بیماری هپاتیت چیست؟
بیماری هپاتیت به التهاب کبد گفته میشود؛ التهاب کبد میتواند توسط ویروس‌های مختلف کبد، مواد شیمیایی، داروها، الکل، اختلالات ژنتیکی یا سیستم ایمنی بیش‌فعال که به اشتباه سلول‌های کبد را هدف قرار می‌دهند ایجاد شود. بیماری هپاتیت با ایجاد اختلال در عملکرد کبد باعث آسیب به کبد و سلامت کل بدن میشود.
انواع بیماری هپاتیت
این بیماری به ۵ دسته تقسیم میشود ولی سه مورد آن شایع‌تر است. ویروس مسئول هر کدام از این بیماری‌ها متفاوت است. با هم با این ۵ نوع بیماری هپاتیت آشنا می‌شویم:
هپاتیت A
بیماری هپاتیت A عفونتی است که توسط ویروس هپاتیت A یا HAV به وجود می‌آید این بیماری معمولاً حاد و کوتاه مدت است و میتواند از چند هفته تا چند ماه طول بکشد.
هپاتیت B
ویروس هپاتیت B یا HBV عامل بروز بیماری هپاتیت B است. این نوع بیماری هپاتیت مزمن و ادامه‌دار است و حدود ۲۵۷ میلیون نفر در دنیا از بیماری هپاتیت B رنج می‌برند. این بیماری عامل اصلی بروز سرطان کبد است.
هپاتیت C
این نوع هپاتیت از طریق ویروس HCV منتقل میشود. این بیماری از شایعترین بیماری‌هایی است که از طریق خون منتقل میشود و طولانی مدت است اما در بیشتر مواقع قابل درمان است.
این سه نوع از هپاتیت، نسبت به دو نمونه بعدی که در ادامه با آنها آشنا می‌شویم، شناخته شده‌تر هستند.
هپاتیت D
این بیماری نوع نادری از هپاتیت است که گاهی اوقات در اثر ابتلا شدن به بیماری هپاتیت B اتفاق می‌افتد. این ویروس بیماری التهابی شبیه به گونه‌های دیگر ایجاد می‌کند. معمولا اگر به هپاتیت نوع B مبتلا نشده باشید نمی‌توانید به این نوع ویروس مبتلا شوید.
هپاتیت E
منشا این نوع بیماری که باعث انتقال ویروس هپاتیت E یا HEV میشود، مناطقی است که از نظر بهداشتی آلوده هستند یا فاضلاب انسانی وارد آب آشامیدنی شده باشد.
این بیماری میتواند برای زنان باردار خطرناک باشد.
علائم بیماری هپاتیت
اگر شما به هپاتیت نوع B و C که نوع مزمن بیماری هستند مبتلا شوید، معمولا تا زمان بروز علائم آسیب به عملکرد کبد، هیچگونه علامت ظاهری دیگری نخواهید داشت. در مقابل، کسانی که دچار نوع حاد و کوتاه مدت هپاتیت می‌شوند در مدت کوتاهی بعد از وارد شدن ویروس به بدنشان علائم اولیه بیماری دیده میشود.
علائم رایج هپاتیت عفونی شامل موارد زیر هستند:
1. خستگی
خستگی یکی از علائم رایج این بیماری است. اگر مبتلا به هپاتیت باشید ممکن است حتی بعد از داشتن یک خواب کامل هم احساس خستگی کنید.
2. علائمی شبیه سرماخوردگی
بعضی از انواع بیماری هپاتیت علائم قابل توجهی نشان نمی‌دهند و علائم به صورت یک سرماخوردگی ساده ظاهر می‌شوند. این موضوع باعث میشود که شما از ابتلای خود به بیماری هپاتیت اطلاع نداشته باشید.
3. ادرار تیره رنگ
به دلیل این که در دوران ابتلا به بیماری هپاتیت، کبد شما نمی‌تواند خون را به درستی تصفیه کند، رنگ ادرار ممکن است تیره شود.
4. درد مفاصل
در زمان ابتلا به بیماری هپاتیت، سیستم ایمنی شما نسبت به حالت عادی فعال‌تر است و تلاش می‌کند که ویروس را از بدن دفع کند. این مسئله میتواند باعث التهاب و درد مفاصل شود.
5. درد شکمی
بیشتر اوقات کسانی که دچار بیماری هپاتیت می‌شوند، دردی در ناحیه سمت راست بالا و زیر دنده‌های پایین‌شان حس می‌کنند که در اصطلاح تیر کشیدن گفته میشود.
