ضدباکتری است و منبع غذایی مناسبی برای بیشتر افراد حساس به ترکیبات شیر به حساب می‌آید.
فواید شیر بز برای سلامتی؛ از تقویت سیستم ایمنی تا بهبود گوارش
اگر شما تمایل دارید که شیر بز را در رژیم غذایی خود وارد کنید، دانستن خواص آن میتواند برای‌تان جذاب باشد. در ادامه به مهم‌ترین خواص شیر بز می‌پردازیم:
دارای مقدار زیادی پروتئین‌های قابل هضم
شیر بز در مقایسه با شیر گاو، شیر سویا یا شیر بادام، دارای پروتئین بالایی در هر وعده است و به نظر می‌رسد که پروتئین‌های شیر بز راحتتر هضم می‌شوند و بدن‌تان میتواند این پروتئین‌ها را به شیوه درستی استفاده کند.
مقدار پروتئین شیر بز بسیار زیادتر از شیر بادام و شیر تهیه شده از برنج است.
ممکن است حساسیت به شیر را تحریک نکند
شاید بعضی از شما متوجه شده باشید که در هنگام مصرف شیر بز، کمتر دچار عوارضی مثل عوارض مصرف ناشی از شیر گاو می‌شوید.
مطالعات نشان دادهاند که یک چهارم کودکان حساس به شیر گاو، نسبت به شیر بز این حالت را نداشتند.
اگر فکر می‌کنید که شما و کودکتان به شیر حساسیت دارید، بهتر است که با مشورت با پزشک متخصص تغذیه از شیر بز به عنوان جایگزین استفاده کنید.
کاهش سطح کلسترول
یکی از خواص شیر بز کم کردن کلسترول خون با روشهای زیر است:
- باعث افزایش ترشح صفراوی کلسترول میشود؛
- منجر به کاهش غلظت کلسترول پلاسما میشود؛
- از افزایش غلظت تری‌گلیسریدهای پلاسما جلوگیری میکند.
این فرایندها باعث افزایش متایولیسم چربی بدن می‌شوند و در نتیجه منجر به کاهش کلسترول خون می‌شوند.
باعث افزایش وزن سالم میشود
در هر وعده شیر بز در مقایسه با شیرهای دیگر کالری بیشتری وجود دارد و این مسئله به افزایش وزن سالم در افرادی که با مشکل کمبود وزن شدید مواجه هستند کمک میکند و برای کودکانی که دچار سوء تغذیه هستند، گزینه مناسبی است.
افزایش تعداد پلاکت‌های خون
از عوارض مهم بیماریهایی مثل تب دنگی، کمبود سلنیوم و کاهش تعداد پلاکت خون است؛ تحقیقات نشان دادهاند که شیر بز میتواند تعداد پلاکت‌های خون افراد مبتلا به تب دنگی را افزایش دهد.
شیر بز به دلیل داشتن سلنیوم بالا و کمک به متابولیک و هضم آسان مواد معدنی موجود در بدن، قادر به انجام این کار است.
تصلب شرایین جلوگیری میکند
تصلب شرایین زمانی اتفاق می‌افتد که رگ‌های خونی مسئول اکسیژن و خونرسانی به قلب و سایر اندام‌ها، در اثر عواملی مثل تغذیه نامناسب مسدود می‌شوند در نتیجه مانع از حرکت منظم جریان خون در رگ‌های بدن می‌شوند.
تحقیقات نشان می‌دهند که شیر بز دارای مقادیر کمی آنزیم گزانتین اکسیداز است که مسئول تولید اوریک اسید در بدن است؛ وجود مقادیر کم این آنزیم برای جلوگیری از به وجود آمدن تصلب شرایین مهم است.
جلوگیری از مقاومت به انسولین
بدن به مقدار مناسبی انسولین نیاز دارد که بتواند سطح گلوکز خون را متعادل کند و اگر جریان خون شما دارای گلوکز اضافی باشد به بازیابی آن در کبد کمک کند؛ شیر بز به دلیل داشتن خاصیت کم کردن مقاومت به انسولین، مانع از بروز دیابت نوع ۲ میشود و به این فرایند کمک میکند.
