سرطان تخمدان؛ علائم و راه‌های درمان آن

در سال‌های اخیر اقدامات زیادی برای آگاهی‌رسانی به خانم‌ها در خصوص بیماری‌های مختلف، انجام شده است. بسیاری از خانم‌ها در مورد بیماری‌های زنانه اطلاعات کمی دارند و همین موضوع باعث افزایش میزان مرگ و میر ناشی از این بیماری‌ها می‌شود. سرطان تخمدان یکی از انواع سرطان‌های رایج در بین خانم‌هاست. این بیماری آنقدر حائز اهمیت است که ماه سپتامبر، به عنوان ماه آگاهی از بیماری سرطان تخمدان نامگذاری شده است.

به همین دلیل تصمیم گرفتیم یکی از مقالات مجله سلامتی لیمومی را به این موضوع اختصاص دهیم و ابعاد مختلف این بیماری از جمله انواع، علائم، راه‌های تشخیص و درمان آن را بررسی کنیم.

سرطان تخمدان چیست؟

تخمدان‌ها به طور عمده از سه نوع سلول تشکیل شده‌اند. هر کدام از این سلول‌ها می‌توانند به یک نوع تومور تبدیل شوند و بیماری سرطان تخمدان را به وجود آورند. این تومورها عبارتند از:

1. تومور اپیتلیال
2. تومور سلول‌های زاینده
3. تومور استرومال

تومورهای تخمدان می‌توانند خوش‌خیم یا بدخیم باشند. تومورهای خوش‌خیم (غیرسرطانی) از تخمدان خارج نمی‌شوند و آسیبی به سایر بخش‌های بدن نمی‌رسانند. اما تومورهای بدخیم سرطانی، از محدوده تخمدان تجاوز کرده، در سایر قسمت‌های بدن هم گسترش پیدا می‌کنند و ممکن است باعث مرگ شوند.

انواع سرطان تخمدان

سرطان تخمدان انواع مختلفی دارد که در بالا به آن اشاره کردیم. پس هر کدام از این تومورها، یک نوع سرطان تخمدان هستند. بنابراین این بیماری سه نوع دارد:

1. سرطان تخمدان اپیتلیال: اکثر سرطان‌های تخمدان (حدود 90%)، از بافت اپیتلیوم شروع می‌شوند که پوشش بیرونی تخمدان را تشکیل می‌دهد. با افزایش سن، به خصوص پس از 50 سالگی، احتمال ابتلا به این نوع سرطان بیشتر می‌شود. سرطان تخمدان اپیتلیال، خود به انواع مختلفی از جمله سروزی، موسینوز، سلول شفاف، انتقالی و… تقسیم می‌شود.
2. سرطان تخمدان سلول زاینده: تومورهای سلول زاینده از سلول‌های تولیدکننده تخمک شروع می‌شوند و 5 درصد از سرطان‌های تخمدان را تشکیل می‌دهند. این نوع سرطان در تمام سنین مشاهده شده است اما اکثرا زنان زیر 30 سال را درگیر می‌کند. این نوع از سرطان تخمدان نیز شامل انواع مختلف تراتوم، دیس ژرمینوما، تومور سینوس اندودرم و… است.
3. سرطان تخمدان استرومال: 5 درصد دیگر سرطان تخمدان را تومورهای استرومال تشکیل می‌دهند. تومورهای استروما از سلول‌های بافتی ساختاری شروع می‌شوند؛ این سلول‌ها تخمدان را در کنار هم نگه می‌دارد و هورمون‌های زنانه استروژن و پروژسترون را تولید می‌کند. تومور استرومال اغلب زنان مسن را مبتلا می‌کند اما گاهی در دختران نیز مشاهده می‌شود. این نوع تومور معمولا به سرعت سایر تومورهای تخمدان پخش نمی‌شود و انواع فرعی آن شامل تومورهای سلولی گرانولوزا، گرانولوزا-تکا و سرتولی لیدینگ است.

عوامل تاثیرگذار در سرطان تخمدان

سن: با افزایش سن، احتمال ابتلا به سرطان تخمدان نیز افزایش پیدا می‌کند. به گونه‌ای که این بیماری در زنان زیر 40 سال بسیار کم است و اکثرا در زنان 63 سال به بالا مشاهده می‌شود.

