حقایق پشت پرده نوشابه رژیمی

همیشه زمانی که یک محصول تازه به بازار عرضه می‌شود، خریدار فریب اطلاعات به‌دست آورده از آن را می‌خورد و به خرید و مصرف آن می‌پردازد. این موضوع برای نوشابه رژیمی هم صادق است؛ محصولی که قرار بود نقص‌های نوشابه را از بین ببرد و حتی به سلامت و کاهش وزن کمک کند. سوال اصلی این‌جاست که آیا واقعا می‌تواند چنین کاری را انجام دهد؟ 

در این مطلب از مجله سلامتی لیمومی قصد داریم راز پشت این نوشیدنی‌های اسرارآمیز را فاش کنیم و حقایقی را شرح دهیم که نظر شما درباره واژه رژیمی در کنار نوشابه را تغییر می‌دهد. 

قبل از هرچیزی، نوشابه رژیمی چیست؟

سال ۱۹۵۲ پس از عرضه تلویزیون در کانادا، اولین نوشابه‌های رژیمی هم در این کشور به‌فروش رسید؛ نوشیدنی‌هایی که تحت عنوان No-Cal شناخته می‌شدند. هفت سال پس از آن، اولین کوکاکولای رژیمی به بازار عرضه شد. 

این نوشیدنی‌ها با ساختاری تولید شده بودند که برای افراد مبتلا به دیابت مناسب بودند. البته؛ هدف اصلی‌اش در آن زمان، محدود کردن کالری و لاغری نبود. درست کردن نوشابه رژیمی همیشه مورد توجه تولیدکننده‌ها و مصرف‌کنندگان مواد غذایی بوده و هست. چرا که قند موجود در نوشابه معمولی حاوی کالری زیادی است و به اعضای مختلف بدن آسیب می‌رساند. 

از آن‌جایی که نوشابه‌های شیرین‌شده با شکر، کالری خیلی زیادی دارند، می‌توانیم فرض را بر این بگیریم که تولید و جایگزین این نوشابه‌ها با شیرین‌کننده‌های بدون کالری، می‌تواند تغییرات عمده‌ای در سلامت و وزن بدن ایجاد کند؛ درحالی که لزوماً این‌گونه نیست. 

نوشابه رژیمی لزوما مغذی نیست

اساس نوشابه رژیمی، مخلوطی از آب گازدار، شیرین‌کننده‌های مصنوعی و طبیعی، رنگ، طعم‌دهنده‌ها و یک‌سری افزودنی غذایی دیگر است. در نتیجه، نمی‌توانیم بگوییم که مواد مغذی زیادی در آن وجود دارد یا این‌که کالری آن بسیار کم است. 

به عنوان مثال، یک قوطی از کوکاکولا لایف که حاوی شیرین‌کننده‌های طبیعی استویا است، حاوی ۹۰ کالری و ۲۴ گرم قند است. دستورالعمل تولید نوشابه رژیمی از برندی به برند دیگر فرق می‌کند اما ترکیبات رایج این نوشیدنی‌ها عبارت‌اند از: 

• آب گازدار در طبیعت هم یافت می‌شود اما در تولید نوشابه‌های رژیمی، این آب را با حل کردن دی‌اکسید کربن در آب تحت فشار ایجاد می‌کنند. 
• شیرین‌کننده‌ها  که شامل شیرین‌کننده‌های مصنوعی رایج مثل آسپارتام، ساخارین، سوکرالوز یا شیرین‌کننده‌های گیاهی مثل استویا هستند و شیرینی‌شان ۲۰۰ تا ۱۳۰۰۰ برابر شکر معمولی است. 
• اسیدهای خاصی مثل اسید سیتریک، مالیک و فسفریک‌اسید برای ایجاد ترشی به نوشیدنی‌های گازدار اضافه می‌شود؛ این اسیدها مبنای فرسایش و پوسیدگی دندان هستند. 
• رنگ‌ها که در نوشابه‌های رژیمی، رنگ‌های مورد استفاده کاروتنوئیدها، آنتوسیانین‌ها و کارامل‌ها هستند. 
• طعم‌دهنده‌ که از آب‌میوه‌های طبیعی یا شکلی مصنوعی برای اضافه کردن به نوشابه‌های رژیمی استفاده می‌شود. 
• مواد نگهدارنده که به نوشابه‌های رژیمی کمک می‌:ند تا ماندگاری بیش‌تری داشته باشند. مثلاً بنزوات پتاسیم یکی از این مواد نگهدارنده‌ای است که در تولید نوشابه رژیمی استفاده می‌شود. 
• ویتامین‌ها و مواد معدنی که البته برخی تولیدکنندگان تنها دست به اضافه کردن مواد معدنی به محصولات خود می‌زنند تا بتوانند جایگزین‌های سالم‌تر و کم‌کالری‌تری ارائه دهند. 
• کافئین که نه‌تنها در نوشابه‌های معمولی مورد استفاده قرار می‌گیرد، بلکه به نوشابه‌های رژیمی هم اضافه می‌شود. یک قوطی کوکای رژیمی حاوی ۴۶ میلی‌گرم کافئین است.  

