بیماری صرع چیست + روش های درمان صرع با تغذیه

بیماری صرع چیست؟

صرع یک بیماری عصبی است که مغز فرد را درگیر و بیمار را به تشنج‌های مکرر غیرقابل تحریک مبتلا می‌کند. این بیماری یکی از شایع‌ترین اختلالات سیستم عصبی به شمار می‌رود و افراد را در هر سن، نژاد و جنسیتی تحت تاثیر قرار می‌دهد.

خوب است بدانید که هر چیزی که ارتباط طبیعی بین سلول‌های عصبی در مغز را قطع کند می‌تواند باعث تشنج شود. برای مثال تب بالا، قند خون پایین، مصرف الکل  یا مواد مخدر و ضربه مغزی ازجمله مواردی است که تشنج را به همراه دارد.

البته در چنین شرایطی هر فرد ممکن است یک یا چند تشنج داشته باشد. با این حال، زمانی که فردی دو یا چند تشنج مکرر و غیرقابل تحریک داشته باشد، او را مبتلا به صرع می‌دانند. علت‌های احتمالی زیادی برای صرع نام برده شده است که می‌توان به عدم تعادل مواد شیمیایی در انتقال دهنده‌های عصبی، تومورها، سکته مغزی، آسیب مغزی ناشی از بیماری یا جراحت، یا ترکیبی از این‌ها اشاره کرد. هرچند ممکن است هیچ دلیل قابل تشخیصی برای صرع وجود نداشته باشد.

انواع تشنج در بیماری صرع

مغز مرکزی است که تمام واکنش های ارادی و غیر ارادی بدن را کنترل و تنظیم می‌کند. این مورد شامل سلول‌های عصبی‌ هم می‌شود که معمولا از طریق فعالیت الکتریکی با یکدیگر ارتباط برقرار می‌کنند. تشنج زمانی اتفاق می‌افتد که قسمتی از مغز، سیگنال‌های الکتریکی غیرطبیعی را دریافت می‌کند و به طور موقت عملکرد الکتریکی طبیعی مغز را مختل می‌کند.

نوع تشنج به این بستگی دارد که کدام قسمت و چه مقدار از مغز تحت تاثیر قرار گرفته است و در طول تشنج چه اتفاقی می‌افتد. به طور کلی می‌توان گفت که بیمار مبتلا به صرع دو دسته از تشنج را تجربه می‌کند. در چنین حالتی تشنج‌های عمومی و تشنج‌های جزئی در فرد رخ می‌دهد. تشنج صرعی در کودکان انواع بیشتری دارد.

11 نشانه تشنج که باید جدی بگیرید

فرد مبتلا به صرع ممکن است بسته به نوع تشنج درجه‌های مختلفی از علائم را داشته باشد. موارد زیر علائم هشداردهنده‌ای است که نشان می‌دهد یک نفر در معرض تشنج قرار گرفته و به زودی این حالت به او دست می‌دهد.

1. خیره شدن
2. حرکات تند و سریع بازوها و پاها
3. سفت شدن بدن
4. از دست دادن هوشیاری
5. مشکلات تنفسی یا توقف تنفس
6. از دست دادن کنترل روده یا مثانه
7. افتادن ناگهانی بدون دلیل مشخص، به خصوص زمانی که با از دست دادن هوشیاری همراه باشد
8. پاسخ ندادن به سر و صدا یا کلمات برای دوره‌های کوتاه
9. گیج و منگ به نظر رسیدن
10. تکان دادن سر به صورت ریتمیک، زمانی که با از دست دادن هوشیاری همراه باشد
11. پلک زدن دوره‌ای و خیره شدن سریع چشم

توجه داشته باشید که در طول تشنج ممکن است لب‌های فرد، به‌خصوص کودکان، به رنگ آبی شود و تنفس او طبیعی نباشد. از آنجایی که این علائم دوره‌ای است برای اطمینان از سلامت کودک بهتر است حتما با پزشک صحبت کنید.

