چه زمانی می‌‌توانیم نوشیدنی های انرژی زا را بخوریم؟

همیشه می‌شنویم که نوشیدنی های انرژی زا ضرر بسیار زیادی برای بدن دارند و به همین دلیل گزینه اول ما برای خرید در سوپرمارکت‌ها نیستند؛ از اعتیادی که خیلی‌ها به مصرف این نوشیدنی‌ها دارند تا قند و شکر زیادی که می‌توانند به بدن آسیب برسانند. 

با این حال، خوردن به‌موقع و محدود نوشیدنی های انرژی زا به ما کمک می‌کند تا انرژی لازم برای فعالیت‌های مختلفی که در طول روز داریم را به‌دست آوریم. اما «به‌موقع» و «محدود» در این جمله به‌ چه معنا است؟ در این مطلب از مجله سلامتی لیمومی قرار است به‌سراغ نوشیدنی های انرژی زا برویم، درباره تأثیر آن‌ها روی بدن صحبت کنیم و در نهایت به شرح بهترین زمان برای مصرف این نوشیدنی ها بپردازیم. 

اول از همه، نوشیدنی انرژی‌زا چیست؟

همه ما می‌دانیم که بهترین نوشیدنی آب‌رسان برای ما، آب است. این نوشیدنی طبیعی می‌تواند سلامت بدن را تضمین کند. اما حتما دیده‌اید در فعالیت‌های ورزشی، نوشیدن انرژی‌زاهای مختلف به‌عنوان راهی برای افزایش انرژی تبلیغ می‌شوند. این محصولات غالبا برای افزایش سطح هوشیاری به بازار عرضه می‌شوند و مقادیر قابل توجهی از کافئین و قند را در خود دارند. 

Healthline  می‌گوید هر نوشیدنی انرژی‌زا حاوی حداقل ۲۰۰ میلی‌گرم کافئین است که با دو فنجان قهوه دم‌شده برابری می‌کند. البته، گیاهان دیگری مثل جینسینگ و گوارانا برای افزایش انرژی در ترکیب این محصولات استفاده می‌شود. ممکن است با مصرف این نوشیدنی‌ها ویتامین‌های گروه B را هم دریافت کنید. 

خب پس اگر نوشیدن این‌ها فواید بالا را دارد، چرا خیلی‌ها آن را مضر می‌دانند؟ نکته اصلی در این بین، مصرف بیش از حد نوشیدنی های انرژی زا است چرا که تاکتیک‌های بازاریابی تهاجمی بسیار زیادی توسط شرکت‌ها برای فروش این نوشیدنی‌ها به نوجوانان پیاده‌سازی می‌شود. 

به‌عنوان مثال، در سال ۲۰۰۷، ۱۱۴۵ جوان ۱۲ تا ۱۷ ساله به‌‌خاطر مصرف بیش از حد نوشیدنی های انرژی زا به اورژانس مراجعه کرده‌اند؛ آماری که در سال ۲۰۱۱ به ۱۴۹۹ مورد افزایش پیدا کرد و هر ساله هم بیش‌تر می‌شود. 

بیشتر بخوانید: تاثیر نوشیدنی چربی سوز هنگام ورزش

ارتباط بین نوشیدنی های انرژی زا و سلامتی

عموماً ورزش‌کاران برای انجام تمرینات سختِ ورزشی یا دانش‌آموزان برای بهبود کیفیت درس خواندن‌شان به سراغ نوشیدنی‌های انرژی‌زا می‌روند تا هوشیاری بیش‌تری داشته باشند و بتوانند خستگی‌شان را کنترل کنند.

نتایج مطالعات بیش‌تر روی تأثیرات منفی تمرکز دارد و نشان می‌دهد که مصرف این نوشیدنی‌ها می‌تواند باعث افزایش استرس، رفتارهای تهاجمی مانند دعوا، سوء مصرف الکل یا سیگار، افزایش فشار خون، افزایش خطر چاقی و دیابت نوع ۲ و کاهش کیفیت خواب می‌شود. 

در ادامه به نگرانی‌های ویژه‌ای که درباره نوشیدنی های انرژی زا و اثراتش وجود دارد، می‌پردازیم: 

• اثرات منفی بر سلامت نوجوانان و جوانان: نوشیدن انرژی‌زاهای مختلف به‌سبب وجود مقادیر بالای کافئین، قند افزوده‌شده، شیرین‌کننده‌های کم‌کالری و محرک‌های گیاهی می‌تواند اثرات مخربی روی جوانان به‌همراه داشته باشد. 
• استراتژی‌های بازاریابی برای ترغیب جوانان: برآوردها نشان می‌دهد که بازاریابی منجر به افزایش ۲۴۰ درصدی در فروش نوشیدنی‌های انرژی‌زا در ایالات متحده و سراسر جهان شده است. صنعتی ۲۱ میلیارد دلاری که جوانان را با کمپین‌های بازاریابی به مصرف‌ نوشیدنی‌های انرژی‌زا ترغیب می‌کند. 

• پیامدهای منفی در سلامت روان: تحقیقات نشان می‌دهد که رابطه مستقیمی بین پرخاشگری، سلامت روانی ضعیف، اثرات نامطلوب قلبی‌عروقی و مشکلات متابولیک در جوانان و مصرف نوشیدنی‌های انرژی‌زا وجود دارد. 
• کافئین بیش از اندازه: کافئین بیش از حد در ترکیبات این نوشیدنی‌ها، به‌ویژه اگر به دفعات زیاد در طول روز مصرف شود، می‌تواند اضطراب، بی‌خوابی، مشکلات قلبی مثل ضربان قلب نامنظم و فشار خون بالا را به‌همراه داشته باشد. 
• فقدان مقررات در تولید: عموم سازمان‌های غذا و دارو در کشورهای مختلف برای نوشیدنی‌هایی مثل نوشابه محدودیت ۷۱ میلی‌گرم کافئین در ۱۲ اونس را اعمال کرده‌اند اما این موضوع برای نوشیدنی‌های انرژی‌زا صدق نمی‌کند. به‌طوری که هر نوشیدنی می‌تواند حاوی ۱۲۰ میلی‌گرم کافئین در ۱۲ اونس باشد. 

