اول از همه، بیماری نقرس چیست؟
نقرس (Gout) به‌عنوان یک نوع آرتریت التهابی شناخته می‌شود که باعث درد و تورم در مفاصل می‌شود. این بیماری زمانی اتفاق می‌افتد که اسید اوریک در بدن انباشته شود. نقرس بیشتر مفاصل انگشت شست پا را تحت تأثیر قرار می‌دهد اما روی بخش‌های دیگر بدن هم تأثیر می‌گذارد، مثل:
- زانو
- مچ پا
- پا
- دست و مچ دست
- آرنج
علائم نقرس در دوره‌هایی به نام عود یا حملات نقرس بروز پیدا می‌کنند و عموماً در چنین بازه زمانی‌ای شما به‌شکل کامل متوجه می‌شوید که نقرس دارید و باید با تغییر رژیم غذایی و داروهایی که توسط پزشک تجویز می‌شود، سطح اسید اوریک را کم‌تر کنید تا حملات نقرس به حداقل برسد.
چه چیزی باعث بروز نقرس می‌شود؟
تجمع اسید اوریک اضافی در بدن، عامل اصلی بروز نقرس است. بدن شما به‌طور طبیعی اسید اوریک را زمانی می‌سازد که مواد شیمیایی‌ای به اسم پورین (Purines) که در بعضی غذاها و نوشیدنی یافت می‌شود را تجزیه و به‌خود جذب کند. کلیه‌های شما معمولاً اسید اوریک را از خوتن‌تان فیلتر می‌کنند و سپس وقتی ادرار می‌کنید، این میزان اسید از بدن خارج می‌شود.
گاهی اوقات، بدن اسید اوریک بیش از اندازه‌ای تولید می‌کند و یا کلیه‌ها با سرعت کافی این میزان اسید را از خون خارج نمی‌کنند. هنگامی که سطح بالایی از اسید اوریک در بدن جمع شود، کریستال‌های این اسید تجمع می‌کنند و در مفاصل مستقر می‌شوند و با جمع شدن باعث بروز دردهای ناگهانی، تورم و علائم نقرس می‌شوند.
علائم بیماری نقرس چیست؟
حملات نقرس درد بسیار زیادی دارند و می‌توانند خیلی ناگهانی و حتی یک‌شبه اتفاق بیفتند. در طول این حملات، شما با علائم زیر مواجه می‌شوید:
- درد شدید
- تغییر رنگ یا قرمزی پوست
- سفتی
- تورم شدید پوست
- احساس حساسیت، حتی با یک لمس سبک
- گرما یا احساسی مثل آتش گرفتن مفاصل
بیشتر بخوانید:
چه عواملی باعث افزایش خطر ابتلا به بیماری نقرس می‌شود؟
هرکسی ممکن است به‌نقرس مبتلا شود اما احتمال ابتلا به نقرس در مردان سه‌برابر بیشتر از زنان است و عموماً علائم نقرس در زنان پس از یائسگی بروز پیدا می‌کند. در ادامه به فاکتورهایی اشاره می‌کنیم که می‌تواند خطر ابتلا به این بیماری را در اشخاص افزایش دهد:
- اضافه وزن یا چاقی
- نارسایی احتقانی قلب
- دیابت
- فشار خون بالا
- بیماری‌های کلیوی
- سرطان خون
جدا از این موضوع، احتمال ابتلا به نقرس در اشخاصی که سابقه ژنتیکی این بیماری را دارند یا پروتئین حیوانی زیادی می‌خورند، بیشتر خواهد بود.
چه غذاهایی باعث بروز نقرس می‌شوند؟
خوردن یا نوشیدن غذاهایی که پورین زیادی دارند و با تجزیه شدن‌شان، اسید اوریک زیادی وارد بدن می‌کنند، خطر ابتلا به نقرس را افزایش می‌دهند؛ غذاهایی مثل:
- نوشیدنی‌ها و شیرینی‌هایی با قند افزوده: قند معمولی‌ای که مصرف می‌کنیم از قند فروکتوز یا همان قند میوه تشکیل می‌شود و پس از ورود به بدن، به شکل اسید اوریک در می‌آید. هر غذا یا نوشیدنی‌ای که قند بالایی داشته باشد می‌تواند باعث نقرس شود.
- الکل: برخی نوشیدنی‌ها درصد پورین بسیار کمی دارند. با این حال، الکل به‌طور کلی اجازه نمی‌دهد که کلیه‌ها اسید اوریک را از بین ببرند و این موضوع می‌تواند باعث افزایش تجمع این اسید می‌شود.
- گوشت: گوشت قرمز از بخش‌های مختلف حیواناتی مثل گاو می‌تواند احتمال ابتلا به نقرس را بیشتر کند.
- گوشت‌های شکاری: غذاهای مخصوصی مثل غاز، گوساله و گوزن همگی حاوی سطوح بالایی از پورین هستند.
- غذاهای دریایی: شاه‌ماهی،گوش‌ماهی، صدف، ماهی تن، قزل آلا و شاه ماهی همگی می‌توانند روی احتمال ابتلا به نقرس نقش داشته باشند.