دلایل ابتلا به صرع

بیماری صرع در حدود نیمی از افراد مبتلا به این بیماری هیچ علت قابل شناسایی ندارد. دلایلی که نیمه دیگر مبتلایان به صرع دچار شده‌اند شامل این موارد است:

• دلایلی ژنتیکی

برخی از خانواده‌های مبتلا به این بیماری، صرع را به نسل‌های بعدی خود منتقل می‌کنند. برخی از محققان صرع را با ژن‌های خاصی مرتبط می‌دانند. اما برخی افراد مبتلا به صرع ژنتیکی هستند که علت بیماری آن‌ها ارثی نیست. تغییرات ژنتیکی می‌تواند در کودک بدون اینکه از والدین منتقل شود، رخ دهد.

• ضربه و آسیب به سر

ضربه به سر در اثر تصادف یا سایر آسیب‌های تروماتیک می‌تواند باعث صرع شود.

• تومور مغزی

تومورهای مغزی می‌توانند برای فرد حالت صرع را به همراه داشته باشند. همچنین ممکن است صرع به دلیل شکل‌گیری رگ‌های خونی در مغز ایجاد شود. افراد مبتلا به بیماری‌های عروق خونی مانند ناهنجاری‌های شریانی وریدی و ناهنجاری‌های غاری ممکن است دچار تشنج شوند.

• برخی از بیماری‌ها

سکته مغزی در بزرگسالان بالای 35 سال، مننژیت، HIV، آنسفالیت ویروسی و برخی عفونت‌های انگلی می‌توانند باعث صرع شوند.

• شرایط خاص رشدی

شرایط رشد فرد با وجود برخی از شرایط می‌تواند باعث تشدید احتمال ابتلا به صرع شود. برای مثال افراد مبتلا به اوتیسم بیشتر از سایر افراد در معرض ابتلا به صرع هستند. همچنین تحقیقات نشان داده است که افراد مبتلا به صرع بیشتر در معرض اختلال نقص توجه یا بیش فعالی (ADHD) و هستند.

						
بیشتر بخوانید: 
تغذیه کودکان اوتیسم: بایدها و نبایدهایی که باید بدانید
								

آیا تغذیه، بیماری صرع را تشدید می‌کند؟

حالا که فهمیدید بیماری صرع چیست و با کدام نشانه‌ها بروز پیدا می‌کند، وقت آن رسیده است که به سراغ روش‌های کنترل و درمان صرع برویم. برخی از مطالعات پزشکی نشان داده است که رژیم غذایی می‌تواند کنترل تشنج را در افراد مبتلا به صرع بهبود بخشد.

در ابتدای تحقیقات، دانشمندان با انجام آزمایش‌های متعدد روی افراد مبتلا به بیماری صرع متوجه شدند که رژیم کتوژنیک می‌تواند در فرایند بهبود و درمان این بیماری اثر مثبتی داشته باشد. البته این رژیم برای همه افراد مناسب نیست و به دلیل سخت بودن آن، مبتلایان چندان تمایلی برای گرفتن رژیم کتو نداشتند.

این در حالی است که شواهد اخیر نشان می‌دهد که رژیم‌های غذایی با محدودیت کمتر نیز ممکن است برای درمان صرع مفید باشند. رژیم غذایی مناسب بیماران صرعی یا اپیلپسی، باید تا حد امکان به تقویت سیستم ایمنی بدن آن‌ها کمک کند.

درمان صرع با تغذیه

به طور معمول، افراد مبتلا به صرع محدودیتی برای خوردن غذا و میوه ندارند. البته برخی از افراد مبتلا به یک نوع نادر صرع به نام «صرع رفلکس» ممکن است با خوردن غذاهای خاصی که محرک تشنج هستند، بیشتر در معرض تشنج قرار بگیرند.

بیماران مبتلا به صرع رفلکسی ممکن است با بوییدن یا چشیدن ماده غذایی به‌خصوصی دچار تشنج شوند. این افراد نباید به سراغ خوراکی‌هایی بروند که دارای ماده تحریک‌کننده است.

به طور کلی داشتن یک رژیم غذایی متعادل و مغذی ممکن است به طور مستقیم بر بیماری افراد مبتلا تاثیر نگذارد، اما به سلامت عمومی آن‌ها کمک می‌کند. همچنین داشتم عادت غذایی سالم می‌تواند به کاهش برخی از محرک‌های تشنج و خواب آرام کمک کند.