جلوگیری از آنمی (کم خونی)
شیر بز دارای کلسیم، آهن، منیزیم و فسفر بالایی است؛ بدن ما میتواند این مواد معدنی را به سادگی جذب و هضم کند در نتیجه شیر بز میتواند به درمان کمبود تغذیه‌ای مثل دمینرالیزاسیون استخوان کمک کند.
شیر بز علاوه بر اینکه به جلوگیری از کم شدن آهن بدن کمک میکند باعث میشود که بدن بتواند آهن را به شکل صحیح استفاده کند. در نتیجه مصرف آن برای بیمارانی که دچار آنمی، سوء جذب مواد معدنی یا پوکی استخوان هستند گزینه مناسبی است.
کمک به حفظ محیط زیست
گاوها به دلیل فرایند پیچیده‌ای که در سیستم گوارش خود دارند، دچار نفخ شدید هستند و گازهایی مثل متان تولید می‌کنند که باعث آسیب به لایه اوزون و جو زمین میشود و نقش غیر مستقیمی در افزایش گرمای جهانی دارند.
خوشبختانه در نگهداری و پرورش بز این اتفاق نمی‌افتد و پرورش بز میتواند جایگزین مناسبی در جهت حفظ طبیعت و محیط زیست باشد.
شیر بز و کاهش حساسیت‌های غذایی؛ چرا برای بعضی افراد مناسب‌تر است؟
پروتئین‌های شیر بز از نظر تغذیه‌ای و عملکردی دارای خواص منحصر به فردی هستند که این موضوع باعث محبوبیت این شیر شده است. این پروتئین‌ها در مقایسه با پروتئین‌های شیر گاو، دارای مقدار بیشتری آمینواسیدهای تریپتوفان و سیستئین هستند.
در پس خواص ضد حساسیت شیر بز مولکول‌هایی هستند که به این فرایند کمک می‌کنند:
- شیر بز در مقایسه با شیر گاو مقدار بتالاکتوگلوبولین کمی دارد، بتاکتوگلوبولین ترکیبی آلرژی‌زا برای بعضی از افراد است؛
- به تحریک تولید اینترکولین ۱۰ کمک میکند (مولکولی که التهاب را کم میکند)؛
- شیر بز دارای کازئین کمتری است و کربوهیدرات‌هایی دارد که از نظر ساختار شیمیایی طول زنجیر کوتاه‌تری دارند و هضم آنها راحتتر است؛
- موضوع مهم دیگر گلبول‌های چربی شیر بز است، که اندازه کوچک‌تری دارند و به صورت یکنواخت در تمام قسمت‌های شیر پخش شده‌اند که این مسئله به هضم آسان آن کمک میکند و هضم آسان در پی جذب آسان شیر کمک میکند که مواد معدنی آن در دسترس‌تر باشند.
تاثیر شیر بز بر پوست و مو؛ راز زیبایی طبیعی
بر اساس تحقیقات به عمل آمده، شیر بز یک ترکیب فعال برای بهبود شرایط پوست است، برای مثال:
- به کاهش آکنه و جوش‌های سرسیاه کمک میکند؛
- شیر بز و پوست انسان از نظر pH در بازه یکسانی هستند، این موضوع یعنی اینکه شیر بز باعث تخریب میکروبیوم پوست و لایه اسیدی آن نمی‌شود. این مطلب برای کسانی که پوست حساسی دارند، یا برای کسانی که دچار پسوریازیس و اگزما هستند میتواند مفید باشد؛
- علاوه بر موارد گفته شده شیر بز دارای لاکتیک اسید و اسیدهای چربی است که به بهبود و بازیابی سد پوستی کمک می‌کنند و به دلیل داشتن ترکیبات پروبیوتیک، به تحریک رشد فلور نرمال پوست کمک میکند.
مقایسه شیر بز با شیر گاو؛ کدام یک برای شما مناسب‌تر است؟
در پاسخ به این سوال که کدام شیر برای شما بهتر است، باید بگوییم که این مسئله به عوامل مختلفی بستگی دارد ما در این مطلب شیر بز و شیر گاو را از چند جنبه مهم بررسی می‌کنیم و تصمیم گیری نهایی با شما است که کدام شیر را انتخاب کنید:
- وقتی صحبت از ترکیبات پروتئینی باشد قطعا شیر بز به دلیل قابلیت هضم آسان در ردیف اول خواهد بود؛
- همچنین شیر بز از نظر وجود ترکیباتی مثل کلسیم غنی‌تر از شیر گاو است؛
- شیر بز توانایی تقویت بدن برای جذب مواد مغذی ضروریِ غذاهای دیگر را دارد در حالی که شیر گاو مانع از جذب کامل عناصری مثل آهن و مس میشود.
