قرص اورژانسی ضد بارداری چیست؟
قرص اورژانسی ضد بارداری از بارداری بعد از رابطه جنسی محافظت نشده جلوگیری می‌کند. به‌عنوان‌مثال، اگر کاندوم پاره شده باشد یا یک قرص جلوگیری ماهانه را فراموش کرده باشید، می‌توانید از این دارو استفاده کنید. ۲ نوع قرص ضد بارداری اورژانسی وجود دارد:
- Levonelle که باید در عرض ۷۲ ساعت (۳ روز) پس از رابطه جنسی مصرف شود.
- ellaOne که باید ظرف ۱۲۰ ساعت (۵ روز) پس از رابطه جنسی مصرف شود.
عملکرد هر دو قرص جلوگیری یا به تأخیر انداختن تخمک‌گذاری (آزاد شدن تخمک) است. پیشگیری از بارداری اورژانسی باید در اسرع وقت انجام شود تا مؤثر باشد.
چند نکته در مورد قرص ضد بارداری
- شما باید قرص ضد بارداری اورژانسی را در عرض ۳ روز (لوونل) یا ۵ روز (ellaOne) پس از رابطه جنسی محافظت نشده مصرف کنید تا مؤثر باشد. هر چه زودتر آن را مصرف کنید، مؤثرتر است.
- IUD در پیشگیری از بارداری مؤثرتر از قرص‌های ضد بارداری است. آمار‌ها نشان می‌دهند کم‌تر از ۱٪ از زنانی که از IUD استفاده می‌کنند باردار می‌شوند.
- مصرف قرص‌های ضد بارداری اورژانسی Levonelle یا ellaOne می‌تواند باعث سردرد یا شکم درد شود.
- قرص‌های اورژانسی ضد بارداری می‌توانند قاعدگی بعدی شما را زودتر، دیرتر یا دردناک‌تر از حد معمول کنند.
- اگر در عرض ۲ ساعت پس از مصرف لوونل یا ۳ ساعت پس از مصرف ellaOne دچار (استفراغ) شدید حتماً به پزشک مراجعه کنید؛ زیرا باید دوز دیگری بخورید یا IUD نصب کنید.
- اگر به‌دنبال منفی شدن تست بارداری خود هستید و قصد حاملگی ندارید بهتر است یک روش امن و مطمئن استفاده کنید. مصرف قرص اورژانسی فقط 2 بار در سال مجاز است و بیشتر از این مقدار ضرر دارد.
- پیشگیری از بارداری اورژانسی باعث سقط جنین نمی‌شود.
نحوه عملکرد قرص اورژانسی ضد بارداری چگونه است؟
Levonelle
لوونل حاوی لوونورژسترل، یک نسخه مصنوعی (ساخت بشر) از هورمون طبیعی پروژسترون است که در بدن توسط تخمدان‌ها تولید می‌شود. این باور وجود دارد که مصرف آن باعث توقف یا به تأخیر انداختن انتشار تخمک (تخمک‌گذاری) می‌شود.
برای جلوگیری از بارداری، لوونل باید ظرف ۷۲ ساعت (۳ روز) پس از رابطه جنسی مصرف شود. مصرف این قرص با روش‌های دیگر پیشگیری از بارداری شما تداخلی ندارد.
ellaOne
ellaOne حاوی اولیپریستال استات است که عملکرد طبیعی پروژسترون را متوقف می‌کند. این قرص باعث متوقف کردن یا به تأخیر انداختن تخمک‌گذاری می‌شود . برای جلوگیری از بارداری ellaOne باید در عرض ۱۲۰ ساعت (۵ روز) پس از رابطه جنسی مصرف شود.
در چه شرایطی می‌توان از قرص ضد بارداری استفاده کرد؟
استفاده از قرص اورژانسی ضدبارداری محدودیت دارد و نباید بیش از حد استفاده شود. بنابراین بهتر است از این قرص در شرایط خاص استفاده کنید که در ادامه در این باره توضیح دادیم:
- زمانی که از هیچ وسیله پیشگیری استفاده نشده باشد.
- ۳ وعده از دست دادن متوالی قرص‌های ضد بارداری خوراکی ترکیبی یا ۳ روز تأخیر در هفته اول چرخه
- بیش از ۳ ساعت تأخیر از زمان معمول مصرف قرص پروژسترون (مینی قرص) یا بیش از ۲۷ ساعت پس از مصرف قرص قبلی
- بیش از ۱۲ ساعت تأخیر از زمان معمول مصرف قرص حاوی دزوژسترل یا بیش از ۳۶ ساعت پس از مصرف قرص قبلی
- بیش از ۲ هفته تأخیر برای تزریق فقط پروژسترون نورتی استرون انانتات (NET-EN)
- بیش از ۴ هفته تأخیر برای تزریق فقط پروژسترون دپو مدروکسی پروژسترون استات (DMPA)
- بیش از ۷ روز تأخیر برای پیشگیری از بارداری تزریقی ترکیبی (CIC)
- هنگامی که نگرانی در مورد شکست احتمالی پیشگیری از بارداری وجود دارد مانند پارگی، لیز خوردن یا استفاده نادرست کاندوم.