6. از دست دادن اشتها
این بیماری با به همراه داشتن حالت تهوع و استفراغ، باعث میشود که شما تمایلی به غذا خوردن نداشته باشید و اشتهای خود را از دست بدهید.
کاهش وزن بی‌دلیل، مدفوع رنگ پریده و زرد شدن رنگ پوست و چشم که میتواند نشانه زردی باشد، از نشانه‌های دیگر این بیماری هستند.
عوارض بیماری هپاتیت
اگر مبتلا به هپاتیت مزمن B و C هستید عوارض آن میتواند انواع مختلف بیماری‌های مزمن کبدی مثل سیروز و سرطان کبد باشد. این عوارض می‌توانند باعث از کار افتادن کبد شوند که در نتیجه آن عوارض زیر اتفاق می‌افتد:
- اختلالات خونریزی؛
- تجمع مایعات در شکم که به عنوان آسیت شناخته میشود؛
- افزایش فشار خون سیاهرگ باب؛
- نارسایی کلیه با ایجاد نفریت مویرگ‌های کلیه؛
- آنسفالوپاتی کبد که در آن کبد در تولید اوره و دفع آمونیاک ناتوان است و منجر به از دست دادن حافظه، خستگی مفرط و ناتوانی ذهنی میشود؛
- عفونت‌های ویروسی متعدد؛
- کرایوگلوبولین یا رسوب غیر طبیعی پروتئین‌های سرم خون
- مرگ.
علائم بیماری هپاتیت در مردان
بعضی از علائم هپاتیت در مردان و زنان متفاوت هستند ما در این قسمت، علائم هپاتیت در مردان را بررسی می‌کنیم:
- تب
- حالت تهوع
- احساس خستگی
- دردهای شکمی
- کم اشتهایی
- درد مفاصل
- زردی
- کهیر
- تغییر رنگ مایع منی
- ادرار تیره رنگ
- مدفوع رنگ پریده
علائم بیماری هپاتیت در زنان
علائمی که در زنان نسبت به مردان شایع‌تر هستند موارد زیر هستند:
- گرفتگی شکمی
- تب پایین
- ادرار تیره رنگ
- مدفوع رنگ پریده
- زرد شدن پوست و قسمت سفیدی چشم
- خستگی
- ضعف عضلانی
- خارش
راه‌های انتقال بیماری هپاتیت
هپاتیت A و E معمولاً از طریق آب و غذای آلوده و تماس نزدیک با فرد آلوده منتقل می‌شوند.
راه‌های انتقال بیماری هپاتیت B
ویروس هپاتیت B معمولا زمانی منتقل میشود که مایعات بدن فرد آلوده مثل مایع منی، ترشحات واژن یا خون، حتی در مقادیر میکروسکوپی وارد بدن فرد دیگر شوند. همچنین ویروس از راه‌های زیر هم انتقال پیدا می‌کند:
- از طریق برقراری رابطه جنسی با فرد حامل ویروس
- از مادر به جنین در زمان تولد
- استفاده از لوازم آلوده مشترک مثل سرنگ یا حتی لوازم پزشکی آلوده
اگرچه این ویروس در بزاق فرد مبتلا یافت میشود، از طریق بوسیدن و ظروف منتقل نمی‌شود.
راه‌های انتقال بیماری هپاتیت C
- دریافت خون و فرآورده‌های خونی آلوده و مایعات بدن فرد آلوده
- تماس جنسی
- شرایط پزشکی تهاجمی و استفاده از لوازم آلوده
- تزریق مواد اعتیادآور با سرنگ آلوده
- تتو یا پیرسینگ با لوازم آلوده
هپاتیت C نمی‌تواند از طریق ظروف، بوسیدن، سرفه کردن، بغل کردن، شیردهی و آب یا غذا منتقل شود.
انواع روش‌های درمان هپاتیت
درمان هپاتیت بستگی به نوع بیماری و علت به وجود آمدن آن دارد. همچنین مزمن یا حاد بودن آن هم بر روی روش درمان موثر است.
روش درمان بیماری هپاتیت A
هپاتیت A بیماری کوتاه مدتی است و معمولاً به درمان خاصی نیاز ندارد، اما اگر علائم آن باعث اختلال در زندگی عادی شما شود استراحت مطلق ممکن است ضروری باشد. همچنین اگر علائمی مثل اسهال و تهوع داشته باشید ممکن است که پزشک برنامه غذایی خاصی برای شما تجویز کند تا بدنتان آب زیادی از دست ندهد.
