سویا چیست؟
دانه سویا محصول به دست آمده از گیاه یک ساله سویا و از خانواده فابیاسه است. سویا از نظر اقتصادی دانه مهمی در جهان تلقی می‌شود؛ سویا پروتئین گیاهی میلیون‌ها انسان بر روی زمین را تامین می‌کند و همچنین ماده افزودنی بسیاری از ترکیبات شیمیایی است و از این نظر منبع با ارزشی به حساب می‌آید.
خواص سویا چیست؟
دانههای سویا غنی از پروتئین هستند و کاربردهای زیادی از نظر سلامتی برای بدن دارند شما میتوانید سویا را به صورت مستقیم به عنوان جایگزین شیر و حتی مکمل مصرف کنید.
سویا همه ۹ آمینو اسید ضروری بدن را دارد و برای افراد گیاهخوار بهترین و سالم‌ترین منبع تامین پروتئین است. در ادامه با خواص سویا بیشتر آشنا می‌شویم:
کم کردن کلسترول خون
تحقیقات نشان داده‌اند که مصرف سویا میتواند سطح کلسترول خون را به میزان زیادی کم کند. همچنین، تری‌گلیسریدها و LDL خون را هم کم می‌کند. مصرف سویا باعث افزایش کلسترول مفید یا HDLخون می‌شود. برای این منظور محصولات سویا مثل شیر سویا، سویا آجیلی و دانه سویا موثرتر از عصاره پروتئین سویا هستند.
کاهش و وزن جلوگیری از چاقی
سویا دارای ترکیبات خاصی است که مانع از جمع شدن چربی در بدن به خصوص در اطراف اندام‌هایی مثل قلب می‌شوند.
کاهش خطر ابتلا به سرطان پستان
سویا دارای ترکیبی به اسم ایزوفلاوان است که باعث کاهش خطر ابتلا به سرطان‌هایی مثل سرطان پروستات و سرطان پستان می‌شود. ایزوفلاوان‌ها از رشد هورمون‌های در ارتباط با این سرطانها ممانعت می‌کنند.
کاهش خطر ابتلا به دیابت نوع ۲
ایزوفلاوان‌های موجود در سویا در کم شدن خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ نقش مهمی دارند که البته مکانیسم عمل آنها برای این منظور به طور دقیق مشخص نشده است. در دیابت نوع ۲ سلول‌های بدن قند کمتری را از جریان خون جذب می‌کنند که منجر به باقی ماندن قندها در جریان خون می‌شود و این مسئله باعث آسیب می‌شود.
به نظر می‌رسد که عملکرد سویا منجر به کاهش حساسیت به انسولین می‌شود و سلول‌ها راحت‌تر به انسولین پاسخ می‌دهند.
کمک به بهبود پوکی استخوان
ایزوفلاوان‌های سویا جایگزین مناسبی برای درمان هورمونی در زنان مبتلا به پوکی استخوان هستند. یکی از عوامل پوکی استخوان در زنان کمبود هورمون استروژن است که سویا میتواند در تامین هورمون استروژن برای بدن نقش مهمی داشته باشد.
البته ممکن است این روش درمانی عوارضی مثل بیماریهای مزمن قلبی به همراه داشته باشد.
کاهش علائم مونوپاز (یائسگی)، کم کردن فشار خون و قند خون و بهبود باروری از فواید دیگر سویا برای بدن است.
مضرات سویا برای بدن
سویا در کنار فوایدی که برای بدن دارد میتواند عوارض و نکات منفی هم داشته باشد که در ادامه به آنها می‌پردازیم:
اختلال در عملکرد تیروئید
مطالعات کمی بر روی این موضوع صورت گرفته است اما تحقیقات نشان می‌دهند که مصرف سویا به خصوص در زنان میتواند باعث افزایش هورمون محرک تیروئید یا TSH شود.
همچنین مصرف بیش از اندازه آن در افرادی که کم‌کاری تیروئید تشخیص داده نشده دارند میتواند خطرناک باشد.
مشکلات گوارشی
یکی از عوارض رایج مصرف سویا مشکلاتی است که برای سیستم گوارش ایجاد می‌کند عوارضی مثل یبوست و اسهال از عمده‌ترین مشکلات ایحاد شده بعد از مصرف سویا هستند.
GMOs
سویا یکی از محصولات کشاورزی است که اغلب به صورت دست‌کاری ژنتیکی تولید می‌شود و این مسئله نگرانی افراد زیادی را در پی دارد. جهش‌های ژنتیکی و مشکلات مربوط به رشد از نگرانی‌های اصلی جوامع در این خصوص است.