نظرات درباره کاهش وزن از طریق نوشابه رژیمی ضد و نقیض است

با یک برچسب رژیمی بودن، همه ما می‌توانیم به این نتیجه برسیم که این دسته از نوشابه‌ها کالری کم‌تری دارند و می‌توانند به لاغری ما کمک کنند؛ اما این پاسخی نیست که تحقیقات دراین‌باره ارائه می‌دهند. 

بیشتر بخوانید: ۱۰ مورد از مضرات قهوه که نمی‌دانستید!

چندین مطالعه نشان می‌دهد که استفاده از شیرین‌کننده‌های مصنوعی و نوشیدن مقادیر زیادی از نوشابه‌های رژیمی با افزایش خطر ابتلا به چاقی و سندرم متابولیک مرتبط است. ‍جدا از این موضوع، دانشمندان عنوان کرده‌اند که نوشابه‌های رژيمی می‌توانند با تحریک هورمون‌های گرسنگی و تحریک پاسخ‌های دوپامین در مغز، اشتها را افزایش دهند. 

البته همان‌طور که گفتیم، نظرات در این‌باره ضد و نقیض است. برخی بر این باورند که نوشیدن نوشابه رژیمی لزوماً باعث چاقی نمی‌شود و عادات غذایی بدی که انسان‌ها دارند به‌طور کلی می‌تواند منجر به چاقی شود. جدا از آن، ajcn می‌گوید که نوشابه‌ رژیمی می‌تواند منجر به کاهش وزن شود.

نوشابه رژیمی منجر به بروز دیابت و بیماری‌های قلبی می‌شود 

با وجود این‌که نوشابه رژیمی کالری، قند یا چربی‌ زیادی ندارد، اما مطالعات انجام‌شده، ارتباط بین نوشابه رژیمی و بروز دیابت نوع ۲ و بیماری‌های قلبی را تأیید می‌کند. pubmed می‌گوید خوردن یک وعده نوشیدنی‌ که شیرین‌کننده مصنوعی دارد، می‌تواند ۸ تا ۱۳ درصد خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ را افزایش دهد. 

جدا از این موضوع، خیلی‌ها بر این باورند که با خوردن نوشابه رژیمی، فشار خون‌تان بیش‌تر می‌شود و جدا از آن احتمال بروز بیماری‌های قلبی در شما افزایش می‌یابد. یک مطالعه که روی ۲۲۷۲۵۴ نفر انجام شده بود، نشان می‌دهد که به‌ازای هر وعده نوشیدنی رژیمی در روز، احتمال ابتلا به فشار خون ۹ درصد افزایش پیدا می‌کند.

 کلیه‌تان در معرض خطر قرار می‌گیرد

هرچقدر بیش‌تر پیش می‌رویم، حقایق این نوشیدنی‌های به‌ظاهر رژیمی خطرناک‌تر می‌شود. همان‌طور که در عنوان هم مشاهده می‌کنید، مصرف نوشیدنی‌هایی که شیرین های غیرطبیعی دارند، مثل نوشابه‌های رژیمی، خطر بیماری‌های مزمن کلیوی را بیش‌تر یم‌کنند. 

مطالعه‌ای روی رژیم غذایی ۱۵۳۶۸ نفر نشان می‌داد که خطر ابتلا به بیماری‌های کلیوی با تعداد لیوان‌های نوشابه رژیمی مصرف‌شده در هفته، مرتبط است. دانشمندان بر این باورند که این نوشیدنی‌ها از فسفر بالایی برخوردار هستند که می‌توانند بار اسیدی کلیه‌ها را افزایش دهند. 