- جابه‌جایی، شکستگی، پارگی یا برداشتن زودهنگام دیافراگم یا کلاهک دهانه رحم
- انزال در واژن یا در دستگاه تناسلی خارجی
- عدم ذوب شدن قرص یا فیلم اسپرم کش قبل از مقاربت
- اشتباه در محاسبه دوره پرهیز، یا عدم پرهیز یا عدم استفاده از روش مانع در روز‌های باروری چرخه
- خارج شدن دستگاه پیشگیری از بارداری داخل رحمی (IUD) یا ایمپلنت ضد بارداری هورمونی
تذکر: این شرایط متغیر است و توصیه می‌کنیم در هر حالتی با یک متخصص مشورت کنید.
چه کسانی نمی‌توانند از قرص اورژانسی استفاده کنند؟
اکثر خانم‌ها می‌توانند از قرص ضد بارداری استفاده کنند حتی دختران زیر ۱۶ سال هم مجاز هستند. اما اگر به ترکیبات این قرص حساسیت دارید، آسم شدید دارید یا از دارو‌هایی استفاده می‌کنید که ممکن است با آن تداخل داشته باشد، نمی‌توانید از قرص‌های ضد بارداری استفاده کنید. در ادامه برخی دارو‌هایی که با قرص اورژانسی تداخل دارند را به شما معرفی می‌کنیم:
- داروی گیاهی خار مریم
- برخی از دارو‌های مورد استفاده برای درمان صرع،HIV یا سل (TB)
- دارویی برای کاهش اسیدیته معده مانند امپرازول
- برخی از آنتی بیوتیک‌ها مانند ریفامپیسین و ریفابوتین
توجه داشته باشید که مصرف لوونل در دوران شیردهی بی‌خطر است. اگرچه مقادیر کمی از هورمون‌های موجود در قرص ممکن است به شیر مادر وارد شود؛ اما متخصصان معتقدند که برای کودک مضر نیست. لازم به ذکر است که ایمنی ellaOne در دوران شیردهی هنوز مشخص نیست.
در چه مواردی باید با پزشک مشورت کرد؟
اگر می‌خواهید تست بارداری شما مثبت نشود و از قرص اورژانسی استفاده کردید، بهتر است در شرایط زیر با پزشک مشورت کنید:
- نگران هر علامتی هستید.
- فکر می‌کنید ممکن است باردار باشید.
- پریود بعدی شما بیش از ۷ روز تأخیر دارد.
- قاعدگی شما کوتاه‌تر یا سبک‌تر از حد معمول است.
- هرگونه درد ناگهانی یا غیرعادی در زیر شکم خود دارید.
- درد ناگهانی یا غیر معمول در قسمت پایین شکم (معده) می‌تواند نشانه حاملگی خارج از رحم باشد؛ اما اتفاق نادری است.
خطراتی که با مصرف قرص اورژانسی سلامت شما را تهدید می‌کند؟
مصرف قرص ضد بارداری عوارض جدی یا طولانی مدتی ندارد اما می‌تواند باعث مشکلات زیر شود:
- سردرد
- درد شکم
- تغییر در قاعدگی بعدی
- احساس بیماری (اگر در عرض ۲ ساعت پس از مصرف Levonelle یا ۳ ساعت پس از مصرف ellaOne بیمار شدید حتماً به پزشک مراجعه کنید.)
اساساً قرص‌های جلوگیری عوارض جانبی کمی دارند. با این وجود، استفاده از آن‌ها نباید به‌عنوان یک روش مداوم برای کنترل بارداری در نظر گرفته شود. این قرص‌ها تنها برای موارد اضطراری مناسب هستند و استفاده مکرر از آن‌ها ممکن است منجر به اختلالات در چرخه باروری و مشکلات سلامتی دیگر شود.
آیا می‌توانیم قرص ضد بارداری اورژانسی را از قبل تهیه کنیم؟
شما می‌توانید قرص ضد بارداری را قبل از داشتن رابطه جنسی محافظت نشده بگیرید اگر:
- نگران شکست روش پیشگیری از بارداری خود هستید.
- به تعطیلات می‌روید.
- نمی‌توانید به راحتی این قرص را تهیه کنید و به داروخانه دسترسی ندارید.
کلام آخر
استفاده از قرص اورژانسی ضد بارداری یکی از روش‌های مهم در مدیریت بارداری ناخواسته و اضطراری است. این قرص‌ها در صورت استفاده درست و به موقع می‌توانند از بروز بارداری ناخواسته پس از رابطه جنسی جلوگیری کنند.
از مزایای اصلی استفاده از قرص اورژانسی ضد بارداری می‌توان به قابلیت استفاده در شرایط اضطراری، سهولت استفاده و کارایی نسبتاً بالا اشاره کرد.
با توجه به اهمیت و کاربرد این دارو، اطلاع‌رسانی صحیح و آگاهی عمومی درباره استفاده صحیح از قرص اورژانسی ضروری است. ضمنا برای کاهش نیاز به استفاده از این دارو‌ها، آموزش‌های مناسب در زمینه برنامه‌ریزی خانواده و استفاده از روش‌های باروری مؤثرتر دیگر بسیار اهمیت دارد.
هشدار! این مطلب صرفا جنبه آموزشی دارد و لیمومی هیچگونه مسئولیتی در قبال آن نمی‌پذیرد. برای استفاده و اجرای آن، لازم است با پزشک یا متخصص مربوطه مشورت کنید.
منابع
بدون نظر! اولین نفر باشید