عملکرد ضد مغذی
سویا ترکیباتی دارد که باعث کم شدن توانایی بدن در جذب ویتامین‌ها و مواد معدنی می‌شود. خیس کردن سویا در آب، تخمیر، جوانه زنی و پخت و پز قبل از مصرف روش‌هایی هستند که باعث کم شدن سطح این ترکیبات ضد مغذی می‌شوند.
چه کسانی باید از مصرف سویا خودداری کنند؟
سویا در کنار فوایدی که برای افراد زیادی دارد میتواند باعث ایجاد مشکلات و بیماریهای مختلف در افراد متفاوت شود که به آنها اشاره می‌کنیم:
- کسانی که به آجیل‌ها و مواد غذایی طیف گیاهی حساسیت دارند ممکن است به سویا حساسیت نشان دهند؛
- کسانی که سابقه سنگ کلیه دارند؛
- کسانی که نارسایی کلیه دارند؛
- افرادی که به شیر حساسیت دارند به خصوص کودکان؛
- افرادی که دچار سرطان مثانه هستند؛
- و کسانی که داروهای ضد افسردگی مصرف می‌کنند.
سویا آجیلی چیست و چه خواصی دارد؟
آجیل سویا یک میان وعده ترد است که از دانههای سویا به دست می‌آیدو این سویا بعد از مراحل خیساندن پختن و برشته شدن تبدیل به سویای آجیلی می‌شود.
سویا آجیلی دارای ترکیباتی مثل پروتئین، فیبر رژیمی، ایزوفلاوان و مواد مغذی دیگر است. از خواص ارزشمند آن می‌توان به موارد زیر اشاره کنیم:
- کمک به کاهش وزن؛
- حفظ سلامت قلب؛
- افزایش استحکام و سلامت استخوان؛
- کاهش علائم مونوپاز؛
- و در دسترس بودن.
خواص سویا در طب سنتی
سویا و سویای آجیلی در طب سنتی دارای طبع معتدل و کمی گرم هستند. سویا در طب سنتی موارد استفاده فراوانی برای پوست و مو دارد و به عنوان یک مرطوب کننده برای پوست عمل می‌کند و از پوسته پوسته شدن آن جلوگیری می‌کند.
فیتیک اسید موجود در سویا به عنوان یک ترکیب آنتی‌اکسیدان عمل می‌کند و از بسیاری از بیماری‌ها جلوگیری می‌کند.
سویا به دلیل داشتن مواد معدنی مثل آهن و روی، به تحریک گردش خون در رگ‌ها کمک می‌کند. این مسئله میتواند در سالمندان به جلوگیری از از دست دادن شنوایی منجر شود.
دانههای سویا دارای لستین هستند که یک ترکیب ضروری برای عملکرد بهتر مغز است. در طب سنتی توصیه می‌شود که سویا را در مقادیر متعادل مصرف کنید و از مصرف بیش از اندازه آن به دلیل ایجاد مشکلات هورمونی و مشکلاتی که برای افراد دارای سنگ کلیه و افرادی که دچار سرطان مثانه هستند، ایجاد می‌کند، اجتناب کنید.
کلام پایانی
سویا منبع غنی از پروتئینها و آمینواسیدهای ضروری بدن است و از این رو کاربردهای فراوانی در تامین سلامت بدن دارد. به همین دلایل قرار دادن سویا در رژیم غذایی در مقادیر متعادل و به اندازه مناسب باعث افزایش سلامت عمومی بدن می‌شود.
هر ماده غذایی در کنار فواید ارزشمند سلامت‌بخش خود میتواند مضراتی هم به همراه داشته باشد که توصیه می‌کنیم اگر سویا جزء این گروه از موادغذایی برای شما است، از مصرف آن اجتناب کنید.
اگر به دنبال تناسب اندام به روش درست و اصولی هستید، همواره توصیه می‌کنیم که از همه منابع غذایی به صورت متعادل مصرف کنید و ورزش کردن را در برنامه روزانه خود قرار دهید. سایت لیمومی با ارائه انواع متفاوتی از رژیم‌های غذایی مثل رژیم مزوبولیک میتواند به شما در رسیدن به وزن دلخواه کمک کند.
مخاطب عزیز! این مطلب جنبه آموزشی و اطلاعات عمومی دارد. همچنین بر اساس علم روز دنیا نوشته شده است. با این حال اگر مشکل و یا بیماری جسمی دارید، برای اجرای آن فقط با پزشک متخصص مشورت کنید.
منابع
بدون نظر! اولین نفر باشید