روش درمان بیماری هپاتیت B
روش درمانی خاصی برای هپاتیت Bحاد وجود ندارد اما اگر دچار هپاتیت B مزمن هستید داروهای ضد ویروس نیاز خواهید داشت. این روش درمانی ممکن است ماه‌ها و سال‌ها ادامه داشته باشد. برای درمان هپاتیت B باید ارزیابی و نظارت پزشکی منظم داشته باشید تا مشخص شود که آیا بیماری به درمان پاسخ می‌دهد یا خیر و خطر ابتلا به سرطان کبد وجود نداشته باشد.
روش درمان بیماری هپاتیت C
داروهای ضد ویروس می‌توانند هر دو نوع هپاتیت C حاد و مزمن را درمان کنند. به طور معمول اگر مبتلا به هپاتیت C هستید می‌توانید از ترکیبی از داروهای ضد ویروس استفاده کنید و ممکن است برای تعیین بهترین نوع درمان به آزمایش‌های بیشتری نیاز داشته باشید. درمان این نوع بیماری باید هرچه زودتر شروع شود تا آسیب جدی به کبد وارد نکند.
اگر فردی در اثر هپاتیت C دچار سیروز کبدی یا بیماری‌های کبدی دیگر شود کاندیدای پیوند کبد خواهد بود.
داروهای درمان بیماری هپاتیت
همان‌طور که گفته شد داروی خاصی برای درمان هپاتیت A تجویز نمی‌شود و فقط استراحت کردن کافی است همچنین باید از مصرف الکل و کشیدن سیگار خودداری کنید.
داروهای موثر برای درمان هپاتیت B
داروهای ضد ویروس مثل انتکاویر، تنوفوویر، لامیوودین و داروهای ضد ویروس دیگر هستند که به تشخیص پزشک تجویز می‌شوند.
از داروهای دیگر می‌توان به اینترفرون تزریقی اشاره کرد و در حالت شدیدتر پیوند کبد لازم است.
داروهای موثر برای درمان هپاتیت C
این داروها شامل داروهای ضد ویروس با اثر مستقیم هستند و همینطور اصلاح سبک زندگی.
غذاهای مناسب برای بهبود بیماری هپاتیت
اگر مبتلا به این بیماری هستید باید سبک زندگی سالم داشته باشید و از مصرف الکل و سیگار خودداری کنید و همینطور ورزش منظم داشته باشید در کنار این موارد داشتن رژیم غذایی مناسب به شما کمک خواهد کرد.
غذاهای زیر می‌توانند باعث بهبود کیفیت زندگی شما در طول بیماری هپاتیت شوند:
- سبزیجات تازه؛
- میوه‌ها؛
- دانه‌های کامل؛
- پروتئین‌های گیاهی مثل توفو و حبوبات؛
- ماهی مثل ماهی سالمون و گوشت قرمز کم چرب.
از غذاهای زیر اجتناب کنید:
- غذاهای فراوری شده؛
- و نوشیدنی‌های قنددار.
کلام آخر
بیماری هپاتیت انواع مختلفی دارد و میتواند مزمن یا حاد باشد. سبک زندگی ناسالم، بیماری‌های متفاوت، بعضی داروها و حتی رفتارهای پرخطر میتواند باعث هپاتیت شود.
این بیماری اگر تشخیص داده نشده و درمان نشود میتواند عوارض جبران‌ناپذیری برای بدن داشته باشد. توصیه میشود که در صورت مشاهده هرگونه علامت مشکوک در رابطه با بیماری هپاتیت، به پزشک متخصص مراجعه کنید و درمان مناسب را شروع کنید.
داشتن رژیم غذایی مناسب و سبک زندگی سالم به شما کمک می‌کند تا بهتر بتوانید این بیماری را مدیریت کنید. سایت لیمومی در این مورد میتواند به شما کمک کند؛ می‌توانید با مراجعه به این سایت و بررسی رژیم‌های غذایی متنوع آن اولین قدم را بردارید.
مخاطب عزیز! این مطلب جنبه آموزشی و اطلاعات عمومی دارد. همچنین بر اساس علم روز دنیا نوشته شده است. با این حال اگر مشکل و یا بیماری جسمی دارید، برای اجرای آن فقط با پزشک متخصص مشورت کنید.
منابع
بدون نظر! اولین نفر باشید