اضافه وزن: چاقی با افزایش خطر ابتلا به سرطان تخمدان همراه است و زنان چاق بیشتر از سایرین، در معرض این بیماری هستند.

حاملگی در سن بالا یا نداشتن بارداری کامل: زنانی که هرگز بارداری کامل را تجربه نمی‌کنند یا اولین بارداری کامل‌شان بعد از 35 سالگی اتفاق می‌افتد، بیشتر در معرض این بیماری قرار دارند.

هورمون‌درمانی بعد از یائسگی: احتمال ابتلا به این سرطان در زنانی که بعد از دوران یائسگی از هورمون استروژن یا ترکیب استروژن و پروژسترون استفاده می‌کنند، بیشتر است.

سابقه خانوادگی: سابقه سرطان در خانواده، خطر ابتلا به سرطان تخمدان را افزایش می‌دهد. هر چه افراد بیشتری در خانواده و بستگان شما دچار این بیماری باشند، احتمال ابتلا به این بیماری نیز بیشتر می‌شود.

سندرم سرطان خانوادگی: حداکثر 25% از سرطان‌های تخمدان ناشی از سندرم‌های خانوادگی سرطان است. این سندرم‌ها از تغییرات ارثی در ژن‌های خاص به وجود می‌آید.

علائم سرطان تخمدان

علائم سرطان تخمدان، علائم چندان مهمی نیستند و معمولا با سایر بیماری‌ها اشتباه گرفته می‌شوند. برخی از این عوامل عبارتند از:

1. کاهش وزن
2. خستگی
3. کمردرد
4. نیاز مکرر به ادرار کردن
5. یبوست
6. نفخ یا تورم شکم
7. ناراحتی در ناحیه لگن

راه‌های تشخیص این بیماری

اکثر سرطان‌های تخمدان در مراحل اولیه تشخیص داده نمی‌شوند. برای تشخیص سریع این سرطان از دو راه زیر استفاده می‌شود:

1. معاینه منظم سلامت زنان: با معاینه منظم لگن، دستگاه تناسلی خارجی، واژن و دهانه رحم مورد بررسی قرار می‌گیرند و چنانچه مشکلی مشاهده شود، گزارش می‌شود.
2. آزمایشات غربالگری برای سرطان تخمدان: آزمایشات غربالگری برای افرادی استفاده می‌شود که هیچ علائمی ندارند.

درمان سرطان تخمدان

درمان سرطان تخمدان با توجه به میزان پیشرفت این بیماری، متفاوت است:

1. عمل جراحی: زمانی که بیماری در مراحل اولیه است و هنوز پیشرفت نکرده، عمل جراحی انجام شده و تخمدان سرطانی و لوله فالوپ برداشته می‌شود. در نوع دیگر جراحی، دو تخمدان خارج می‌شود. اگر سرطان پیشرفت کرده باشد، ممکن است رحم، غدد لنفاوی مجاور و یک چین بافت چربی شکمی نیز برداشته شود.
2. شیمی‌درمانی: شیمی‌درمانی نامی آشنا برای درمان سرطان است. در این نوع درمان از نوعی مواد شیمیایی استفاده می‌شود که سلول‌های سرطانی را از بین می‌برند. داروهای شیمی‌درمانی به صورت تزریقی یا خوراکی هستند و اغلب بعد از جراحی و برای از بین بردن سلول‌های سرطانی باقی‌مانده، تجویز می‌شوند.
3. هورمون‌درمانی: هورمون‌درمانی می‌تواند یک راه درمانی برای برخی از سرطان‌ها باشد. از این راه برای جلوگیری از تاثیر هورمون استروژن بر سلول‌های سرطانی تخمدان استفاده می‌شود. در سرطان تخمدان، هورمون استروژن به رشد سلول‌های سرطانی کمک می‌کند. بنابراین در این نوع درمان، با انسداد استروژن جلوی پیشرفت بیماری گرفته می‌شود.

سخن پایانی

سرطان تخمدان از جمله بیماری‌های شایع زنانه است که اگر جدی گرفته نشود، ممکن است زمینه‌ساز مرگ باشد. برای تشخیص زودهنگام این بیماری، از چکاپ‌ها و معاینات منظم لگن غافل نشوید.

برای دریافت رژیم لیمومی کلیک کنید.