نوشیدنی‌های رژیمی برای دوران بارداری مضر است

یک تحقیق که روی ۶۰۷۶۱ زن باردار در نروژ انجام شده بود، نشان می‌داد که مصرف نوشیدنی‌هایی که در تولید آن از شیرین های غیرطبیعی استفاده  شده، ۱۱ درصد خطر زایمان زودرس را بیش‌تر می‌کند. جدا از این موضوع، منابع مختلفی گزارش داده‌اند که زنانی که در دوران بارداری نوشابه‌های رژیمی مصرف می‌کنند، با چاقی کودکان‌شان هنگام زایمان همراه خواهند شد. 

نوشابه رژیمی چه تأثیرات دیگری دارد؟

تا به این‌جا از حقایق بدی که در پس نوشابه‌های رژیمی وجود داشت، صحبت کردیم؛ اما به‌هر حال خوبی‌هایی هم در این نوشیدنی‌ وجود دارد. وقتی بدی‌ای را می‌گوییم، باید خوبی را هم بگوییم. در ادامه به برخی از اثرات مثبت نوشابه‌های رژیمی اشاره می‌کنیم: 

• چرب بودن کبد را کم‌تر می‌کند: برخی مطالعات نشان داده‌اند که جایگزین کردن نوشابه رژیمی با نسخه معمولی، می‌تواند چربی اطراف کبد را کاهش دهد. 
• رفلاکس معده‌تان کاهش پیدا می‌کند: طبق تحقیقات تجربی، نوشابه رژیمی برعکس نوشیدنی‌های گازدار دیگر باعث رفلاکس معده نمی‌شود. 
• هیچ ارتباطی بین نوشابه رژیمی و سرطان وجود ندارد: تحقیقات انجام‌شده هیچ ارتباطی میان سرطان و مصرف نوشابه‌های رژیمی پیدا نکرده است. 

بیشتر بخوانید: بهترین نوشیدنی های چربی سوز آشنا شوید

البته که همچنان اثرات منفی‌ بیش‌تری در نوشابه‌های رژیمی وجود دارد. به عنوان مثال، این نوشابه‌ها خطر ابتلا به پوکی استخوان را بیش‌تر می‌کنند چراکه کافئین و فسفر موجود می‌تواند در فرایند جذب طبیعی کلسیمِ بدن، تأثیر بگذارد. 

از آن طرف هم مشاهدات نشان داده که با مصرف بیش‌تری نوشابه‌های رژیمی، سطح افسردگی در اشخاص هم بیش‌تر می‌شود؛ البته این مشاهدات آن‌قدر دقیق و قابل اتکا نیست، اما روی نمونه‌های بسیار زیادی انجام شده است. 

سخن پایانی

اگر این مطلب را بخوانید، با حقایق ضد و نقیض بسیار زیادی مواجه می‌شوید. عموم تحقیقات انجام‌شده روی نوشابه‌های رژیمی، مشاهده‌ای بوده و به همین سبب، زیاد هم دقیق نیست.

صرف نظر از این موضوع، یک چیز را به خوبی می‌توانیم متوجه شویم: نوشابه‌های رژیمی هیچ ارزشی در رژیم غذایی شما خلق نمی‌کنند. بنابراین، اگر می‌خواهید جایگزینی برای نوشابه‌های معمولی پیدا کنید، آب آشامیدنی را پیشنهاد می‌کنیم. البته که می‌توانید به سراغ نوشابه‌های رژیمی هم بروید اما میزان مصرف آن مهم است. 

اگر بخواهید هر روز این نوشیدنی را مصرف کنید، در نهایت تفاوتی در رژیم غذایی‌تان ایجاد نکرده‌اید، اما مصرف اندک آن و جایگزینی‌اش با نوشابه‌های معمولی، می‌تواند خوبی‌هایی برای شما هم داشته باشد. 

نکته 1: این مقاله برای آگاهی شما عزیزان تهیه شده است و لیمومی در قبال آن هیچ مسئولیتی ندارد.

نکته 2: اگر در حال اجرای رژیم لیمومی هستید، باید طبق برنامه‌تان عمل کنید تا بهترین نتیجه را بگیرید. متخصصان لیمومی تمام موادغذایی لازم را در برنامه‌ غذایی‌تان لحاظ کرده‌اند.

منابع:

Healthline

Cleveland Clinic

Medical News Today