انواع بیماری نقرس چیست؟
بیماری نقرس در مراحل مختلف، انواع متفاوتی دارد. در ادامه بیشتر درباره انواع این بیماری صحبت می‌کنیم:
هیپراوریسمی بدون علامت (Asymptomatic hyperuricemia)
یک فرد ممکن است سطح اسید اوریک بالایی داشته باشد، بدون این‌که رژیم غذایی بدی را دنبال کند. در این مرحله از بیماری عموماً افراد نیازی به درمان ندارند اما سطوح بالای اسید اوریک همچنان می‌تواند باعث آسیب به بافت‌های بدن شود. به همین خاطر، دکترها در این مرحله دارو و راهکارهایی برای کاهش تجمع این اسید پیشنهاد می‌کنند.
بیشتر بخوانید:
نقرس حاد (Acute gout)
در این مرحله، کریستال‌های اسید اوریک در مفصل جمع می‌شوند و به‌طور ناگهانی، التهاب حاد و درد شدید را به‌همراه دارند. حملات این نوع از نقرس می‌تواند بین ۳ روز تا ۲ هفته طول بکشد و عواملی مثل استرس شدید یا مصرف الکل باعث تشدید شدن این حملات می‌شود.
نقرس اینتروال یا میان بحرانی (Interval or intercritical gout)
این دوره، مابین حملات نقرس حاد است و با پیشرفت‌اش، فواصل زمانی حملات کاهش پیدا می‌کند. در بین این دوره‌ها، کریستال‌ها و بلورهای اسید اوریک به تجمع در بافت‌های بدن ادامه می‌دهند.
بیشتر بخوانید:
نقرس توفاسه مزمن (Chronic tophaceous gout)
سخت‌ترین نوع نقرس، نقرس توسافه مزمن است که معمولاً بعد از چندین سال رخ می‌دهد و حملات حاد نقرس را به‌همراه دارند. اگر فرد درمان مؤثری داشته باشد، بعید است که با نقرس توفاسه مزمن درگیر شود. در این نوع، آسیبی دائمی به مفاصل و کلیه‌ها وارد می‌شود و دردی شدید را به‌شکل مستمر به‌همراه دارد.
نقرس کاذب (Pseudogout)
یکی از شرایطی که آن را با نقرس اشتباه می‌گیرند، رسوب پیروفسفات کلسیم است که به‌عنوان نقرس کاذب می‌شناسیم و علائمی مشابه با نقرس را به‌همراه دارد، اما با شدتی کم‌تر . تفاوت عمده بین نقرس و نقرس کاذب، این است که مفاصل توسط کریستال‌های پیروفسفات کلسیم به‌جای کریستال‌های اسید اوریک تحریک می‌شوند.
روش‌های درمان بیماری نقرس چیست؟
اگر نقرس درمان نشود، در نهایت می‌تواند منجر به آرتریت نقرسی شود که شکل شدیدتری از آرتریت معمولی است و درد، آسیب و تورم بسیار زیادی در مفصل‌ها را به‌همراه دارد. عموماً برنامه‌ای که برای درمان نقرس پیشنهاد می‌شود، بسته به مراحل و شدت نقرس متفاوت است.
داروهای درمان نقرس به یکی از سه روش زیر عمل می‌کنند:
- درد نقرس را کاهش می‌دهند.
- التهابات را کم‌تر می‌کنند.
- سطح اسید اوریک را کم‌تر می‌کند.
برخی از داروهای تسکین‌دهنده درد نقرس عبارت‌اند از:
- داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) مثل آسپرین، ایبوپروفن و ناپروکسن
- کورتیکواستروئید‌ها
داروهایی که از حملات نقرس جلوگیری می‌کنند، عبارت‌اند از:
- مهارکننده‌های گزانتین اکسیداز مثل آلوپورینول و فبوکسوستات
- پروبنیسید
همراه با این داروها، ممکن است نیاز باشد تا تغییراتی در سبک زندگی‌تان ایجاد کنید تا علائم و خطر ابتلا به حملات نقرس را کاهش دهید. برخی از این تغییرات عبارت‌اند از:
- مصرف کم‌تر گوشت حیوانی
- کاهش مصرف الکل
- کاهش وزن
- ترک سیگار
بیشتر بخوانید:
سخن پایانی
نقرس یک نوع رایج از بیماری آرتریت است که بسیاری در سال با آن دست‌وپنجه نرم می‌کنند و می‌تواند درد شدید، تورم و سفتی در مفاصل خاص را به‌همراه دارد. برای این‌که بتوانید این بیماری را کنترل کنید، یک‌سری تغییرات کلی در سبک زندگی و استفاده از داروهای تجویزی پزشکان می‌تواند بسیار کمک‌کننده باشد و احتمال بروز نقرس در آینده را به میزان بسیار زیادی کاهش دهد. تنها مسئله مهم این است که به داروها و تغییراتی که باید، پایبند باشید و به جزئیات کوچکی مثل مصرف گوشت قرمز در رژیم غذایی، توجه کنید.
هشدار! این مطلب صرفا جنبه آموزشی دارد و لیمومی هیچگونه مسئولیتی در قبال آن نمی‌پذیرد. برای استفاده و اجرای آن، لازم است با پزشک یا متخصص مربوطه مشورت کنید.
منابع:
بدون نظر! اولین نفر باشید