خوراکی‌های مفید برای درمان بیماری صرع

هرچند نمی‌توان ادعا کرد که مصرف میوه یا غذای به‌خصوصی باعث درمان بیماری صرع خواهد شد، اما قطعا در روند بهبود آن تاثیر مثبتی خواهد داشت. برای درمان قطعی بیماری صرع باید دارو مصرف کرد و در موارد حمله‌های شدید صرع به نورولوژیست مراجعه کرد.

با این حال، فهرستی که در ادامه به شما معرفی کرده‌ایم شامل خوراکی‌های مفید برای بیماران صرعی است.

• غذاهای کامل و کم فرآوری شده
• غلات کامل
• برنج باسماتی، دانه بلند و برنج قهوه‌ای
• پاستا
• جو و غلات بر پایه جو دوسر
• میوه‌هایی مثل سیب، گلابی و بیشتر انواع توت‌ها
• ماست
• آجیل
• حبوبات ازجمله خود و لوبیا
• سبزیجات مانند بروکلی، پیاز و گوجه فرنگی
• سیب زمینی شیرین
• سیب زمینی تازه با پوست

بیماران صرعی از خوردن کدام خوراکی‌ها اجتناب کنند؟

بیماران مبتلا به صرع می‌توانند همه غذاها، میوه‌ها و تنقلات را میل کنند، اما بهتر است برخی از آن‌ها را کمتر در برنامه غذایی‌شان قرار دهند. خوراکی‌هایی که بیماران مبتلا به صرع بهتر است از مصرف آن اجتناب کنند شامل این موارد است:

• غذاهایی که قند بالایی دارند و به سرعت قند خون را بالا می‌برند
• غذاهایی که حاوی محرک هستند، مانند کافئین موجود در قهوه، چای، نوشیدنی‌های انرژی زا، نوشابه‌های گازدار یا شکلات
• الکل می‌تواند باعث تشنج شود و عامل تداخل با داروها باشد
• غذاهای حاوی نمک بسیار زیاد
• چربی‌های اشباع و ترانس
• برخی میوه‌ها مانند گریپ فروت و انار
• مکمل‌های ورزشی
• مکمل دارویی ازجمله ویتامین D، ویتامین K، کلسیم، منیزیم، منگنز و اسید فولیک

گفتنی است که هیچکدام از این موارد جزء خوراکی‌های صددرصد ممنوعه نیست و بهتر است قبل از مصرف یا قطع خوردن آن‌ها با پزشک مشورت کنید.

						
بیشتر بخوانید: 
هر آنچه باید درباره مصرف ویتامین D بدانید
								

جمع بندی

بیماری صرع با حمله‌ و تشنج در فرد مبتلا همراه است. اگرچه هنوز برای این بیماری علت خاصی کشف نشده است، اما برخی از مطالعات پزشکی دلایلی مثل ژنتیک، شرایط رشدی فرد، برخی از بیماری‌ها و آسیب به مغز را برای ابتلا به صرع نام برده‌اند.

گیجی، خیره شدن به یک نقطه، سفت شدن بدن، غش کردن ناگهانی، مشکلات تنفسی، حرکات تند و سریع بازو و پا، تکان دادن سر به طور ریتیمیک و عدم پاسخ به صداها می‌تواند از نشانه‌های تشنج در فرد مبتلا به سرع باشد.

برای درمان این بیماری در ابتدا باید به پزشک متخصص مراجعه کرد و دارو خورد؛ اما داشتن یک رژیم غذایی مناسب می‌تواند تا حد زیادی در بهبود روند درمان کمک‌کننده باشد. خوراکی‌هایی مثل غلات کامل، برنج، پاستا، سیب، گلابی، انواع توت، حبوبات، پیاز، گوجه فرنگی و بروکلی برای بیماران صرعی توصیه می‌شود.

خوب است بدانید که درصورت مصرف دارو برای درمان بیماری صرع نباید بدون مشورت با پزشک مکمل‌ ورزشی و مکمل‌های دارویی از جمله ویتامین D، ویتامین K، کلسیم، منیزیم، منگنز و اسید فولیک مصرف کنید؛ چراکه ممکن است دچار تداخل دارویی شوید.

هشدار! این مطلب صرفا جنبه آموزشی دارد و لیمومی هیچگونه مسئولیتی در قبال آن نمی‌پذیرد. برای استفاده و اجرای آن، لازم است با پزشک یا متخصص مربوطه مشورت کنید.

منبع:

verywellhealth

epilepsy

nationwidechildrens

mayoclinic