- همه شیرهایی که از منابع حیوانی تامین می‌شوند دارای قندی به اسم لاکتوز هستند که ممکن است هضم آن برای بعضی افراد دشوار باشد، اما شیر بز دارای لاکتوز کمتری نسبت به شیر گاو است و ماست تهیه شده از شیر بز دارای پایین‌ترین مقدار لاکتوز است که طبیعتا هضم آن را آسان‌تر میکند.
- از لحاظ سلامت سیستم گوارش، شیر بز دارای امتیاز ویژه‌ای است؛ شیر بز مقدار پری‌بیوتیک‌های بیشتری دارد که به تغذیه فلور میکروبی روده کمک می‌کنند و باعث افزایش تعداد باکتری‌های مفید روده می‌شوند.
این پری‌بیوتیک‌ها که به اسم الیگوساکاریدها شناخته می‌شوند، شبیه به ترکیباتی هستند که در شیر مادر وجود دارد.
با همه این موارد ممکن است که شیر گاو به دلیل در دسترس‌تر بودن، بیشتر مورد استفاده قرار بگیرد.
نکات مهم در خرید و نگهداری شیر بز
برای تهیه شیر بز بهتر است که از پاستوریزه یا استریل بودن آن آگاهی داشته باشید. زمانی که درب پاکت شیر را باز می‌کنید شیر باید در ظرف مدت 5 تا ۷ روز مصرف شود و در طی این مدت در یخچال نگهداری شود.
شما میتوانید شیر بز را به مدت ۶ ماه در ظرف دربسته و در فریزر نگهداری کنید.
میانگین ماندگاری شیر بز در یخچال ۳ تا ۱۰ روز در است و مثل شیرهای دیگر زمانی که طعم ترش داشته باشد فاسد شده است و مناسب مصرف نیست.
مضرات شیر بز چیست؟
- در بعضی موارد نادر افرادی که به شیر گاو حساسیت دارند می‌توانند به شیر بز هم حساسیت داشته باشند.
- اگر شیر پاستوریزه نشده مصرف کنید، ممکن است دچار مسمومیت شوید؛
- همچنین شیر بز میتواند با بعضی داروها تداخل ایجاد کند اما شواهد علمی کمی مبنی بر این مسئله وجود دارد ولی بهتر است که قبل از مصرف شیر بز با پزشک متخصص مشورت کنید.
خواص شیر بز در طب سنتی
از دیدگاه طب سنتی شیر بز سرد و تر است و از طرفی، باعث تقویت سیستم ایمنی میشود و از بروز عفونت‌های باکتریایی جلوگیری میکند.
مصرف شیر بز به دلیل داشتن کلسیم بالاتر برای درمان پوکی استخوان مفید است. شیر بز در طب سنتی به دلیل جذب راحتتر آهن آن، باعث جلوگیری از کم خونی میشود.
همچنین دارای خواص زیر است:
- بهبود التهاب؛
- ضد مخاط؛
- و افزایش قدرت سیستم ایمنی بدن.
کلام پایانی
ارزش غذایی شیر بز، آن را به یک ترکیب بی‌نظیر برای جایگزین کردن با شیر گاو، تبدیل کرده است. خواص درمانی شیر بز، قابلیت هضم آسان آن و استفاده راحت آن در دستور تهیه مواد غذایی مختلف، محبوبیت آن را در بین افراد مختلف افزایش دادهاند.
شما میتوانید با وارد کردن شیر بز در رژیم غذایی خود کیفیت مواد غذایی دریافتی بدن‌تان را افزایش دهید و سلامتی را به خود هدیه دهید.
مخاطب عزیز! این مطلب جنبه آموزشی و اطلاعات عمومی دارد. همچنین بر اساس علم روز دنیا نوشته شده است. با این حال اگر مشکل و یا بیماری جسمی دارید، برای اجرای آن فقط با پزشک متخصص مشورت کنید.
منابع
یک نظر
عالی بود
احسنت