همه چیز درباره بی اشتهایی و دلایل آن

اشتها داشتن چیست و تا چه اندازه مفید است؟

دستگاه گوارش مواد مغذی و مورد نیاز بدن را جذب می‌کند و به بخش‌های مختلف منتقل می‌کند. زمانی که مواد مغذی در کار نباشد، بدن توانایی خود را از دست می‌دهد.

به‌عنوان‌مثال سیستم امنیتی بدن دیگر توانایی مقابله با ویروس‌ها و میکروب‌ها را ندارد. پس کم‌خوراکی و اشتها نداشتن نیز مانند زیاد خوردن یک عارضه و آسیب است. برای برطرف کردن این مشکل، ابتدا باید دلایل آن را بدانید تا بتوانید از سد آن‌ها عبور کنید.

اشتها داشتن، همان کشش و میل درونی داشتن به خوردن غذا است. یک‌زمان شما از روی عادت، صبح، ظهر و شب، سه وعده اصلی غذایی را مشغول غذا خوردن می‌شوید. حال چه میل داشته باشید چه نداشته باشید؛ اما یک‌زمان از روی میل و گرسنگی به سمت غذا می‌روید.

بیشتر بخوانید: ۱۱ دلیل که موجب شکست در رژیم لاغری می‌شود

زمانی که شما گرسنه می‌شوید، یعنی سیستم سوخت‌وساز به‌درستی کار می‌کند. البته بسیاری از اوقات این احساس گرسنگی دچار افراط می‌شود و افراط در خوردن باعث چاقی و اضافه‌وزن خواهد شد. با ایجاد یک برنامه مناسب غذایی و مصرف خوراکی‌های مفید و سالم، می‌توانید این میل را کنترل کنید.

بسیاری از اوقات دیده می‌شود که فرد بی‌اشتها است. بی‌اشتهایی یا کم‌اشتهایی یعنی حتی بعد از گذشتن مدت‌زمان طولانی از میل کردن غذا، باز هم به خوردن میل نداشته باشید. این اتفاق نشان از سیر بودن یا بی‌نیاز بودن بدن از غذا نیست بلکه نشانه‌ی یک بهم ریختگی در سیستم‌های مختلف بدن است. بعضی از افراد آن‌قدر بی‌اشتها می‌شوند که در برخورد با غذا حالت تهوع به آن‌ها دست می‌دهد؛ اما دلایل این اتفاق چیست؟

دلایل بی‌اشتهایی؛ مشکلات هاضمه و دستگاه گوارش

بسیاری از اوقات بی‌اشتهایی یا کم‌اشتهایی نشان از وجود یک مشکل در دستگاه گوارش و سیستم هاضمه است. عمده دلیل این مشکل، وجود ویروس‌ها و میکروب‌های مختلف در مجاری گوارشی است.

به‌عنوان‌مثال ممکن است فرد دچار بیماری خاصی مانند آنفولانزا شده باشد و ویروس‌های این بیماری سیستم گوارشی فرد را تحت تأثیر قرار داده باشد. یکی از بیماری‌هایی که می‌تواند روی سیستم گوارشی تأثیر گذاشته و باعث بی‌اشتهایی یا کم‌اشتهایی شود، بیماری همه‌گیر کرونا است.

به‌صورت کلی دو نوع علت در مشکلات هاضمه و گوارشی در مسئله بی‌اشتها بودن وجود دارد. علت‌های کوتاه‌مدت و بلندمدت. علت‌های کوتاه‌مدت بر اثر بیماری‌های زودگذر به وجود می‌آیند؛ به‌عنوان‌مثال:

آنفولانزا و سرماخوردگی
عفونت‌های معده و روده
عفونت‌های تنفسی
زخم معده، سوءهاضمه و رفلاکس معده
یبوست و مسمومیت‌های خوراکی
بارداری و مشکلات هورمونی
حساسیت‌ها و آلرژی‌ها
عادت ماهانه در زنان
عوارض جانبی مصرف برخی داروها
آفت‌های دهانی

نوعی دیگر از علت‌های بی‌اشتهایی مربوط به مشکلات هاضمه و دستگاه گوارش، بلندمدت هستند. این مشکلات در طولانی‌مدت روی سیستم گوارش تأثیر گذاشته و کارکرد آن را محدود کرده‌اند. در این خصوص می‌توان به سرطان معده و روده، آسم، فشار خون، دیابت، بیماری‌های کبدی و کلیوی، سکته قلبی، بیماری‌های مربوط به تیروئید، چربی خون و کلسیم اشاره کرد.

بی‌اشتهایی به دلیل مصرف دارو

بسیاری از اوقات بی‌اشتهایی و کم‌اشتهایی بر اثر عوامل خارجی به وجود می‌آید. این عوامل خارجی می‌تواند شامل مصرف داروهای مختلف باشد. به‌عنوان‌مثال ممکن است شما یک عارضه و مشکل در سر، دست یا پای خود داشته باشید و برای آن دارو مصرف کنید. بعد از مدتی با مشکلات کم‌اشتهایی و میل نداشتن به غذا مواجه می‌شوید. آنتی‌بیوتیک‌ها، داروهای مسکن، شیمی‌درمانی‌ها و… می‌توانند یکی از عوامل اصلی در بی‌اشتهایی باشند.

اضطراب، افسردگی و ناراحتی

اما خیلی از مواقع، مشکلات اشتها نداشتن، به مسائل دارویی و درمانی مربوط نیست. انسان با احساسات خود زنده است. شاید قوی‌ترین قوه‌ای که می‌تواند روی تمام سیستم‌های بدن و سلامتی تأثیر مستقیم بگذارد، قوه عاطفه و احساس است.

نا‌امیدی، خشم، افسردگی، نگرانی، استرس، اضطراب، دل‌شوره، دلواپسی، شکست‌های عشقی، غم و غصه‌های ناشی از دوران بلوغ و… این‌ها همه می‌توانند عواملی برای بی‌اشتهایی باشند.

مشکلات روحی و روانی را دست‌کم نگیرید. زیاد شنیده شده که خانواده‌ها در برخورد با جوانان و نوجوانانی که اشتهای غذا خوردن ندارند، با گفتن جمله‌ی «خودش گرسنه شود، غذا می‌خورد» از کنار مشکل آن‌ها عبور می‌کنند. اگر در این مراحل مراقبت نکنید، ممکن است این آسیب تبدیل به یک مشکل پزشکی و سلامتی شود.

بیشتر بخوانید: علت کم شدن اشتها در نوجوانان

برنامه‌های بدغذایی، عامل بی‌اشتهایی

mayoclinic می‌گوید در بعضی از اوقات هم بی‌اشتهایی دلیل ساده‌ای دارد که شاید به آن توجه نمی‌کنید. بدغذا خوردن و بد موقع غذا خوردن می‌تواند سیستم گوارشی شما را بهم بریزد. بدن سیستم یکپارچه‌ای است که برای بهتر کار کردن نیاز به نظم و برنامه دارد.

ناهماهنگ بودن ساعت غذا خوردن می‌تواند به آن ضربه بزند. مصرف دائم فست‌فود و خوراکی‌های مضر یا مصرف الکل و مواد مخدر نیز به‌صورت مستقیم روی اشتها و میل شما به غذا تأثیر می‌گذارد.