آیا می‌توانیم نوشیدنی‌های انرژی‌زا را مصرف کنیم یا نه؟

بیش‌تر نگرانی‌های نوشیدنی‌های انرژی‌زا حول محور کافئین بالای آن است.  به‌طور کلی، تحقیقات نشان می‌دهد که بزرگ‌سالان نباید بیش‌تر از ۴۰۰ میلی‌گرم کافئین در طول روز مصرف کنند. 

این در حالی است که نوشیدنی‌های انرژی‌زا جدا از مقدار کافئین بالا، عصاره‌های گیاهی‌ای مثل گوارانا هم در ترکیبات تولید‌ شده‌شان دارند که خودش حاوی ۴۰ میلی‌گرم کافئین در هر گرم است.

بیشتر بخوانید: حقایق پشت پرده نوشابه رژیمی

تولید کنندگان نوشیدنی‌های انرژی‌زا  میزان کافئین عصاره‌های گیاهی را روی  برچسب محصول درج نمی‌کنند. در نتیجه، شما در واقع نمی‌دانید که عددِ کافئین این نوشیدنی‌ها واقعی است یا نه. 

با این حال، مصرف معدود این نوشیدنی‌ها نمی‌تواند آسیب چندانی به بدن وارد کند، اما عاقلانه است که از اضافه کردن آن به رژیم غذایی روزانه‌تان اجتناب کنید تا از اعتیاد به مصرف‌شان به‌دور بمانید.

بهترین زمان برای مصرف نوشیدنی‌های انرژی‌زا

بهترین زمانی که می‌توانید یک نوشیدنی انرژی‌زا را مصرف کنید، ۱۰ الی ۶۰ دقیقه قبل از ورزش است. زمانی که کافئین، به بهترین شکل ممکن در خون پخش می‌شود و می‌تواند به بهبود تمرکز ذهنی، هوشیاری و عملکرد شما در تمرینات هوازی و استقامتی کمک کند. 

جدا از این موضوع، می‌توانید برای رسیدن به اهداف زیر نوشیدنی‌های انرژی‌زا را مصرف کنید: 

• زمانی که احساس خستگی می‌کنید: نوشیدنی‌های انرژی‌زا می‌توانند باعث افزایش موقت انرژی شوند و سطح هوشیاری شما را بیش‌تر کنند.
• زمانی که ساعات طولانی‌ای کار می‌کنید: مصرف این نوشیدنی‌ها به شما کمک می‌کند تا در ساعات طولانی‌ هوشیار و متمرکز باشید. 

• هنگامی که برای یک آزمون آماده می‌شوید: برای بهبود عملکرد حافظه از کافئین موجود در نوشیدنی‌های انرژی‌زا استفاده کنید و تمرکز بیش‌تری موقع درس خواندن داشته باشید. 

همان‌طور که گفتیم مقدار مصرف نوشیدنی‌های انرژی‌زا باید به‌شکل محدود باشد و نباید نوشیدن آن را به یک عادت روزانه تبدیل شود. در کنار همه این موارد، به نکات زیر حین مصرف نوشیدنی‌ها هم توجه داشته باشید: 

• نوشیدن آب: نوشیدنی‌های انرژی‌زا موجب کم‌آبی بدن می‌شوند؛ به همین دلیل سعی کنید بعد از مصرف آن‌ها در طول روز آب زیادی بنوشید. 
• عدم مصرف با معده خالی: افزایش ضربان قلب و فشار خون یکی از نتایج مصرف نوشیدنی‌های انرژی‌زا است.  پس، پیشنهاد می‌کنیم با معده خالی این نوشیدنی‌ها را مصرف نکنید. 
• در صورت بارداری هم از مصرف نوشیدنی های انرژی زا خودداری کنید. 

کلام آخر

نوشیدنی‌های انرژی‌زا عملکرد مغز را بهبود می‌بخشند و هنگامی که خسته‌اید یا برای تمرینی آماده می‌شوید، تمرکزتان را بیش‌تر می‌کند. نگرانی‌های بسیار زیادی در اثرات منفی این نوشیدنی‌ها وجود دارد که با حجم بیش از اندازه کافئین و میزان قند آن در ارتباط است. 

بنابراین، پیشنهاد می‌کنیم که در مصرف این نوشیدنی‌ها ملاحظات لازم را به‌خرج داده و تلاش کنید تا محدودیت‌هایی برای خودتان داشته باشید. درست مثل بسیاری از مواد غذایی دیگر، مصرف بیش از اندازه می‌تواند به سلامت ما آسیب برساند.

نکته 1: این مقاله برای آگاهی شما عزیزان تهیه شده است و لیمومی در قبال آن هیچ مسئولیتی ندارد.

نکته 2: اگر در حال اجرای رژیم لیمومی هستید، باید طبق برنامه‌تان عمل کنید تا بهترین نتیجه را بگیرید. متخصصان لیمومی تمام موادغذایی لازم را در برنامه‌ غذایی‌تان لحاظ کرده‌اند.

منابع: 

Harvard School of Public Health

Healthline

Strike Force